Dá»± thảo nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu cÅ©ng tăng trách nhiệm cá»§a cÆ¡ quan quản lý, đồng thá»i hạn chế việc “tăng nhanh, giảm cháºm” khiến ngưá»i dân phản ứng thá»i gian qua.
Tính theo giá bình quân 15 ngày
Theo quy định má»›i vừa được trình Thá»§ tướng, má»™t trong những Ä‘iểm má»›i nhất vá» Ä‘iá»u hành giá xăng dầu là giá cÆ¡ sở (căn cứ để Ä‘iá»u chỉnh giá xăng dầu, gồm giá thế giá»›i, thuế, phí, lợi nhuáºn định mức...) sẽ được tính bình quân 15 ngày thay vì 30 ngày như trước Ä‘ây. Tuy nhiên, doanh nghiệp đầu mối sẽ vẫn phải đảm bảo dá»± trữ 30 ngày. Theo Ä‘ó, giá xăng dầu trong nước tá»›i Ä‘ây sẽ có độ trá»… so vá»›i giá thế giá»›i chỉ 15 ngày, thay vì chá» tính bình quân 30 ngày nếu đủ Ä‘iá»u kiện má»›i giảm như trước.
Ngoài ra, thá»i gian Ä‘iá»u chỉnh giá giữa hai lần liên tiếp là 15 ngày thay vì mưá»i ngày như trước Ä‘ây. Äặc biệt, thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu được tá»± quyết tăng giá đến 7% nếu giá cÆ¡ sở tăng đến 7% (chỉ cần gá»i phương án giá, quyết định Ä‘iá»u chỉnh đến cÆ¡ quan quản lý nhà nước).
Nếu giá cÆ¡ sở tăng từ trên 7-12%, doanh nghiệp đầu mối sẽ phải gá»i phương án giá, dá»± kiến mức Ä‘iá»u chỉnh đến liên bá»™ Tài chính - Công thương trước thá»i gian Ä‘iá»u chỉnh hai ngày làm việc. Nếu quá hai ngày mà không có văn bản trả lá»i, doanh nghiệp được tá»± tăng giá đến 7% cá»™ng thêm 40% cá»§a mức tăng từ trên 7-12%. 60% còn lại sẽ dùng quỹ bình ổn giá xăng dầu theo hướng dẫn cá»§a Bá»™ Tài chính. Nếu sau hai ngày làm việc không nháºn được văn bản trả lá»i (vá» việc sá» dụng quỹ bình ổn - PV), thương nhân được tăng nốt phần còn lại.
Theo má»™t quan chức Bá»™ Công thương, vá»›i quy định má»›i này cÆ¡ quan nhà nước sẽ buá»™c phải ra quyết định: hoặc cho tăng giá hay sá» dụng quỹ bình ổn, hoặc Nhà nước bù đắp chứ không thể yêu cầu giữ giá, “nghiên cứu thêm xu hướng” như thá»i gian qua... Trưá»ng hợp giá cÆ¡ sở tăng trên 12% so vá»›i giá bán lẻ hiện hành, Thá»§ tướng Chính phá»§ sẽ công bố biện pháp bình ổn.
Tăng nhanh, giảm nhanh
CÅ©ng theo dá»± thảo nghị định, Bá»™ Tài chính sẽ có trách nhiệm công bố trên trang web cá»§a bá»™ từ giá thế giá»›i, giá cÆ¡ sở, đến giá bán lẻ xăng dầu hiện hành cÅ©ng như các biện pháp và thá»i hạn áp dụng biện pháp bình ổn giá do Thá»§ tướng quyết định. Các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu cÅ©ng phải công khai trên trang web cá»§a mình hoặc trên phương tiện thông tin đại chúng giá bán lẻ, số dư quỹ bình ổn xăng dầu, số Ä‘ã sá» dụng... Äặc biệt, các thương nhân đầu mối, dù không phải công ty niêm yết, cÅ©ng được yêu cầu phải công bố báo cáo tài chính Ä‘ã được kiểm toán để ngưá»i dân được biết.
Má»™t Ä‘iểm má»›i khác, theo dá»± thảo nghị định, thay vì quy định các đại lý, tổng đại lý chỉ được lấy từ má»™t doanh nghiệp đầu mối duy nhất thì sắp tá»›i sẽ có thêm loại hình “thương nhân phân phối” xăng dầu. Thương nhân này cùng lúc mua tại nhiá»u đầu mối kinh doanh xăng dầu khác nhau. Äiá»u này sẽ giúp tăng tính cạnh tranh bởi thương nhân phân phối sẽ mua cá»§a đầu mối nào giá rẻ nhất, tăng sức ép giảm giá.
Bình luáºn vá» dá»± thảo nghị định má»›i, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng dù có tiến bá»™, nhưng vá»›i cÆ¡ chế cho doanh nghiệp tá»± quyết tăng giá đến 7%, thá»i gian tính giá bình quân chỉ 15 ngày thay vì 30 ngày, giá trong nước sẽ tăng nhanh hÆ¡n so vá»›i trước Ä‘ây, dù giảm cÅ©ng sẽ giảm nhanh hÆ¡n. Vá»›i xu hướng giá thế giá»›i cÆ¡ bản sẽ tăng như hiện nay, doanh nghiệp sẽ được lợi nhiá»u hÆ¡n. Theo ông Long, xăng dầu vẫn là độc quyá»n nhóm, lẽ ra Nhà nước nên định giá trần thay vì chỉ thả nổi. Bởi Nhà nước định giá cÅ©ng trên nguyên tắc thị trưá»ng, nên doanh nghiệp không bị thiệt và ngưá»i dân thì có sá»± chuẩn bị.
Vá» quy định có thêm “thương nhân phân phối xăng dầu”, ông Long cho rằng cần quy định rõ hÆ¡n để tránh trưá»ng hợp đầu mối và nhà phân phối này chỉ táºp trung lôi kéo nhau bằng tăng chiết khấu chứ không giảm giá cho ngưá»i tiêu dùng.
Mở tài khoản riêng cho quỹ bình ổn Theo dá»± thảo nghị định má»›i, quỹ bình ổn doanh nghiệp đầu mối sẽ phải để riêng ở má»™t tài khoản tại ngân hàng. Việc trích tiá»n vào quỹ sẽ chỉ được thá»±c hiện khi giá cÆ¡ sở thấp hÆ¡n giá bán lẻ, tức doanh nghiệp Ä‘ang có lãi. Việc xả quỹ chỉ thá»±c hiện khi giá cÆ¡ sở cao hÆ¡n giá bán lẻ hiện hành hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã há»™i... |
Nguồn tin: TT