Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) hiện nay là má»™t tập Ä‘oàn Ä‘a sở hữu, ngoài lÄ©nh vá»±c xăng dầu thì doanh nghiệp này còn đầu tÆ° vào các lÄ©nh vá»±c nhÆ°: Hóa dầu, gas, bảo hiểm, ngân hàng, hàng hải...

Theo yêu cầu của Chính Phủ, Petrolimex Ä‘ang quyết liệt tái cÆ¡ cấu, tinh gọn bá»™ máy, tiết giảm chi phí, giảm đầu mối để nâng cao hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh song vẫn phải đảm bảo cung cấp xăng dầu cho các nhu cầu lá»›n và là công cụ hữu ích cho nhà nÆ°á»›c và Chính phủ.

Để tìm hiểu hoạt Ä‘á»™ng tái cấu trúc của Petrolimex, Vietnam+ Ä‘ã có cuá»™c phỏng vấn vá»›i ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) xung quanh vấn đề này.

- ThÆ°a ông, Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam hiện là má»™t doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng Ä‘a ngành, vậy theo ông việc tái cÆ¡ cấu có những đặc thù gì?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Tôi khẳng định, hoạt Ä‘á»™ng của Petrolimex là hoạt Ä‘á»™ng Ä‘a ngành, nhÆ°ng Ä‘a ngành này vẫn liên quan chặt chẽ đến hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu và xăng dầu là trục chính. Năm 2011, tại Quyết định số 828/QĐ-TTg ngày 30/5/2011, Chính phủ phê duyệt Đề án của Petrolimex và cho phép Petrolimex cổ phần hóa tái cấu trúc để trở thành tập Ä‘oàn Ä‘a sở hữu. Đây là giai Ä‘oạn mà Petrolimex phải tiếp tục tái cấu trúc toàn diện, nhÆ°ng phải đảm bảo việc gia tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Ngoài xăng dầu thì Petrolimex còn kinh doanh trong các lÄ©nh vá»±c khác nhÆ°: Hóa dầu, gas, bảo hiểm, xây lắp, hàng hải...

-Có thể thấy, việc thoái vốn của các tập Ä‘oàn, tổng công ty Ä‘ang là bài toán nổi cá»™m hiện nay, vậy quan Ä‘iểm của ông về vấn đề này nhÆ° thế nào?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Thoái vốn ngoài ngành là má»™t chủ trÆ°Æ¡ng Ä‘úng đắn của Chính Phủ. Tuy nhiên, theo tôi đối vá»›i từng lÄ©nh vá»±c, từng doanh nghiệp thì phải nhìn vào tình hình hết sức cụ thể.

TrÆ°á»›c tiên là cÆ¡ cấu của các doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c rất khác nhau, Ä‘Æ¡n cá»­ nhÆ° lÄ©nh vá»±c nhÆ° sản xuất Ä‘iện, dầu khí hoặc sản xuất mang tính chất công nghiệp thì yêu cầu lượng vốn rất lá»›n và cần tính tập trung cao Ä‘á»™, mang tính chuyên ngành cao. Trong khi má»™t số doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c thÆ°Æ¡ng mại và dịch vụ thì tính Ä‘a dạng của lÄ©nh vá»±c này lại nảy sinh ra các hoạt Ä‘á»™ng thÆ°Æ¡ng mại và dịch vụ của lÄ©nh vá»±c khác, có sá»± liên kết hết sức chặt chẽ vá»›i nhau, thừa hưởng những hệ quả của nhau và tác Ä‘á»™ng bổ sung cho nhau để tạo ra hiệu quả chung cho doanh nghiệp ấy.

Do Ä‘ó, đối vá»›i doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c thÆ°Æ¡ng mại và dịch vụ việc xác định tính Ä‘a ngành sẽ có Ä‘á»™ mở hÆ¡n các công ty mang tính chuyên ngành, sản xuất trong lÄ©nh vá»±c công nghiệp nặng.

CÅ©ng phải nói rõ thêm, thông thường lÄ©nh vá»±c thÆ°Æ¡ng mại và dịch vụ thường có những ngành nghề xoay quanh trục chính, há»— trợ bổ sung cho nhau mang tính chất dài hạn và từ Ä‘ó đạt hiệu quả chung. Đây cÅ©ng là biện pháp giảm thiểu rủi ro khi má»™t trong những ngành nghề cÆ¡ bản nào Ä‘ó gặp khủng hoảng.

Nhìn tổng quan, việc xác định ngành nghề trọng tâm thì doanh nghiệp nào cÅ©ng có, nhÆ°ng việc thoái vốn ở trong những lÄ©nh vá»±c rủi ro thì Ä‘ó lại thuá»™c quan Ä‘iểm của chủ sở hữu và việc cân đối vốn của bản thân từng doanh nghiệp.

Đa phần trong thời gian vừa qua, rất nhiều doanh nghiệp, tập Ä‘oàn, tổng công ty và doanh nghiệp nhà nÆ°á»›c Ä‘ã đầu tÆ° ra ngoài ngành dÆ°á»›i dạng đầu tÆ° tài chính có nghÄ©a là góp vốn vào để có cổ tức... Tuy nhiên, bên cạnh má»™t số doanh nghiệp thành công thì cÅ©ng không ít doanh nghiệp không rút vốn được, hoặc lÄ©nh vá»±c ấy bị khủng hoảng, hoặc thoái vốn dÆ°á»›i mệnh giá... do vậy chủ trÆ°Æ¡ng của Thủ tÆ°á»›ng Chính Phủ về tái cÆ¡ cấu là rất Ä‘úng đắn.

- Vậy đối vá»›i Petrolimex thì sao? Việc đầu tÆ° ngoài ngành và thoái vốn Ä‘ang được thá»±c hiện nhÆ° thế nào?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Tôi khẳng định, hoạt Ä‘á»™ng của Petrolimex là hoạt Ä‘á»™ng Ä‘a ngành lấy xăng dầu làm trục chính, tức là vẫn liên quan chặt chẽ đến hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu. Những tổng công ty chuyên ngành gắn rất chặt vá»›i xăng dầu.

Đơn cá»­, những Tổng công ty nhÆ°: Vận tải thủy, gas hay bảo hiểm đều được hình thành mang tính chất lịch sá»­. Tuy nhiên, tất cả đều xoay quanh trục chính là phục vụ xăng dầu.

Cụ thể, trong lÄ©nh vá»±c vận tải biển của Petrolimex, Ä‘ây là má»™t doanh nghiệp chuyên về vận tải xăng dầu và được hình thành gần 40 năm, nhờ bề dầy và lÄ©nh vá»±c chuyên sâu của nó nên sau này theo chủ trÆ°Æ¡ng của Chính Phủ Ä‘ã được nâng lên thành Tổng Công ty hàng hải.

Có thể khẳng định, đến giờ phút này, dù khủng hoảng từ bên ngoài nhÆ°ng bên vận tải thủy của tập Ä‘oàn vẫn phát triển và rất ổn định, bởi nó có sá»± liên kết rất chặt chẽ vá»›i tập Ä‘oàn và các doanh nghiệp trong ngành xăng dầu.

TÆ°Æ¡ng tá»±, vá»›i Tổng công ty hóa dầu Petrolimex cÅ©ng vậy, lÄ©nh vá»±c hoạt Ä‘á»™ng của nó là những sản phẩm Ä‘i rất chặt chẽ vá»›i mặt hàng xăng, tính chuyên ngành cao, nhÆ°ng cÅ©ng được hình thành từ rất lâu.

NhÆ° vậy, tính Ä‘a ngành của Petrolimex Ä‘ã được xác lập khi mà Thủ tÆ°á»›ng phê duyệt trong đề án cổ phần hóa tập Ä‘oàn.

- Còn các lÄ©nh vá»±c khác nhÆ° bảo hiểm, ngân hàng và xăng dầu, việc tái cÆ¡ cấu và rút vốn thì sao thÆ°a ông?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Đúng vậy, vá»›i những lÄ©nh vá»±c hết sức nhạy cảm nhÆ° ngân hàng, bảo hiểm đều được tập Ä‘oàn đầu tÆ° vào. Tuy nhiên, Ä‘ây không phải đầu tÆ° tài chính, mà là đầu tÆ° doanh nghiệp.

Vá»›i Tổng công ty bảo hiểm Petrolimex (PJICO), Ä‘ây là Tổng công ty hoàn toàn do Petrolimex chi phối và nó hoạt Ä‘á»™ng mang tính chất hết sức Ä‘á»™c lập cÅ©ng nhÆ° mang tính chất chuyên ngành chứ không phải tập Ä‘oàn lấy tÆ° duy kinh doanh xăng dầu để Ä‘iều hành lÄ©nh vá»±c bảo hiểm.

Cho tá»›i nay, PJICO Ä‘ã hoạt Ä‘á»™ng xấp xỉ 20 năm và Ä‘ang đứng trong tốp 3,4 các tổng công ty bảo hiểm hàng đầu của Việt Nam; trong Ä‘ó có nhiều lÄ©nh vá»±c dẫn đầu vượt qua cả những tổng công ty rất truyền thống trÆ°á»›c Ä‘ó nhÆ° bảo hiểm xe máy...

Có được Ä‘iều này là do doanh nghiệp Ä‘ã lá»±a chọn được những lÄ©nh vá»±c và ngành nghề gắn rất chặt vá»›i hoạt Ä‘á»™ng xăng dầu và nó có lợi thế so sánh để phát triển má»™t cách hết sức khách quan và Ä‘á»™c lập.

Má»™t lÄ©nh vá»±c nữa là ngân hàng xăng dầu (PGBank), tập Ä‘oàn cÅ©ng không đặt vấn đề đầu tÆ° vào lÄ©nh vá»±c ngân hàng để có thặng dÆ° cổ phiếu. Quá trình hoạt Ä‘á»™ng của PGBank cÅ©ng Ä‘em lại nhiều hiệu quả, trong Ä‘ó có nhiều lÄ©nh vá»±c đứng đầu nhÆ° hệ thống thẻ, má»™t số nghiệp vụ phái sinh, kinh doanh ngoại tệ... Tuy nhiên, trong bối cảnh khủng hoảng của 2012-2013 thì ngân hàng PGBank cÅ©ng không ngoại lệ và gặp khó khăn.

Quan Ä‘iểm của Petrolimex từ tái cấu trúc, thoái vốn thì phải xem phÆ°Æ¡ng án nào tốt nhất. Có thể thấy, hiện tại Petrolimex chÆ°a có bất cứ má»™t lÄ©nh vá»±c đầu tÆ° nào mà thoái vốn phải đối mặt vá»›i việc thấp hÆ¡n mệnh giá.

Đơn cá»­ nhÆ° ngân hàng xăng dầu, Petrolimex Ä‘ã đầu tÆ° 800 tá»· đồng vào Ä‘ó thì bây giờ số vốn của tập Ä‘oàn Ä‘ã lên tá»›i 1.200 tá»· đồng. Có nghÄ©a là nó Ä‘ã đạt được sá»± tăng trưởng về mặt lợi ích là trên 30%.

Riêng lÄ©nh vá»±c bất Ä‘á»™ng sản của Petrolimex, Ä‘ây là công ty được lập ra để khai thác hết tất cả các quỹ đất hạ tầng của Petrolimex, nhÆ°ng rõ ràng lÄ©nh vá»±c bất Ä‘á»™ng sản là quá xa vá»›i vá»›i ngành xăng dầu, do Ä‘ó tập Ä‘oàn Ä‘ã có Nghị quyết là phải thoái vốn trong lÄ©nh vá»±c này má»™t cách triệt để.

Theo đề án tái cÆ¡ cấu của Petrolimex, đến 2015 sẽ hoàn thành và giảm về tá»· lệ nắm giữ cổ phần của tập Ä‘oàn trong lÄ©nh vá»±c ngân hàng xuống còn 20% và bảo hiểm là 30% (thay vì mức trên 51% nhÆ° hiện nay).

- Bảo hiểm là má»™t lÄ©nh vá»±c bắt buá»™c phải thoái vốn của tập Ä‘oàn, nhÆ°ng theo ông vá»›i những doanh nghiệp Ä‘ang làm ăn tốt và hiệu quả nhÆ° vậy thì cách thức thoái vốn nên theo hÆ°á»›ng nào?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Việc thoái vốn về mức 30% đối vá»›i lÄ©nh vá»±c bảo hiểm là quy định của luật pháp đối vá»›i những định chế tài chính. Tuy nhiên, theo quan Ä‘iểm của riêng tôi thì vá»›i những lÄ©nh vá»±c Ä‘ang làm ăn rất tốt, trong quá trình thoái vốn Ä‘ôi khi có doanh nghiệp chỉ mạnh khi có những cổ Ä‘ông mạnh, có những hạ tầng và mạng lÆ°á»›i để há»— trợ.

Cụ thể hÆ¡n, có những doanh nghiệp sau khi các tập Ä‘oàn, tổng công ty lá»›n thoái vốn thì có khả năng dẫn đến sụp đổ, bởi có thể có doanh nghiệp sinh ra để tổ chức các dịch vụ chuyên ngành cho tổng công ty hoặc tập Ä‘oàn ấy thôi, nhÆ°ng giờ khi không có tham gia góp vốn của tập Ä‘oàn, tổng công ty Ä‘ó thì nếu doanh nghiệp Ä‘ó không tá»± xây dá»±ng được định hÆ°á»›ng hoạt Ä‘á»™ng của riêng mình thì thậm chí nó sẽ sụp đổ, nhất là những doanh nghiệp có đầu tÆ° tài chính.

NhÆ°ng phải khẳng định Petrolimex không có đầu tÆ° tài chính tức là không có đầu tÆ° má»—i lÄ©nh vá»±c má»™t ít và cÅ©ng không đầu tÆ° vào những lÄ©nh vá»±c không có liên quan đến hoạt Ä‘á»™ng của xăng dầu, tức là không đầu tÆ° dàn trải mà chỉ đầu tÆ° vào những lÄ©nh vá»±c Thủ tÆ°á»›ng cho phép. Phải nhấn mạnh là Ä‘a ngành nhÆ°ng không ngoài ngành.

Trong cÆ¡ cấu vốn của Petrolimex, thá»±c tế chỉ có 65% vốn phục vụ cho xăng dầu, còn 35% cÆ¡ cấu vốn hoạt Ä‘á»™ng của lÄ©nh vá»±c. Khi Ä‘ã cổ phần hóa, nhu cầu vốn đầu tÆ° được xác lập trên cÆ¡ sở phát hành thêm cổ phiếu, do Ä‘ó không thể nói là Petrolimex phải thoái ở lÄ©nh vá»±c khác để bù cho xăng dầuvà xăng dầu không thiếu vốn.

- Vậy khó khăn nhất của Petrolimex trong việc thoái vốn hiện nay là gì?

Ông Bùi Ngọc Bảo: Do đầu tÆ° của Petrolimex là đầu tÆ° doanh nghiệp nên cách thức thoái vốn cÅ©ng dá»±a trên việc sáp nhập. Vì vậy, việc đảm bảo để doanh nghiệp Ä‘ó vẫn tiếp tục phát triển nhằm gia tăng hiệu quả chung cho xã há»™i, trong Ä‘ó có hiệu quả của Petrolimex là việc cần phải tính toán chi tiết.

Xin cảm Æ¡n ông./.

Nguồn tin: Vietnamplus