Sau nhiá»u lần sá»a chữa, tại dá»± thảo má»›i nhất các bá»™ vẫn chưa thể thống nhất vá»›i nhau vá» cách tính giá xăng dầu. Các doanh nghiệp lo ngại giá trong nước sẽ tiếp tục trái chiá»u giá thế giá»›i.
Không sát vá»›i giá thế giá»›i
Theo dá»± thảo nghị định thay thế Nghị định 84/2009/NÄ-CP vá» kinh doanh xăng dầu, các căn cứ biến động đầu vào để Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ vẫn giữ nguyên như các mốc 7%, 12% hiện nay.
Khác vá»›i hiện nay, giá bán lẻ xăng dầu sẽ được Ä‘iá»u chỉnh theo tần suất 15 ngày/lần thay vì 10 ngày, đồng thá»i, sẽ được tính theo giá bình quân giá 15 ngày đầu cá»§a chu kỳ dá»± trữ (30 ngày). Äây là Ä‘iểm Ä‘ang gây tranh cãi nhiá»u nhất giữa các Bá»™ và doanh nghiệp.
Chia sẻ vá»›i PV. VietNamNet, SaigonPetro cho biết, vá»›i cách tính má»›i, thị trưá»ng xăng dầu sẽ phát sinh kịch bản, giá bán lẻ xăng dầu sẽ tăng vào giữa lúc giá thế giá»›i trong 10-15 ngày qua Ä‘ang Ä‘i xuống, bởi vì giá 15 ngày trước Ä‘ó, tức ná»a đầu chu kỳ dá»± trữ ở mức cao.
Ngược lại, vá»›i lý do tương tá»±, khi giá thế giá»›i Ä‘ang tăng thì giá xăng dầu trong nước lại giảm.
Áp dụng cách tính má»›i vá»›i diá»…n biên giá xăng dầu 30 ngày qua, từ ngày 18/3 đến 16/4, SaigonPetro cho rằng có sá»± chênh lệch rất lá»›n.
 |
Giá xăng trong nước luôn chệch chiá»u thế giá»›i (ảnh: P.H) |
Nếu tính theo 15 ngày đầu, giá xăng bình quân là 115,12 USD/thùng, giá dầu diesel là 121,19 USD/thùng. So vá»›i giá cÆ¡ sở, giá xăng bán lẻ lá»— 114 đồng và dầu diesel lá»— 19 đồng.
Nhưng nếu tính theo 15 ngày cuối chu kỳ, giá xăng bình quân là 116,7 USD/thùng, dầu diesel là 121,97 USD/thùng. Khi Ä‘ó, giá xăng sẽ lá»— nặng hÆ¡n, tá»›i hÆ¡n 382 đồng/lít, và giá dầu diesel lá»— tá»›i hÆ¡n 136 đồng/lít.
Như váºy, thay vì tăng giá xăng gần 382 đồng/lít thì doanh nghiệp sẽ chỉ được phép tăng giá xăng hÆ¡n 114 đồng; dầu diesel cÅ©ng tương tá»±, sẽ chỉ được tăng 19 đồng/lít thay vì 136 đồng/lít.
Dưá»ng như, tình huống này sẽ có lợi cho ngưá»i tiêu dùng. Tuy nhiên, nếu thị trưá»ng xăng dầu diá»…n ra chiá»u ngược lại, ngưá»i tiêu dùng sẽ chịu thiệt thòi lá»›n khi phải chấp nháºn mức giá tăng cao hÆ¡n thá»i Ä‘iểm hiện tại; hoặc, chỉ được hưởng mức giá giảm nhẹ hÆ¡n so vá»›i mức giảm cá»§a thế giá»›i; tháºm chí, có thể không được giảm trong khi giá thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh.
Äó là chưa kể, các doanh nghiệp nhá» có thể lợi dụng Ä‘iểm hở này để làm ăn chá»™p giáºt, gây cạnh tranh không lành mạnh.
SaigonPetro phân tích, trưá»ng hợp thứ 3, giá 15 ngày đầu cá»§a chu kỳ dá»± trữ Ä‘ang tương ứng vá»›i giá bán trong nước thì giá sẽ được giữ nguyên, trong khi Ä‘ó, thá»±c tế, giá xăng dầu cá»§a 10 đến 15 ngày gần nhất so vá»›i hiện tại có thể Ä‘ang biến động bất thưá»ng.
Nếu là xu hướng giảm, những doanh nghiệp nhá» sẽ tranh thá»§ nháºp hàng, tăng thù lao cao vỠđể đẩy hàng bán ngay, hưởng chênh lệch lá»›n kiếm lá»i. Các doanh nghiệp lá»›n sẽ buá»™c phải tăng thù lao theo để giữ thị phần, chấp nháºn lá»—. Còn khi giá thế giá»›i Ä‘ang có xu hướng tăng cao, nhưng do giá bán lẻ không được tăng, những DN này có thể bá» thị trưá»ng, không nháºp hàng.
Äây là Ä‘iá»u Ä‘ã thưá»ng xảy ra trên thị trưá»ng hiện nay trong khi Nhà nước không kiểm soát được việc chấp hành dá»± trữ lưu thông đủ 30 ngày cá»§a doanh nghiệp.
Lo ngân sách phải bù chi phí cho doanh nghiệp
Trước Ä‘ó, Bá»™ Tài chính và Bá»™ Công Thương cÅ©ng Ä‘ã thừa nháºn, má»™t trong những sá»± bất hợp lý cá»§a Nghị định 84 hiện nay là quy định tính giá xăng dầu dá»±a trên biến động 30 ngày Ä‘ã tạo ra độ trá»… giữa giá trong nước và giá thế giá»›i. Äây cÅ©ng là lý do mà chu kỳ tính giá được rút ngắn lại.
 |
Ngưá»i dân sẽ thiệt khi giá không giảm ngay theo thế giá»›i |
Trên thá»±c tế, hiện vẫn có ý kiến trái chiá»u nhau giữa các bá»™ này. Là đơn vị chá»§ trì soạn thảo Nghị định 84, Bá»™ Công Thương đỠxuất phương án như trên vá»›i lý do, nếu áp dụng phương án 2, tính giá theo 15 ngày cuối chu kỳ, sát ngày tính giá thì tuy sát diá»…n biến thế giá»›i nhưng Nhà nước sẽ phải bù đắp chi phí cho doanh nghiệp tồn kho 15 ngày đầu. Mức bù đắp này là giá vốn 15 ngày đầu vá»›i lãi suất ngân hàng, chênh lệch tá»· giá nếu có.
Nếu tính theo phương án 1, Nhà nước không phải bá» chi phí như váºy.
Thêm vào Ä‘ó, Bá»™ Công Thương cho hay, thá»±c tế từ khi doanh nghiệp mua hàng cho đến khi váºn chuyển vá» Việt Nam, làm xong thá»§ tục hải quan và nháºp vá» kho dá»± trữ cÅ©ng phải mất từ 7-15 ngày. Hay nói cách khác, xăng dầu bán ra thị trưá»ng chính là xăng dầu cá»§a 7-15 ngày trước Ä‘ó. Do váºy, cách tính giá theo 15 ngày đầu là phù hợp thá»±c tế hÆ¡n.
HÆ¡n nữa, do Ä‘ã rút ngắn lại 15 ngày nên chắc chắn, cách tính má»›i dá»±a trên dữ liệu 15 ngày đầu vẫn sẽ cho giá bán xăng dầu sát thế giá»›i hÆ¡n so vá»›i cách tính 30 ngày cá»§a Nghị định 84 hiện hành.
Tuy nhiên, không chỉ Bá»™ Tài chính, Bá»™ Kế hoạch và đầu tư cÅ©ng bày tá» ý kiến không đồng tình vá»›i Bá»™ Công Thương. Bá»™ Tài chính cho rằng, trong 30 ngày chu kỳ dá»± trữ, có những thá»i Ä‘iểm mà diá»…n biến giá 15 ngày đầu ngược chiá»u vá»›i 15 ngày cuối. Nghị Ä‘inh má»›i nên tiếp thu ý kiến cá»§a Hiệp há»™i xăng dầu, ngưá»i tiêu dùng, các cÆ¡ quan quản lý, có phương án Ä‘iá»u hành giá xăng dầu trong nước phù hợp vá»›i diá»…n biến giá thế giá»›i.
Bá»™ Kế hoạch và đầu tư đỠxuất, nên lấy giá 15 ngày sát ngày tính giá để phản ánh chính xác hÆ¡n xu thế biến động cá»§a thế giá»›i. Khi Ä‘ó, việc Ä‘iá»u chỉnh giá bán lẻ sẽ kịp thá»i, tránh phản ứng tiêu cá»±c từ dư luáºn khi giá thế giá»›i Ä‘ã giảm mạnh, giá trong nước cháºm giảm.
“Cách làm này má»›i ở dá»± thảo trên là không theo tiá»n lệ cá»§a bất kỳ nước nào trên thế giá»›i khi thá»±c hiện theo giá thị trưá»ng, ngay cả có sá»± Ä‘iá»u hành cá»§a nhà nước”, đại diện SaigonPetro nói.
Nguồn tin: Vietnamnet