Ngày 30.9, giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường thế giá»›i tiếp tục duy trì ở mức giá thấp. Phải chăng doanh nghiệp xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ang “câu giờ” để trì hoãn giảm giá?

Theo tính toán ban đầu, DN kinh doanh xăng dầu đầu mối có thể Ä‘ang hưởng mức lãi trên dÆ°á»›i 1.000Ä‘/lít xăng, dầu. Trong lúc người dân chờ đợi sá»± giảm giá từ các DN thì các DN lại chờ đợi chính sách từ phía các bá»™ liên quan. Phải chăng, Ä‘ây lại là cách "câu giờ" vá»›i chiêu thức cÅ© là tăng cao, tăng nhanh, nhÆ°ng giảm thấp và giảm từ từ.

Tròn má»™t tháng hưởng lãi ròng

Ngày 30.8, các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối tăng giá xăng thêm 1.000Ä‘/lít. Theo Ä‘ó, mức giá từ 14.700Ä‘ Ä‘ã được tăng thêm thành 15.700Ä‘/lít. Nguyên nhân của việc tăng giá này là do giá xăng dầu thành phẩm tại thị trường thế giá»›i tăng cao.

Cụ thể thời Ä‘iểm Ä‘ó, xăng A92 là 79,72USD/thùng, diesel là 78,76USD/thùng, dầu hoả giá 78,47USD/thùng. Vá»›i cú tăng giá này, các DN kinh doanh xăng dầu Ä‘ã thở phào nhẹ nhõm vá»›i mức lãi 301Ä‘/lít xăng, lãi 396Ä‘/lít diesel, lãi 563Ä‘/lít dầu hoả và lãi 206Ä‘/kg dầu madút.

Tuy nhiên liên tiếp trong thời gian qua, giá xăng dầu thế giá»›i liên tục giảm mạnh. Ngày 10.9, giá xăng A92 có giá là 76,370USD/thùng; diesel có giá 76,470USD/thùng và dầu hoả là 75,400USD/thùng. Tiếp Ä‘ó vào ngày 27.9, giá xăng A92 có giá 71,050USD/thùng, diesel có giá 73,470USD/thùng, dầu hoả có giá 74,460USD/thùng và dầu madút có giá 420,080USD/tấn. Liên tục được hưởng lợi từ việc xăng dầu thành phẩm giảm giá, DN kinh doanh xăng dầu còn được hưởng mức thuế nhập khẩu Æ°u Ä‘ãi.

Cụ thể từ ngày 21.9, DN kinh doanh xăng dầu sẽ được hưởng mức thuế suất Æ°u Ä‘ãi thuế nhập khẩu xăng dầu là 20%. Ngày 30.9, giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm tiếp tục duy trì ở mức thấp. Cụ thể tại thị trường Singapore, xăng A92 có giá 68,310USD/thùng, diesel giá 71,590USD/thùng, dầu hoả giá 72.210USD/thùng, madút có giá 412,160USD/thùng và giá dầu thế giá»›i là 67USD/thùng.

NhÆ° vậy, theo tính toán của các chuyên gia thì Ä‘úng là DN kinh doanh xăng dầu Ä‘ã được trọn 1 tháng hưởng lãi ròng. Nếu nhÆ° sau khi tăng giá, mức lãi còn thấp thì đến nay sau khi được giảm giá và giảm thuế, mức lãi này là khá cao. Theo công thức tính toán do Bá»™ Tài chính công bố thì các chuyên gia nhận định DN Ä‘ã được hưởng mức lãi khoảng trên dÆ°á»›i 1.000Ä‘/lít.

Chờ đợi hay “câu giờ”?

Năm 2008, người tiêu dùng (NTD) Ä‘ã từng phải nhiều lần chờ đợi... dài cổ khi các DN liên tục áp dụng các chiêu thức tăng giá cao, mật Ä‘á»™ tăng giá nhanh; thế nhÆ°ng sau Ä‘ó khi có Ä‘iều kiện để giảm giá thì các DN lại giảm chậm, giảm giá nhỏ giọt, thậm chí là chia lẻ các mặt hàng để giảm giá. Chiêu thức này Ä‘ã rất lợi hại khi mà NTD Ä‘ã bị “Ä‘ánh lừa cảm giác” vì thỉnh thoảng các DN Ä‘ã có công bố giảm giá.

Má»™t chiêu thức khác mà các DN lấy Ä‘ó làm “nguyên nhân chính” là... chờ đợi các chính sách từ phía các cÆ¡ quan quản lý. Có rất nhiều nguyên nhân để... chờ đợi là xem cÆ¡ quan quản lý có tăng thuế không? Liệu có tăng mức trích Quỹ bình ổn giá? Thậm chí là cả những lý do rất... cÅ© là chờ đợi diá»…n biến của thị trường.

Tuy nhiên từ tháng 9.2008, liên bá»™ Tài chính – Công ThÆ°Æ¡ng công bố việc áp dụng cÆ¡ chế thị trường đối vá»›i tất cả các mặt hàng xăng dầu. Theo Ä‘ó, DN sẽ phải tuân thủ nguyên tắc có tăng, có giảm theo biến Ä‘á»™ng giá của thị trường thế giá»›i. Thế nhÆ°ng nếu nhìn vào thá»±c tế hiện nay thì có thể nói là nguyên tắc này dường nhÆ° Ä‘ang bị phá vỡ. Bởi trên thá»±c tế, rõ ràng là giá xăng dầu thành phẩm Ä‘ã giảm, thuế cÅ©ng Ä‘ã giảm; song các DN lại chÆ°a giảm giá bán lẻ xăng dầu.

Tuy nhiên, “nói Ä‘i” cÅ©ng phải “nói lại” rằng Ä‘úng là các DN cÅ©ng có phần bị Ä‘á»™ng. Cụ thể thời gian qua, DN cho rằng có lúc có ý định giảm giá, song ngày 19.9, Bá»™ Tài chính lại cho phép DN được phép giữ giá bán, đồng thời thá»±c hiện trích tiền vào Quỹ bình ổn giá vá»›i mức trích là 100Ä‘/lít diesel và 200Ä‘/lít dầu hoả. Tại há»™i thảo ngày 21.9 về cÆ¡ chế kinh doanh xăng dầu, các DN cho rằng vẫn có sá»± can thiệp giá và áp dụng cÆ¡ chế Ä‘iều hành hành chính khiến DN không chủ Ä‘á»™ng.

Vá»›i cÆ¡ chế này, DN vẫn phải chờ đợi những chính sách thuế, giá, trích quỹ... từ cÆ¡ quan quản lý, phải đề phòng biến Ä‘á»™ng thị trường, phải đăng ký giá và chờ đợi sá»± chấp thuận của cÆ¡ quan quản lý... Tất cả những yếu tố này khiến cho DN mất sá»± chủ Ä‘á»™ng, phá vỡ thế cạnh tranh. Hệ lụy là DN khó giảm giá thành, còn NTD lệ thuá»™c vào sá»± tăng, giảm giá của DN.

Theo thông tin phóng viên Lao Động có được thì hiện Ä‘ã có DN đề xuất giảm giá xăng dầu; trong khi Ä‘ó, cÆ¡ quan quản lý vẫn chÆ°a có quyết định cuối cùng là giảm giá, tăng thuế hay tiếp tục truy thu bù lá»— ngân sách.

laodong