Cả nÆ°á»›c có gần 20 doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu Ä‘âÌ€u mối, cuÌ€ng hàng trăm tổng đại lý, đại lý bán lẻ với gần 15.000 cá»­a hàng bán lẻ, nhÆ°ng mức Ä‘ôÌ£ caÌ£nh tranh khốc liêÌ£t chỉ tâÌ£p trung ở nÆ¡i có Ä‘iêÌ€u kiêÌ£n haÌ£ tâÌ€ng thuâÌ£n lÆ¡Ì£i. Ở vuÌ€ng sâu, vuÌ€ng xa, do cước vâÌ£n chuyển cao vaÌ€ nhiêÌ€u rủi ro, thì TâÌ£p Ä‘oaÌ€n Xăng dâÌ€u Việt Nam (Petrolimex) phục vụ gâÌ€n nhÆ° tuyêÌ£t Ä‘ối.

Theo HiêÌ£p hôÌ£i Xăng dâÌ€u Việt Nam (Vinpa), các DN lá»›n, lâu đời bị cạnh tranh quyết liệt dẫn đến phải thu hẹp thị phần, đặc biệt là tại khu vÆ°Ì£c phía nam. Không ít trÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p DN tranh giaÌ€nh Ä‘aÌ£i lý xăng dâÌ€u của nhau.

Theo quy Ä‘iÌ£nh, Ä‘aÌ£i lý, cửa haÌ€ng xăng dâÌ€u chỉ được phép ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm vá»›i 1 DN đầu mối hoặc tổng đại lý, nhÆ°ng trên thá»±c tế, các tổng đại lý/đại lý thường xuyên “bắt tay” với nhiêÌ€u DN Ä‘âÌ€u mối Ä‘ể bán xăng dâÌ€u.

Sá»± cạnh tranh này thể hiện rõ nhất là mức chênh lệch giữa giá bán buôn vá»›i giá bán lẻ, mức chi hoa hồng giữa các đầu mối vá»›i tổng đại lý, đại lý bán lẻ.

Theo Bá»™ Tài chính, mức hoa hồng này cao nhất chỉ là 430Ä‘/lít, nhÆ°ng trên thá»±c tế, các DN thường xuyên cho các đại lý hưởng mức cao hÆ¡n, có thÆ¡Ì€i Ä‘iểm tá»›i hÆ¡n 1.000Ä‘/lít. SÆ°Ì£ caÌ£nh tranh Ä‘ể hút Ä‘aÌ£i lý cũng khiến lÆ¡Ì£i nhuâÌ£n của các DN Ä‘âÌ€u mối biÌ£ san sẻ. Do vâÌ£y, phâÌ€n Ä‘ông các DN Ä‘êÌ€u choÌ£n kinh doanh ở các Ä‘iÌ£a baÌ€n thuâÌ£n lÆ¡Ì£i, bỏ trống những Ä‘iÌ£a baÌ€n khó khăn. VuÌ€ng sâu, vuÌ€ng xa gâÌ€n nhÆ° vắng bóng các DN xăng dâÌ€u.

Ông TrâÌ€n NgoÌ£c Năm - Phó TGĐ Petrolimex (DN hiêÌ£n chiếm khoảng 50% thị phần xăng dầu cả nÆ°á»›c) - cho biết: TaÌ£i các khu vÆ°Ì£c vùng sâu, vùng xa, biên giá»›i, hải đảo, thiÌ£ phâÌ€n của Petrolimex thâÌ£m chí laÌ€ 100%, trong khi ở các thaÌ€nh phố lớn, nhÆ° TPHCM - thiÌ£ phâÌ€n của tâÌ£p Ä‘oaÌ€n naÌ€y chỉ coÌ€n khoảng 20%.

BaÌ€ TrâÌ€n ThiÌ£ Thu HÆ°Æ¡ng - GĐ Cty xăng dâÌ€u HaÌ€ Giang - chia sẻ: Do Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng sá xa xôi, Ä‘ể vâÌ£n chuyển xăng dâÌ€u tÆ°Ì€ HN (taÌ£i tổng kho Đức Giang) lên Ä‘ến HaÌ€ Giang, trung bình chi phí vâÌ£n chuyển khoảng 709Ä‘/lít xăng, dâÌ€u. CoÌ€n nếu tính tÆ°Ì€ đầu nguồn (taÌ£i Cty xăng dầu B12 - Quảng Ninh) lên đến Hà Giang, cước phí vận chuyển bình quân lên tới 1.217Ä‘/lít, lên đến huyện Mèo Vạc (Hà Giang) là 1.595Ä‘/lít.

Trong khi theo quy Ä‘iÌ£nh, giá xăng, dầu bán ở các vùng khó khăn (được tính là vùng 2) được côÌ£ng thêm 2% thiÌ€ cũng chỉ tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 400Ä‘/lít xăng dâÌ€u.

Đó laÌ€ chÆ°a kể Ä‘Æ°a xăng dầu lên đến Đồng Văn, Mèo Vạc coÌ€n biÌ£ hao huÌ£t lớn do chênh lệch nhiệt Ä‘á»™, Ä‘á»™ cao, khiến má»—i xe hàng có khi hao hụt tá»›i 200-300 lít. Bên caÌ£nh Ä‘ó laÌ€ những khó khăn do chi phí Ä‘âÌ€u tÆ° xây dÆ°Ì£ng các cây xăng, chi phí quản lý vâÌ£n haÌ€nh cao, nhÆ°ng lÆ°Æ¡Ì£ng bán thấp, khiến các DN Ä‘âÌ€u mối Ä‘êÌ€u không mặn maÌ€.

Ông TrâÌ€n NgoÌ£c Năm cho biết: Năm 2013, Petrolimex Ä‘ã phải buÌ€ lỗ cho Cty xăng dâÌ€u HaÌ€ Giang 7,7 tỉ Ä‘ôÌ€ng do kinh doanh ở các Ä‘iÌ£a baÌ€n vuÌ€ng sâu, vuÌ€ng xa nhÆ° taÌ£i 6 huyêÌ£n vuÌ€ng cao núi Ä‘á laÌ€ Yên Minh, Quản BaÌ£, ĐôÌ€ng Văn, MeÌ€o VaÌ£c, Xín MâÌ€n, HoaÌ€ng Su PhiÌ€.

Đây laÌ€ các huyêÌ£n ngheÌ€o của HaÌ€ Giang, Ä‘Æ¡Ì€i sống Ä‘ôÌ€ng baÌ€o coÌ€n nhiêÌ€u khó khăn, hiêÌ£n duy nhất Petrolimex phủ kín 100% Ä‘iÌ£a baÌ€n các huyêÌ£n naÌ€y, với 9/23 cửa haÌ€ng trên toaÌ€n tỉnh. Để laÌ€m nhiêÌ£m vuÌ£ chính triÌ£, hằng năm Petrolimex Ä‘êÌ€u có kế hoaÌ£ch buÌ€ lỗ cho các Ä‘Æ¡n viÌ£ thaÌ€nh viên kinh doanh ở những Ä‘iÌ£a baÌ€n vuÌ€ng sâu, vuÌ€ng xa nhÆ° HaÌ€ Giang, Cao Bằng, LaÌ€o Cai, Lai Châu, ĐiêÌ£n Biên, Yên Bái, năm 2013 khoảng 100 tỉ Ä‘ôÌ€ng. Năm nay, tâÌ£p Ä‘oaÌ€n Ä‘ang xem xét buÌ€ lỗ cho Quảng TriÌ£, CaÌ€ Mau...

Bất câÌ£p trong cÆ¡ chế giá xăng dâÌ€u Ä‘ã khiến DN phải bù chéo giá trong ná»™i bá»™ tập Ä‘oàn, trong khi không thu hút được các nguồn lá»±c từ bên ngoài. Tại nhiều địa bàn, tập Ä‘oàn cung ứng xăng dầu không phải vì muÌ£c tiêu lợi nhuâÌ£n, mà để làm nhiệm vụ chính trị.

Đại diện Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam đề nghị, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng cần tính toán Ä‘iều chỉnh dần từng bÆ°á»›c để có sá»± dãn cách về giá bán giữa các vùng thuận lợi và các vùng khó khăn, thu hút nhà đầu tÆ° tham gia thị trường...

Nguồn tin: Laodong