Việc Nga và Ả Rập Saudi hợp tác cùng nhau để vá»±c dậy giá dầu bằng cách kìm hãm sản lượng được xem là má»™t cú áp phe lá»›n đủ sức để Ä‘Æ°a giá dầu về mức cao trở lại. Tuy nhiên, ở thời Ä‘iểm hiện tại, thỏa thuận tưởng nhÆ° chắc chắn Ä‘ó có đủ khả năng vá»±c dậy giá dầu hay không, lại còn phải phụ thuá»™c vào Mỹ và Iran.

Giá dầu là Ä‘iểm nóng trên thế giá»›i

Có thể bạn quan tâm

Má»™t thỏa thuận có quy mô lá»›n nhất trong giá»›i các quốc gia xuất khẩu dầu lá»­a hàng đầu thế giá»›i sau 16 năm về việc quyết định giá trị loại vàng Ä‘en này dường nhÆ° Ä‘ang Ä‘i đến hồi kết. Sau thỏa thuận nổi tiếng năm 1999 giữa tổ chức các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC) vá»›i Mexico để vá»±c dậy giá dầu, thì má»™t thỏa thuận tÆ°Æ¡ng tá»± cÅ©ng Ä‘ang sắp hoàn tất, khi quốc gia đứng đầu OPEC là Ả Rập Saudi sẽ cùng vá»›i Nga Ä‘óng băng sản lượng khai thác của mình trong thời gian tá»›i. Việc hai nÆ°á»›c đứng đầu thế giá»›i về sản lượng xuất khẩu dầu mỏ hợp tác cùng nhau để vá»±c dậy giá dầu bằng cách kìm hãm sản lượng được xem là má»™t cú áp phe lá»›n đủ sức để Ä‘Æ°a giá dầu về mức cao trở lại. Tuy nhiên, ở thời Ä‘iểm hiện tại, thỏa thuận tưởng nhÆ° chắc chắn Ä‘ó có đủ khả năng vá»±c dậy giá dầu hay không, lại còn phải phụ thuá»™c vào Mỹ và Iran.

Theo Ä‘ó, thỏa thuận giữa Nga và Ả Rập Saudi tại cuá»™c gặp ở Doha, Qatar ngày 16.2 vừa qua về việc Ä‘óng băng sản lượng khai thác dầu mỏ sắp Ä‘i đến hồi kết. Bá»™ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak vừa tuyên bố trên má»™t kênh truyền hình Nga, theo Ä‘ó các bên tham gia sẽ đồng ý hoàn tất các thỏa thuận vào ngày 1.3 sắp tá»›i. Ngoài Nga và Ả Rập Saudi, má»™t số nÆ°á»›c thành viên OPEC khác cÅ©ng tỏ ý sẵn sàng tham gia thỏa thuận này là Qatar, Kuwait, Các Tiểu vÆ°Æ¡ng quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Venezuela. Ngoài ra, má»™t số nÆ°á»›c thành viên khác của OPEC nhiều khả năng cÅ©ng sẽ tham gia trong thời gian tá»›i là Lybia và Algeria. ChÆ°a kể thỏa thuận này còn nhận được sá»± đồng thuận từ má»™t số nÆ°á»›c xuất khẩu dầu ngoài OPEC nhÆ° Na Uy và Mexico.

Nếu thỏa thuận này được hoàn tất, nó sẽ là má»™t trong những thỏa thuận lá»›n nhất trên thị trường dầu thế giá»›i kể từ năm 1999. Dù thỏa thuận giữa OPEC và Mexico năm 1999 hÆ°á»›ng tá»›i việc giảm sản lượng để nâng cao giá dầu, còn thỏa thuận ở Doha lần này chỉ có tác dụng Ä‘óng băng sản lượng khai thác giữa Nga và Ả Rập Saudi mà chÆ°a dẫn đến việc giảm sản lượng.

Tuy nhiên, nhÆ° Bá»™ trưởng Dầu lá»­a Ả Rập Saudi là Ali al-Naimi Ä‘ã phát biểu hôm 16.2 thì việc Ä‘óng băng sản lượng má»›i chỉ là bÆ°á»›c đầu tiên của thỏa thuận Doha mà thôi, và các nÆ°á»›c tham gia hoàn toàn có thể cân nhắc “các bÆ°á»›c Ä‘i tiếp theo” nếu thấy cần thiết, vá»›i hàm ý việc giảm sản lượng là Ä‘iều có thể diá»…n ra. Điều này là có cÆ¡ sở, khi mà mục tiêu chung mà cả Ả Rập Saudi và Nga hÆ°á»›ng tá»›i là 50 USD/thùng, mức giá mà ông Naimi cho rằng là chấp nhận được đối vá»›i cả nhà sản xuất lẫn người tiêu dùng trong dài hạn.

Tuy nhiên, thỏa thuận quan trọng này được các nhà phân tích cho rằng vẫn là chÆ°a đủ để đảm bảo nâng giá cao trở lại từ mức khoảng 30 USD/thùng hiện nay. TrÆ°á»›c hết, nó chÆ°a giải quyết được tình trạng dÆ° thừa nguồn cung vốn là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng giá dầu thấp hiện nay. Theo Thứ trưởng Bá»™ Năng lượng Nga Alexey Texler thì khi thỏa thuận Ä‘óng băng này được thá»±c hiện, tình trạng dÆ° thừa nguồn cung dầu trên thế giá»›i có thể giảm khoảng má»™t ná»­a, từ mức 1,8 triệu thùng/ngày hiện nay. Nó có nghÄ©a là tình trạng dÆ° thừa dầu vẫn sẽ diá»…n ra. Đó là chÆ°a kể trường hợp các quốc gia khác không tham gia thỏa thuận Doha có thể nâng sản lượng khai thác để tận dụng cÆ¡ há»™i giá dầu cao trở lại.

Hai quốc gia được xem là có thể khiến thỏa thuận Doha bị phá sản ở thời Ä‘iểm hiện tại là Mỹ và Iran. Iran là má»™t quốc gia thành viên của OPEC, tuy nhiên nÆ°á»›c này lại không chịu nhiều ràng buá»™c vá»›i Ả Rập Saudi nhÆ° các nÆ°á»›c thành viên khác. Trong bối cảnh Iran vừa má»›i được dỡ bỏ các lệnh cấm vận và muốn nâng sản lượng khai thác để bù đắp lại việc má»™t thời gian dài không thể xuất khẩu dầu, thì sẽ rất khó để Ả Rập Saudi có thể thuyết phục Tehran tham gia thỏa thuận Ä‘óng băng sản lượng này. Ở thời Ä‘iểm hiện tại, sản lượng của Iran là khoảng 1,5 triệu thùng/ngày, và có thể nâng lên mức 2 triệu thùng/ngày vào đầu tháng 3.2016. Việc tổng cung trên thị trường dầu tăng thêm 2 triệu thùng/ngày của Iran có thể khiến thành quả là giảm 900.000 thùng/ngày dÆ° thừa trên thị trường thế giá»›i của thỏa thuận Doha tan thành mây khói.

NhÆ°ng, bất chấp tất cả những Ä‘iều Ä‘ó, Mỹ má»›i là quốc gia có thể gây ra nhiều trở ngại nhất cho thỏa thuận Doha giữa Nga và Ả Rập Saudi trong việc vá»±c dậy giá dầu. Theo Ä‘ó, Mỹ vừa má»›i dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu từ tháng 12.2015 và bắt đầu xuất khẩu dầu thô sang thị trường châu Âu. Việc mở rá»™ng thị trường ra ngoài thị trường ná»™i địa Ä‘ang có thể là Ä‘á»™ng lá»±c khiến cho ngành dầu Mỹ mở rá»™ng quy mô và sản lượng khai thác. Dù Mỹ chỉ ở má»™t vị trí rất thấp trong danh sách các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu do đến tháng 12 năm ngoái nÆ°á»›c này má»›i gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu, nhÆ°ng về sản lượng khai thác dầu thì Mỹ má»›i là số má»™t thế giá»›i, vá»›i sản lượng khoảng 13 triệu thùng/ngày, chủ yếu là phục vụ thị trường ná»™i địa.

Tuy nhiên, tác Ä‘á»™ng lá»›n nhất mà Mỹ có thể gây ra cho thỏa thuận Doha và việc vá»±c dậy giá dầu lại là thông qua tá»· giá đồng USD. Việc dÆ° thừa nguồn cung lá»›n trên thị trường dầu hiện nay má»™t phần xuất phát từ nguyên nhân là do tá»· giá đồng USD. Cụ thể là, khi Cục dá»± trữ liên bang Mỹ (FED) bắt đầu sá»­ dụng chính sách đồng USD yếu để kích thích hồi phục kinh tế sau cuá»™c khủng hoảng kinh tế thế giá»›i 2008, thì hầu hết các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu (trong Ä‘ó có OPEC) bắt đầu có xu hÆ°á»›ng vay vào để mở rá»™ng sản xuất, đặc biệt là trong bối cảnh giá dầu liên tục có xu hÆ°á»›ng tăng trong vòng 5 năm trở lại Ä‘ây.

NhÆ°ng khi mà kinh tế Mỹ bắt đầu hồi phục từ cuối năm 2014, và FED bắt đầu siết chặt lãi suất đồng USD để tạo sá»± ổn định cho nền kinh tế thì mọi thứ bắt đầu thay đổi. Đồng USD tăng giá Ä‘ã buá»™c các công ty dầu trên khắp thế giá»›i phải tăng sản lượng khai thác để có tiền trả nợ, do gánh nặng nợ trên vai họ tăng lên Ä‘áng kể do đồng USD tăng giá.

Theo thống kê, các khoản nợ Ä‘ang lÆ°u hành của các công ty dầu và khí đốt trên toàn cầu Ä‘ã tăng từ mức 455 tỉ USD vào năm 2006 lên mức 1.400 tỉ USD vào năm 2014. Khi đồng USD bắt đầu tăng giá khoảng 20% do FED siết chặt lãi suất trong vòng 2 năm qua cÅ©ng chính là thời Ä‘iểm dầu bắt đầu sụt giá mạnh trên thị trường, do các công ty phải đẩy mạnh khai thác để trả nợ dẫn đến tình trạng dÆ° thừa quá lá»›n.

Vì thế, việc thỏa thuận Doha có giúp giá dầu tăng trở lại hay không còn phải phụ thuá»™c vào việc FED có tiếp tục siết chặt tiền tệ và nâng lãi suất đồng USD nữa hay không. Nếu FED tiếp tục nâng lãi suất thì tình trạng dÆ° thừa nguồn cung chắc chắn sẽ tiếp tục diá»…n ra bất chấp thỏa thuận Ä‘óng băng sản lượng ở Doha. Tuy nhiên, ở thời Ä‘iểm hiện tại thì khả năng FED đứng về phía thỏa thuận Doha có vẻ nhiều hÆ¡n, khi mà kinh tế Mỹ Ä‘ang đối mặt vá»›i nguy cÆ¡ tăng trưởng chậm lại.

Tốc Ä‘á»™ tăng trưởng của kinh tế Mỹ trong quý IV năm 2015 chỉ còn khoảng 0,7% trong khi mức kỳ vọng là trên 2%. Nó cho thấy các chính sách siết chặt tiền tệ trÆ°á»›c Ä‘ó của FED dường nhÆ° không hiệu quả, và Ä‘ích thân Chủ tịch FED là bà Janet Yellen Ä‘ã tuyên bố sẽ xem xét hạ lãi suất để kích thích tăng trưởng nếu cần thiết. Chỉ khi nào FED hạ lãi suất, thì khi Ä‘ó thỏa thuận Doha má»›i có nhiều khả năng đạt được mục tiêu mà Nga và Ả Rập Saudi Ä‘ã đề ra.

Nguồn tin: Motthegioi