Theo Ä‘úng cam kết, Bá»™ Tài chính vừa công bố số dư cá»§a quỹ bình ổn giá xăng dầu đến hết tháng 3. Tuy nhiên, ngưá»i tiêu dùng vẫn chưa thể biết tiá»n cá»§a mình Ä‘óng góp hiện Ä‘ang như thế nào, được sá» dụng ra sao.
Chưa thể biết tiá»n Ä‘ang ở Ä‘âu
Nói quỹ bình ổn giá xăng dầu là tiá»n cá»§a ngưá»i tiêu dùng Ä‘óng góp là bởi khi mua má»—i lít xăng, dầu, ngưá»i dân Ä‘ã phải chi thêm 300 đồng/lít,kg nhằm trích bá» vào quỹ. Số tiá»n này Ä‘ã được cá»™ng sẵn trong giá cÆ¡ sở, giá để tính giá bán lẻ.
Tiá»n này, theo quy định cá»§a cÆ¡ quan quản lý, nằm tại các doanh nghiệp đầu mối và sá» dụng khi cÆ¡ quan quản lý cho phép trong trưá»ng hợp nhà nước muốn ká»m giữ giá bán lẻ. Mức sá» dụng quỹ không cố định và không có mức trần, mức sàn.
Hôm 8-4, Bá»™ Tài chính vừa công bố số dư cá»§a quỹ tính đến 31-3, là hÆ¡n 842 tỉ đồng. Äây là con số lá»›n nhất quỹ này có kể từ tháng 6-2013 đến nay. Trước Ä‘ó, số dư ở thá»i Ä‘iểm hết tháng 6-2013 chỉ là hÆ¡n 55 tỉ đồng, hết tháng 9 là hÆ¡n 58 tỉ đồng và hết tháng 12-2013 là gần 170 tỉ đồng.
Ban hành nghị định vá» kinh doanh xăng dầu má»›i trong tuần tá»›i Theo nguồn tin cá»§a Thá»i báo Kinh tế Sài Gòn Online, nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu, thay thế cho Nghị định 84/2009/NÄ-CP sẽ được Chính phá»§ ban hành trong tuần tá»›i sau má»™t thá»i gian khá dài soạn thảo, chỉnh sá»a. Nghị định má»›i vá» kinh doanh xăng dầu được kỳ vá»ng sẽ thay đổi nhiá»u quy định vốn có nhiá»u bất cáºp trong Nghị định 84. |
CÅ©ng theo Bá»™ Tài chính, tình hình tồn dư quỹ ở các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối là rất khác nhau. Trong khi nhiá»u đơn vị như Petrolimex, Saigon Petro… còn số dư khá lá»›n, lên đến hàng trăm tỉ đồng thì nguồn quỹ tại PV Oil, Nam Việt Oil… lại ở trạng thái âm. Äây là số âm có từ trước quí 1, vẫn chưa được bù đắp đủ.
Tuy nhiên, công bố này chưa giải Ä‘áp được thắc mắc cá»§a ngưá»i tiêu dùng, những ngưá»i tạo nên quỹ bình ổn giá xăng dầu, là số tiá»n lá»›n như váºy Ä‘ã và Ä‘ang được các doanh nghiệp sẽ sá» dụng như thế nào.
Trao đổi vá»›i Thá»i báo Kinh tế Sài Gòn Online ngày 10-4, đại diện má»™t đầu mối phía Nam có số dư quỹ khá lá»›n cho biết, số tiá»n này được để trong vốn chung cá»§a doanh nghiệp, giúp há» không phải vay ngân hàng trong nhiá»u tình huống.
CÅ©ng theo ông này, việc để quỹ tại doanh nghiệp là hợp lý và minh bạch bởi hàng tháng, các đầu mối phải báo cáo vá»›i Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công Thương và “lâu lâu” Bá»™ Tài chính thá»±c hiện kiểm tra. Má»i con số vá» trích láºp, sá» dụng Ä‘á»u được “thể hiện đầy đủ trên sổ sách”.
Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhìn nháºn, khó lòng tin lá»i doanh nghiệp bởi sổ sách là má»™t chuyện, thá»±c tế có khi lại rất khác.
Không chỉ váºy, không ít lần, vì sá»± thiếu nhạy bén cá»§a cÆ¡ quan Ä‘iá»u hành mà doanh nghiệp Ä‘ã hết lá»— nhưng vẫn được dùng hàng trăm đồng từ quỹ bình ổn. Lúc Ä‘ó, doanh nghiệp Ä‘ã lá»i (có lợi nhuáºn định mức) lại càng lá»i thêm trong khi ngưá»i dân phải chịu giá cao.
Cần cÆ¡ chế má»›i cho quỹ bình ổn
Má»™t vấn đỠtrong cÆ¡ chế váºn hành quỹ bình ổn giá xăng dầu được giá»›i chuyên gia chỉ ra là quỹ đặt tại doanh nghiệp, vừa không đảm bảo tính minh bạch, vừa rất phí phạm vì không sinh lá»i. ÄÆ¡n cá» như trong lần này, số dư là hÆ¡n 842 tỉ đồng, nếu gá»i tiết kiệm vá»›i lãi suất không kỳ hạn thì số tiá»n lá»i má»—i ngày má»—i tháng không phải là nhá».
Chính vì váºy, theo ông Long, quỹ cần được táºp trung ở má»™t mối như quỹ chung hoặc kho bạc. ÄÆ¡n vị quản lý quỹ có thể gá»i tiết kiệm để sinh lá»i, gia tăng giá trị cho ngưá»i tiêu dùng. "Trong kinh tế thị trưá»ng, ngưá»i ta nói rằng, tiá»n trong nhà là tiá»n chá»a, tiá»n ra cá»a là tiá»n đẻ. Không cho tiá»n ra cá»a để đẻ thì phí phạm", ông Long nói.
Bá»™ Tài chính, má»™t trong hai cÆ¡ quan tham gia Ä‘iá»u hành giá xăng dầu cÅ©ng từng thể hiện quan Ä‘iểm nên đưa quỹ vá» má»™t đầu mối, thay vì để tại các doanh nghiệp.
Nhưng dưới góc nhìn cá»§a doanh nghiệp đầu mối, làm như váºy sẽ tạo ra cÆ¡ chế xin cho, thá»§ tục phiá»n phức má»—i khi các đơn vụ cần quyết toán số tiá»n Ä‘ã sá» dụng.
Tuy nhiên, chuyên gia Ngô Trí Long cho rằng, không nên vì sợ cÆ¡ chế xin cho, thá»§ tục phiá»n phức mà không láºp quỹ chung. Chuyện nhÅ©ng nhiá»…u cá»§a cÆ¡ quan này, cÆ¡ quan kia là hệ lụy cá»§a cÆ¡ chế, không phải bản chất chính sách. Nếu chuyện Ä‘ó xảy ra thì xá» lý nghiêm ngưá»i vi phạm.
Bên cạnh Ä‘ó, má»™t vấn đỠkhác cá»§a quỹ bình ổn hiện nay là chỉ có ngưá»i tiêu dùng Ä‘óng góp theo hình thức ứng trước (chi trong tiá»n xăng, dầu) và chá» thụ hưởng sau (trong trưá»ng hợp Nhà nước muốn ká»m giữ giá). Äiá»u Ä‘ó là không công bằng. Do váºy, cần phải có sá»± chia sẻ từ phía doanh nghiệp, dù phần Ä‘óng góp này rất nhá».
Không chỉ váºy, cÆ¡ quan Ä‘iá»u hành cần theo sát diá»…n biến thị trưá»ng để quyết định cho phép hoặc ngưng sá» dụng quỹ kịp thá»i, đảm bảo tiá»n cá»§a ngưá»i tiêu dùng được dùng Ä‘úng nÆ¡i, Ä‘úng chá»—, không phải để doanh nghiệp "xài sang" trong khi lại phải mua xăng, dầu giá cao.
Quỹ bình ổn Ä‘ang “xả” cho doanh nghiệp lá»i Theo bảng tính giá cÆ¡ sở ngày 9-4 cá»§a Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam (Vinpa), giá cÆ¡ sở cá»§a mặt hàng xăng hiện cao hÆ¡n giá bán lẻ 55 đồng/lít, nghÄ©a là doanh nghiệp đầu mối Ä‘ang lá»— chừng Ä‘ó. Tuy nhiên, từ 31-3 đến nay, doanh nghiệp Ä‘ang được cho phép sá» dụng 200 đồng/lít từ quỹ bình ổn giá nên tính ra, doanh nghiệp lại Ä‘ang lá»i 150 đồng/lít. Äây là khoản lá»i nằm ngoài lợi nhuáºn định mức Ä‘ã được tính đủ 300 đồng/lít. Trong khi Ä‘ó, các mặt hàng dầu diesel, dầu há»a, dầu madut Ä‘ang lần lượt lá»i 90 đồng/lít; 121 đồng/lít và 96 đồng/kg dù không được sá» dụng quỹ bình ổn. Và tất nhiên, Ä‘ây cÅ©ng là khoản lá»i ngoài lợi nhuáºn định mức (300 đồng/lít,kg) như quy định. Äại diện doanh nghiệp đầu mối phía Nam cÅ©ng xác nháºn thông tin này và cho rằng, quyết định Ä‘iá»u hành sẽ có trong nay, mai. Nguon tin: Thesaigontimes |