Mặc dù kinh tế thế giá»›i Ä‘ã thoát khỏi khủng hoảng được khoảng má»™t năm, nhÆ°ng tốc Ä‘á»™ phục hồi chậm chạp và chÆ°a chắc chắn, làm tăng mối lo âu của các doanh nghiệp và chính phủ.

Sau những thiệt hại lá»›n lao do khủng hoảng gây ra, nhiều nhà đầu tÆ° thận trọng trong việc tái đầu tÆ° trở lại sản xuất kinh doanh, ảnh hưởng đến khả năng tạo việc làm và hậu quả là nhu cầu chi tiêu yếu á»›t, việc Ä‘Æ°a ra các gói há»— trợ kinh tế vì thế không đạt hiệu quả mong muốn, thậm chí làm trầm trọng thêm tình trạng thâm hụt ngân sách. Điều này buá»™c các chính phủ phải Ä‘ánh giá lại hiệu quả chi tiêu ngân sách và tìm biện pháp thu hồi dần những khoản há»— trợ, Ä‘ây là việc làm cần thiết nhằm đảm bảo mục tiêu ổn định và tăng trưởng trong dài hạn mặc dù có thể làm chậm tốc Ä‘á»™ phục hồi kinh tế trong ngắn hạn, trong Ä‘ó tạo thêm việc làm để kiềm chế tỉ lệ thất nghiệp ở mức thấp cho phép là mục tiêu Æ°u tiên hàng đầu. Vì thế, năm 2010 kinh tế thế giá»›i còn khó khăn và chỉ tăng trưởng thấp, mặc dù khá hÆ¡n năm 2009.

Kinh tế phục hồi chậm là yếu tố cản trở tốc Ä‘á»™ phục hồi nhu cầu và giữ giá dầu ở mức thấp, mặc dù sản lượng dầu bắt đầu tăng nhẹ từ quí 3 năm nay kể từ mùa thu năm 2008, phần lá»›n các công ty dầu lá»­a đều thua lá»—. Trong quí 3, thu nhập ròng của tập Ä‘oàn dầu lá»­a lá»›n nhất thế giá»›i Exxon Mobil chỉ đạt 4,73 tỉ USD, giảm trên 68% so cùng kỳ năm trÆ°á»›c; công ty dầu lá»­a lá»›n nhất châu Âu Shell cÅ©ng báo cáo giảm 73% thu nhập ròng so cùng kỳ năm trÆ°á»›c xuống còn 2,99 tỉ USD và Ä‘ã phải cắt giảm 5.000 lao Ä‘á»™ng; lợi nhuận của công ty khí đốt Eni (Italia) giảm 58%.

Mặc dù nhu cầu và giá dầu Ä‘ã được cải thiện, nhÆ°ng triển vọng chÆ°a chắc chắn và các công ty dầu lá»­a thế giá»›i đều không kỳ vọng vào sá»± phục hồi nhanh chóng trong giai Ä‘oạn ngắn hạn hoặc trung hạn, có kế hoạch giảm chi phí bằng cách giảm sản lượng và lao Ä‘á»™ng trong thời gian 12-18 tháng tá»›i. Nhìn chung, thị trường dầu mỏ còn tập trung vào sá»± vận Ä‘á»™ng của USD và TTCK. Giá dầu giảm và nhu cầu tiêu dùng tăng chậm cÅ©ng tác Ä‘á»™ng làm giảm mặt bằng giá cả nói chung, Ä‘iển hình là tại các nÆ°á»›c EU vá»›i mức lạm phát âm liên tiếp trong 5 tháng cho đến hết tháng 10/2009. Dá»± báo và số liệu thống kê cuối tháng 12 cho thấy, lạm phát tại các nÆ°á»›c EU sẽ đạt 0,4% trong quí 4 và 0,1% trong quí 1/2010. Trong bối cảnh Ä‘ó, các công ty dầu lá»­a đều cắt giảm sản lượng để tránh tình trạng giá dầu giảm sâu khi kinh tế thế giá»›i bị suy thoái trầm trọng. Nhờ Ä‘ó, từ cuối năm 2008, các nÆ°á»›c OPEC không phải Ä‘iều chỉnh lượng dầu khai thác do giá dầu vẫn ổn định trên mức 70 USD/thùng.

Vì những lý do nêu trên, báo cáo Há»™i nghị bá»™ trưởng các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ OPEC tổ chức tại Luanda (Ä‚ngola) vào ngày 22/12 cho rằng, các nÆ°á»›c OPEC tiếp tục duy trì công suất dầu khai thác hiện hành hoặc thấp hÆ¡n do giá dầu Ä‘ang dao Ä‘á»™ng quanh mức phù hợp và lượng dầu tồn kho còn nhiều. Các nÆ°á»›c OPEC không đề ra mục tiêu chính thức về giá dầu, nhÆ°ng má»™t số nÆ°á»›c nhÆ° Arập Xê út Ä‘Æ°a ra mức giá 75 USD/thùng là thích hợp cho tÆ°Æ¡ng quan cung cầu.

Theo số liệu thống kê, nhu cầu dầu trong năm 2009 Ä‘ã tăng 67% sau khi giảm 54% năm 2008 do triển vọng phục hồi kinh tế. Trong Ä‘ó, Ä‘á»™ng lá»±c chủ yếu là nhu cầu tại Mỹ Ä‘ã tăng từ đầu tháng 12, Ä‘Æ°a giá dầu vượt ngưỡng 75 USD/ thùng do sản lượng dầu và dầu dá»± trữ tại quốc gia này giảm, nhÆ°ng báo hiệu là trung tâm suy thoái (nÆ°á»›c Mỹ) Ä‘ã ổn định dần. Tuy nhiên, nhiều bá»™ trưởng OPEC cho rằng, nhu cầu dầu hiện nay tăng là do tác Ä‘á»™ng của mùa Ä‘ông sắp tá»›i (cÅ©ng nhÆ° những năm trÆ°á»›c), nhÆ°ng sau sẽ chỉ tăng chậm. Giá dầu giao tháng 2/2010 tại Sydney chỉ đạt 74,44 USD/thùng, tại New York đạt 74,4 USD/thùng, các hợp đồng giao sau cÅ©ng đứng ở mức 74,4 USD/thùng.

Nhìn chung, dÆ° luận đều hoan nghênh chủ trÆ°Æ¡ng của các nÆ°á»›c OPEC trong việc Ä‘iều chỉnh sản lượng dầu để ổn định giá dầu trong khoảng 70-80 USD/thùng, tạo Ä‘iều kiện ổn định chi phí đầu vào và há»— trợ phục hồi kinh tế toàn cầu.

vietstock