Các biện pháp cấm váºn của Mỹ vá»›i Iran nhằm buá»™c nÆ°á»›c này từ bá» chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân Ä‘ã ảnh hưởng trá»±c tiếp tá»›i ngÆ°á»i tiêu dùng Mỹ. Giá má»™t gallon xăng tại Mỹ hiện nay gần 4 USD (3,78 lít). Lệnh cấm váºn làm Iran giảm 300.000 thùng dầu xuất khẩu/ngày, tính ra, má»—i thùng dầu trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i phải tăng thêm 10 USD/thùng và má»—i ngÆ°á»i tiêu dùng Mỹ phải chi thêm 25 cent/gallon.
Phát biểu trên tá» Christian Science Monitor, ông Bill Reinsch, Chủ tịch Há»™i đồng Ngoại thÆ°Æ¡ng quốc gia Mỹ, cho rằng lẽ ra Chính phủ Mỹ nên công khai vá»›i công chúng “cái giá phải trả” của lệnh cấm váºn và không thể chấp nháºn “sá»± giả vá» nhÆ° không có hay lá» Ä‘i vấn Ä‘á» thiệt hại kinh tế”.
Trái lại, trong má»™t tuyên bố hồi tháng 3, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng sau khi cân nhắc kỹ càng các yếu tố, trong Ä‘ó có tình trạng kinh tế toàn cầu, các nguồn cung cấp dầu thay thế cÅ©ng nhÆ° chiến lược dá»± trữ của Mỹ và nhiá»u nÆ°á»›c khác, có đủ Ä‘iá»u kiện để Mỹ cấm váºn dầu cùng vá»›i nhiá»u biện pháp cấm váºn khác vá»›i Iran.
Ông Reinsch cho rằng nhiá»u nghị sÄ© Mỹ rất sốt sắng vá»›i việc siết chặt cấm váºn dầu Iran nhÆ°ng cuối cùng lại than thở vá» giá xăng dầu tăng cao nhÆ° thể hai vấn Ä‘á» này không liên can gì vá»›i nhau. Riêng đối vá»›i ông Obama, giá dầu tăng ảnh hưởng đến sá»± phục hồi kinh tế lại có khả năng tác Ä‘á»™ng xấu đến việc tái đắc cá» tổng thống trong năm nay. Ông Obama Ä‘ang vÆ°á»›ng vào vòng lẩn quẩn vá»›i 3 mục tiêu: ngăn Iran sở hữu vÅ© khí hạt nhân, phục hồi kinh tế và tái đắc cá», mà đạt được mục tiêu này lại kéo chệch hÆ°á»›ng mục tiêu khác.
Tại Pháp, cÅ©ng do lệnh cấm váºn, giá dầu tăng đẩy giá xăng lên 5,54 USD/gallon. Trong bối cảnh Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy Ä‘ang cần sá»± ủng há»™ của cá» tri khi cuá»™c bầu cá» tổng thống đến gần, ông chỉ còn biết mở cá»a kho dầu dá»± trữ để “hạ há»a” dân chúng. Vá» mặt nguyên tắc, Pháp phải tham khảo Mỹ và Anh cùng vá»›i CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) má»›i có thể mở kho dá»± trữ dầu.
Trong khi Ä‘ó, quan Ä‘iểm của IEA là chÆ°a đến mức phải dùng dầu dá»± trữ vì Saudi Arabia có thể bù vào sản lượng dầu thiếu hụt từ Iran. Thế nhÆ°ng, Saudi Arabia thuá»™c OPEC và khối này không thể dá»… dàng để các thành viên tăng sản lượng khai thác má»™t cách tùy tiện. Theo các nhà phân tích, giả sá» Mỹ, Anh và Pháp có mở kho dầu dá»± trữ Ä‘i nữa thì giá dầu thế giá»›i chỉ có thể giảm nhiệt trong má»™t thá»i gian ngắn sau Ä‘ó tăng trở lại vì kho dá»± trữ của các nÆ°á»›c này chỉ đủ dùng trong vòng 2 tháng.
Vá»›i khối EU nói chung, lệnh cấm váºn dầu Iran bắt đầu có hiệu lá»±c từ tháng 7 Ä‘ang đặt ra nhiá»u ná»—i lo. TrÆ°á»›c hết là chính Iran Ä‘ã tuyên bố ngừng bán dầu cho EU kể từ tháng 2, chứ không đợi đến lệnh cấm váºn của EU có hiệu lá»±c, Ä‘ã làm thiếu hụt Ä‘áng kể nguồn cung cho EU. Ná»n kinh tế khó khăn của nhiá»u nÆ°á»›c thành viên EU càng làm cho há» khó có thể xoay xở tìm nguồn dầu khác thay thế dầu nháºp khẩu từ Iran. Italia, Tây Ban Nha và Hy Lạp là 3 nÆ°á»›c khó khăn nhất do cấm váºn dầu từ Iran vì cả 3 tiêu thụ lượng dầu EU nháºp khẩu từ Iran.
Riêng từ phía bị cấm váºn, cần nhá»› lại lệnh cấm váºn dầu Mỹ áp đặt lên Iraq kéo dài từ năm 1991 đến năm 2003. Lệnh cấm váºn này không há» làm chính phủ của ông Saddam Hussein lung lay mà chỉ làm cho ngÆ°á»i dân Iraq hứng chịu má»i háºu quả. Trẻ em suy dinh dưỡng nặng và bệnh táºt do thiếu lÆ°Æ¡ng thá»±c và thuốc men.
Sai lầm nhÆ° váºy Ä‘ang được lặp lại trong bối cảnh thế giá»›i Ä‘ang cần dầu để khôi phục kinh tế.
Nguồn tin: SGGP