Ngày 19-3, Thá»§ tướng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng Ä‘ã có buổi làm việc vá»›i Ban Kinh tế Trung ương. Tại cuá»™c há»p, Thá»§ tướng chỉ đạo Ban Kinh tế Trung ương phối hợp cùng các cÆ¡ quan sá»›m hoàn thành việc xây dá»±ng báo cáo sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa X vá» tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trưá»ng định hướng XHCN ở Việt Nam.
Kinh tế bị can thiệp hành chính quá nhiá»u
Tại cuá»™c há»p, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, ông Vương Äình Huệ, đỠxuất thành láºp Ban Chỉ đạo sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa X theo chỉ đạo cá»§a Bá»™ Chính trị và ban này do Thá»§ tướng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng đứng đầu vá»›i 23 thành viên từ các bá»™, ngành khác nhau. Theo ông Huệ, dá»± kiến báo cáo sÆ¡ kết sẽ được trình Bá»™ Chính trị vào đầu tháng 6-2014.
Thá»§ tướng đồng ý vá»›i đỠnghị này nhưng lưu ý Ban Chỉ đạo phải phối hợp và táºn dụng kết quả báo cáo sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa X cá»§a Bá»™ Kế hoạch và Äầu tư (KH-ÄT )vừa hoàn tất.
Thá»§ tướng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng: Kinh tế thị trưá»ng mà giá không theo thị trưá»ng, có độc quyá»n, cạnh tranh không bình đẳng là không Ä‘úng Ảnh: TTXVN
Bản báo cáo cá»§a Bá»™ KH-ÄT Ä‘ã nêu báºt hàng loạt hạn chế, tồn tại. Cụ thể, thể chế kinh tế phụ thuá»™c quá nhiá»u vào các văn bản dưới luáºt. Các quyết định Ä‘iá»u hành mang tính hành chính dẫn đến hiệu lá»±c thể chế bị phụ thuá»™c quá nhiá»u vào giải thích và cách thức thá»±c hiện cá»§a bá»™, ngành và ngưá»i có thẩm quyá»n liên quan. Trong khi Ä‘ó, các hoạt động kinh tế vá» cÆ¡ bản được triển khai trên địa giá»›i hành chính cấp tỉnh, thiếu liên kết vùng dẫn đến thể chế bị chia cắt.
Äặc biệt, báo cáo thẳng thắn nhìn nháºn trong váºn hành, quản lý, nhà nước - bao gồm cả cÆ¡ quan ở trung ương và địa phương - còn tham gia và can thiệp hành chính trá»±c tiếp, vá»›i quy mô tương đối lá»›n vào việc phân bổ nguồn lá»±c và sá»± váºn hành cá»§a ná»n kinh tế. Hình thức tác động rất Ä‘a dạng, vừa bằng hệ thống quy hoạch phát triển ngành vừa bằng quyết định hành chính, tháºm chí bằng can thiệp trá»±c tiếp vá»›i tư cách là chá»§ đầu tư và chá»§ sở hữu doanh nghiệp (DN).
Chấm dứt kiểu cấp tín dụng theo chỉ đạo
“Sức sống” cá»§a ná»n kinh tế là DN nhưng môi trưá»ng kinh doanh và quyá»n tá»± quyết cá»§a DN còn bị hạn chế bởi nhiá»u yếu tố can thiệp phi thị trưá»ng. Chế độ quản trị DN, đặc biệt là DN nhà nước, chưa tuân thá»§ các chuẩn má»±c quốc tế. Giá cả nhiá»u loại hàng hóa, dịch vụ - nhất là giá vốn - có tính độc quyá»n nhà nước vẫn bị méo mó, sai lệch do các yếu tố phi thị trưá»ng. Quản lý tài sản và đầu tư công cá»§a các táºp Ä‘oàn, tổng công ty và DN nhà nước còn nhiá»u bất cáºp, gây lãng phí, thất thoát, để lại nhiá»u hệ lụy.
Bá»™ KH-ÄT cÅ©ng kiến nghị cần chấm dứt các hình thức cho vay, cấp tín dụng theo chỉ đạo, chỉ định cá»§a cÆ¡ quan quản lý nhà nước vá»›i các dá»± án đầu tư cá»§a DN nhà nước. Tiếp tục mở cá»a thị trưá»ng trong các ngành còn độc quyá»n, trước hết là thị trưá»ng sản xuất và cung ứng Ä‘iện, bán lẻ Ä‘iện.
Thứ trưởng Bá»™ KH-ÄT Nguyá»…n Văn Trung cho biết để sÆ¡ kết 5 năm thá»±c hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa X thì cần lá»™i ngược lại cả quá trình hàng chục năm để rút ra kinh nghiệm. “Chúng ta lo cho lợi ích số Ä‘ông, lợi ích ngưá»i lao động, lo nhiá»u mảng xã há»™i thì phải làm rõ tính chất XHCN ở chá»— nào vì nhiá»u nước cÅ©ng làm như váºy, không riêng gì Việt Nam” - ông Trung băn khoăn.
Trước ý kiến trên, Thá»§ tướng Nguyá»…n Tấn DÅ©ng cho rằng kinh tế thị trưá»ng định hướng XHCN là con đưá»ng má»›i, chưa có ai vạch sẵn mà Việt Nam phải vừa làm vừa thiết kế vừa thi công… “Nhưng kinh tế thị trưá»ng là phải theo Ä‘úng quy luáºt thị trưá»ng. Kinh tế thị trưá»ng mà giá không theo thị trưá»ng, có độc quyá»n, cạnh tranh không bình đẳng là không Ä‘úng. Còn định hướng XHCN như thế nào thì phải làm rõ và câu trả lá»i cÅ©ng xuất phát chính thá»±c tiá»…n” - Thá»§ tướng nhấn mạnh.
Thá»§ tướng cÅ©ng cho rằng kinh tế thị trưá»ng mà giá xăng dầu, Ä‘iện vẫn bao cấp thì không thể được. “Chúng ta tạm thá»i chấp nháºn độc quyá»n tá»± nhiên nhưng phải công khai minh bạch”- Thá»§ tướng nói.
Thá»§ tướng cÅ©ng cho rằng giá dịch vụ giáo dục, y tế tá»›i Ä‘ây cÅ©ng phải tuân thá»§ cÆ¡ chế thị trưá»ng, phải tính Ä‘úng tính đủ; còn há»™ nghèo, đối tượng chính sách thì nhà nước há»— trợ. “Cứ tiếp tục giữ giá thấp để bệnh viện quá tải, bên ngoài đưa máy vào thu tiá»n cao bệnh nhân. Hay nhiá»u nÆ¡i thiếu ngưá»i giá»i vì mức lương thấp thì phải có cải cách thay vì duy trì sá»± cào bằng” - Thá»§ tướng đặt vấn Ä‘á».
“Việc tái láºp Ban Kinh tế Trung ương là cần thiết. Ban có chức năng tham mưu, nghiên cứu, đỠxuất, thẩm định và kiểm tra, giám sát là Ä‘úng yêu cầu. Không bao giá» Äảng bá» việc kiểm tra, giám sát vá» kinh tế. Äảng cÅ©ng không bao giá» bá» chức năng lãnh đạo kinh tế” - Thá»§ tướng quả quyết.