Giá dầu 70 USD/thùng hiện nay được coi là mức giá sàn lý tưởng, dá»… chấp nhận vá»›i cả nÆ°á»›c sản xuất, công ty dầu lá»­a và các nhà tiêu thụ chính.

Sau má»™t năm biến Ä‘á»™ng, giá dầu Ä‘ã tìm thấy mức được xem nhÆ° thoả mãn cho các nÆ°á»›c sản xuất, các công ty dầu lá»­a và các nhà tiêu thụ chính.

NhÆ°ng trÆ°á»›c cuá»™c khủng hoảng kinh tế và sá»± giảm sút về nhu cầu, má»™t thá»±c tế má»›i đặt ra cho ngành công nghiệp dầu mỏ: giá dầu hiện xoay quanh mức 70 USD/thùng Ä‘ang ngày càng được coi là mức giá sàn má»›i cho ngành công nghiệp này. DÆ°á»›i mức này, các giám đốc Ä‘iều hành cảnh báo rằng họ sẽ gặp khó khăn trong việc mở rá»™ng sản xuất hoặc đầu tÆ° vào các dá»± án khai thác má»›i. Rất ít người tưởng tượng sẽ quay lại thời kỳ giá dầu được bán vá»›i giá 20 USD/thùng, mức giá trung bình trong suốt những năm 1990. Trên thá»±c tế, nhiều người nói rằng chi phí trong ngành này Ä‘ã tăng và các dá»± án Ä‘ã bị trì hoãn do giá dầu giảm từ đỉnh cao của năm ngoái. Các công ty trong ngành công nghiệp này Ä‘ang cảm thấy lao Ä‘ao. Ví dụ, ConocoPhilips gần Ä‘ây nói rằng họ sẽ cắt giảm ngân sách vốn 12% trong năm tá»›i, và dá»± định bán các tài sản trị giá 10 tá»· USD trong 2 năm tá»›i để giảm tá»· lệ nợ.

Trong mùa hè vừa qua, Eni, công ty dầu lá»­a khổng lồ của Italia Ä‘ã giảm cổ tức 23%, má»™t phần để bảo vệ chÆ°Æ¡ng trình chi tiêu của họ. Hành Ä‘á»™ng này làm cho các nhà đầu tÆ° (những người từ lâu quen vá»›i chính sách trả cổ tức cao của ngành công nghiệp dầu) choáng váng. Các nhà sản xuất năng lượng Ä‘á»™c lập nhỏ hÆ¡n ở Mỹ Ä‘ã Ä‘óng cá»­a các giếng dầu không có lãi. Ở Canada, các dá»± án dầu nặng Ä‘ã bị Ä‘ình lại. Ngay cả Saudi Aramco, công ty dầu lá»­a lá»›n nhất thế giá»›i, đề nghị các nhà thầu hạ thấp giá bỏ thầu của họ đối vá»›i các dá»± án lọc dầu má»›i ở nÆ°á»›c này. Paul Horsnell, má»™t chuyên gia năng lượng tại Barclay Capital, nói: “Có má»™t sá»± thống nhất má»›i trong ngành công nghiệp này. Ở mức giá 70 USD/thùng, người bệnh vẫn còn thở. Nó không phải là mức cao, nhÆ°ng đủ để giữ cho sá»± việc tiến triển. Ở mức 60 USD/thùgn, người bệnh cần có thiết bị há»— trợ thở để sống. Mức giá từ 65 USD đến 75 USD không phải là cao chút nào. Đó là Ä‘iều cần thiết để giữ cho người bệnh sống”.

Mối lo ngại này được chia sẻ rá»™ng rãi. Mức tăng giá dầu liên tục trong những năm qua Ä‘á»™t ngá»™t kết thúc do cuá»™c khủng hoảng tài chính năm 2008. Sau khi lên tá»›i đỉnh cao 147 USD/thùng ở New York tháng 7/2008, giá dầu Ä‘ã rá»›t thảm hại trong má»™t vài tháng sau Ä‘ó, xuống còn 34 USD/thùng vào tháng 12/2008. Paolo Scaroni, Tổng giám đốc Eni, nói rằng ông hy vọng giá dầu sẽ ở mức từ 65 USD đến 75 USD/thùng trong 5 – 7 năm tá»›i, mức mà ông mô tả là thấp. Má»™t số nhà phân tích dá»± Ä‘oán rằng giá dầu có thể má»™t lần nữa lặitng lên 100 USD/ thùng trong vài năm tá»›i do kinh tế được phục hồi ở Trung Quốc và các nÆ¡i khác. Scaroni nói: “Nếu giá dầu ở trên mức 65 USD/thùng, chúng tôi rất vui, nhÆ°ng chúng tôi không dá»±a vào Ä‘ó để lên kế hoạch”.

Giá dầu Ä‘ã tăng lên hÆ¡n 75 USD/thùng, mức cao nhất trong năm. Nhiều nhân tố giải thích thá»±c tế má»›i này. Hầu hết “dầu giá rẻ” có thể được hút và chế biến vá»›i mức chi phí thấp nằm ở Arap Saudi, Iran, Iraq và dọc các nÆ°á»›c còn lại ở vùng Vịnh, nÆ¡i ngoài tầm vá»›i của các công ty dầu lá»­a quốc tế vì các lý do chính trị và an toàn khác nhau. ở các nÆ¡i khác, nhÆ° Venezuela hoặc Nga (hai nÆ°á»›c đều có nguồn dá»± trữ rất lá»›n), các chính sách nghiêm ngặt hÆ¡n của chính phủ Ä‘ã làm cho các công ty gặp khó khăn trong việc đầu tÆ° trong những năm gần Ä‘ây. Tại Brazil (có truyền thống mở cá»­a cho các nhà đầu tÆ°), chính phủ gần Ä‘ây Ä‘ã quyết định thắt chặt sá»± tiếp cận đối vá»›i vùng dầu lá»­a đầy hứa hẹn ở ngoài khÆ¡i, cho phép đối xá»­ Æ°u Ä‘ãi hÆ¡n đối vá»›i các công ty trong nÆ°á»›c. Ngay cả ở Mỹ, các công ty nói rằng họ cÅ©ng bị hạn chế. Royal Dutch Shell phải trả hÆ¡n 2 tá»· USD để có được hợp đồng thuê khai thác ở Bắc Alaska (khu vá»±c Bắc Cá»±c) vài năm trÆ°á»›c Ä‘ây, nhÆ°ng vẫn chÆ°a khoan được giếng dầu nào do các hàng rào luật pháp. Quốc há»™i Mỹ cÅ©ng Ä‘ang xem xét huá»· bỏ chÆ°Æ¡ng trình hoàn thuế và các chính sách Æ°u Ä‘ãi khác, hành Ä‘á»™ng được cho là sẽ tăng Ä‘áng kể thuế Ä‘ánh vào các nhà khai thác dầu.

Tuy nhiên, bức tranh không hoàn toàn ảm đạm. Các công ty Ä‘ã có những phát hiện lá»›n trong năm nay. BP thông báo tìm thấy mỏ dầu lá»›n ngoài khÆ¡i Vịnh Mexico tháng trÆ°á»›c, trong khi Anadarko Petroleum và các đối tác của họ nói rằng họ Ä‘ã xác định má»™t bể dầu lá»›n chạy dài 1.125 km từ Ghana đến Sera Leon. NhÆ°ng các công ty dầu lá»­a cần hành Ä‘á»™ng nhanh hÆ¡n là chỉ đứng im. Cần phải bổ sung thêm công suất hÆ¡n 3,5 triệu thùng/ngày má»—i năm để bù đắp cho sá»± giảm sút bình thường ở các giếng dầu hiện nay bÆ¡m nhiều dầu hÆ¡n; má»™t số có thể được bổ sung bằng cách đầu tÆ° vào những mỏ dầu vừa được phát hiện nhÆ° ở Arap Saudi; và má»™t số có thể được thá»±c hiện thông qua việc khai thác các giếng dầu nguồn. Trong báo cáo hàng tháng má»›i nhất, CÆ¡ quan năng lượng quốc tế ghi nhận: “Trong khi nguồn dầu cÆ¡ bản có thể vẫn còn, song Ä‘iều này cho thấy khu vá»±c khâithcs, thăm dò gặp khó khăn nhÆ° thế nào trong việc duy trì được sản lượng”.

Nhiều chuyên gia năng lượng dá»± Ä‘oán sản lượng sẽ bị hạn chế trong tÆ°Æ¡ng lai và nhu cầu tăng sẽ đẩy giá dầu lên cao trong dài hạn. Họ nói: thế giá»›i không hết dầu, nhÆ°ng việc tăng sản lượng và thay thế các kho dá»± trữ bị cạn dần Ä‘ang ngày má»™t khó khăn. Các nhà dá»± báo tại Tolal cho rằng do kết quả của suy thoái, giá dầu thấp hÆ¡n và cuá»™c khủng hoảng tín dụng, mức gia tăng của sản lượng 4 triệu thùng dầu/ngày sẽ không đạt được cho đến năm 2015. Công ty này dá»± Ä‘oán nguồn cung dầu toàn cầu lúc Ä‘ó sẽ là 89 triệu thùng/ngày thay cho 93 triệu thùng/ngày mà họ dá»± Ä‘oán hồi năm ngoái. Peter Voser, Tổng giám đốc của Royal Dutch Sheel, nói: “Chúng tôi có thể Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i cÆ¡n bão này trong má»™t thời gian, nhÆ°ng tôi muốn báo Ä‘á»™ng rằng các khoản đầu tÆ° Ä‘ang giảm Ä‘i. Chúng tôi Ä‘ang vấp phải má»™t vấn đề là khi nhu cầu tăng lên, nguồn cung sẽ không đủ cung cấp”. Những mối lo ngại này cÅ©ng được nghe thấy ở bên trong trụ sở của Tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) ở Vienna. Tổng thÆ° ký OPEC Abdulla al-Badrri nói trong má»™t cuá»™c họp báo tháng 9: “Khi các thành viên thấy rằng nhu cầu Ä‘ang tăng lên, họ ngừng đầu tÆ°. Chúng tôi cho rằng giá dầu ở mức dÆ°á»›i 75 USD/thùng sẽ không khuyến khích các thành viên đầu tÆ°”. NhÆ°ng ông David O’Reilly, Chủ tịch kiêm Giám đốc Ä‘iều hành Chevron, nói: “Thế giá»›i không thể giảm đầu tÆ° vào năng lượng. Nếu bạn nhìn vào dân số và những dá»± Ä‘oán về tốc Ä‘á»™ tăng trưởng kinh tế, chỉ có cách chúng ta phải lo làm sao có đủ nguồn cung năng lượng trong tÆ°Æ¡ng lai”.

Vào lúc này, vấn đề khó xá»­ hÆ¡n là tại sao giá dầu vẫn cao trong khi thế giá»›i Ä‘ang trải qua má»™t trong những cuá»™c suy thoái trầm trọng nhất trong ná»­a thế ká»· nay. Theo cÆ¡ quan năng lượng quốc tế, cuá»™c suy thoái Ä‘ã làm cho tiêu thụ dầu giảm trong năm thứ hai liên tiếp lần đầu từ nhữgn năm 1980 và nhu cầu dầu dá»± kiến giảm 1,9% xuóng còn 84,9 triệu thùng/ngày trong năm nay. NhÆ°ng cÆ¡ quan này dá»± báo về má»™t sá»± phục hồi trong năm 2010 và thị trường trông đợi nhu cầu dầu sẽ tăng khi nền kinh tế toàn cầu phụ hồi trở lại.

IHT