Nhà nÆ°á»›c định sẵn lợi nhuáºn 300 đồng/ ít nên doanh thu càng lá»›n thì lợi nhuáºn càng khủng trong khi ngÆ°á»i tiêu dùng "váºt lá»™n" vá»›i giá xăng dầu.
Má»›i Ä‘ây, Táºp Ä‘oàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Ä‘ã công bố doanh thu năm 2013 đạt 196.330 tỉ đồng. Lợi nhuáºn trÆ°á»›c thuế đạt 1.929 tỉ đồng, trong Ä‘ó lợi nhuáºn đến từ mảng kinh doanh xăng dầu gần 770 tỉ đồng.
Ngay sau khi con số lợi nhuáºn này được Ä‘Æ°a ra, dÆ° luáºn “xôn xao” cho rằng mức lãi “khủng” trên xuất phát từ những bất cáºp trong cÆ¡ chế.
má»›i chỉ lãi 1/3 mức cho phép
Thá»±c tế, câu chuyện vá» lãi “khủng” của Petrolimex không có gì là má»›i. Trong suốt năm qua, má»—i quý DN này Ä‘á»u công bố doanh thu và lợi nhuáºn trÆ°á»›c thuế. Vì váºy, các báo cáo Ä‘á»u cho thấy mảng kinh doanh xăng dầu của DN này Ä‘á»u mang đến lợi nhuáºn Ä‘áng kể. Cụ thể, sau sáu tháng đầu năm 2013, lợi nhuáºn hợp nhất trÆ°á»›c thuế của Petrolimex Ä‘ã lên tá»›i 898 tỉ đồng, trong Ä‘ó lợi nhuáºn của lÄ©nh vá»±c xăng dầu là 388 tỉ đồng.
Trong năm 2013, giá xăng tăng nhiá»u nhÆ°ng giảm nhá» giá»t. Ảnh: HTD
ChÆ°a hết, đến quý III-2013, lợi nhuáºn sau thuế của Petrolimex tiếp tục đạt trên 630 tỉ đồng. NhÆ° váºy, lÅ©y kế chín tháng đầu năm, lợi nhuáºn của Petrolimex lên đến trên 1.400 tỉ đồng. Trong Ä‘ó, “áng chừng” trên 700 tỉ đồng lợi nhuáºn đến từ kinh doanh xăng dầu.
NhÆ° váºy, việc cả năm 2013 DN này có mức lãi lá»›n là chuyện bình thÆ°á»ng.
Vấn Ä‘á» là chá»— mức lãi liên quan đến xăng dầu của DN này lại gắn liá»n vá»›i cÆ¡ chế định sẵn, cÆ¡ chế cho phép DN này lãi, tháºm chí còn có thể lãi đến gấp ba lần. Vì công thức tính giá cÆ¡ sở của giá xăng dầu Ä‘ã quy định, cho phép DN có lợi nhuáºn định mức là 300 đồng/lít. Theo Ä‘ó, cứ má»—i lít xăng ngÆ°á»i tiêu dùng mua thì Ä‘ã trả sẵn mức lãi Ä‘ó cho DN. Vì váºy, nếu tính Ä‘úng và tính đủ thì DN này phải lãi đến hàng ngàn tỉ đồng.
Má»™t số ý kiến cho rằng việc Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã định sẵn mức lợi nhuáºn cho DN giống việc quyết thay cho ngÆ°á»i tiêu dùng, rõ ràng trong trÆ°á»ng hợp này ngÆ°á»i tiêu dùng gần nhÆ° không còn vai trò quyết định. Bản thân sá»± tồn tại của má»™t DN thống lÄ©nh thị trÆ°á»ng Ä‘ã làm cho ngÆ°á»i tiêu dùng bị yếu thế và sá»± can thiệp vá» việc định sẵn cÆ¡ chế lợi nhuáºn định mức càng làm ngÆ°á»i tiêu dùng thiệt thòi.
Bất cáºp từ cÆ¡ chế!
TS Nguyá»…n Ngá»c SÆ¡n, TrÆ°á»ng ÄH Kinh tế Luáºt TP.HCM, phân tích không có thị trÆ°á»ng nào mà Nhà nÆ°á»›c lại định lợi nhuáºn định mức sẵn cho DN. “Cái gốc của vấn Ä‘á», vá»›i định mức lợi nhuáºn thì xăng dầu không thể hoạt Ä‘á»™ng theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng vì Nhà nÆ°á»›c Ä‘ã định sẵn lợi ích cho DN. Äiá»u Ä‘áng nói, vá»›i 300 đồng/lít thì Ä‘ây là ngưỡng siêu lợi nhuáºn cho DN chiếm lÄ©nh thị trÆ°á»ng lá»›n. Vì đối vá»›i má»™t DN có doanh thu lá»›n thì mức lợi nhuáºn càng khủng khiếp. Vá»›i cách tính nhÆ° thế này thì vô hình trung chỉ há»— trợ cho DN lá»›n. Chính sách này sẽ há»— trợ Ä‘á»™c quyá»n hóa”.
ChÆ°a hết, cÅ©ng theo ông SÆ¡n Ä‘iá»u Ä‘áng lo ngại nhất là vá»›i việc định sẵn lợi nhuáºn định mức nhÆ° trên thì có thể sẽ ảnh hưởng rất lá»›n đến cấu trúc thị trÆ°á»ng. Bởi lẽ rất khó để khuyến khích các DN nhá» có thể cạnh tranh được vá»›i má»™t DN lá»›n vá»›i mức lợi nhuáºn “khủng” nhÆ° trên.
Má»™t chuyên gia kinh tế nháºn định: “Do DN xăng dầu chÆ°a được tá»± do định giá, váºy nên trong công thức tính giá xăng hiện nay phải để cho DN có lãi. NhÆ°ng không nên quy định cứng nhắc mức lãi Ä‘ó. Nên để con số lợi nhuáºn này linh hoạt, tháºm chí DN nếu muốn cạnh tranh có thể hạ thấp mức lợi nhuáºn này để giảm giá”.
TS Nguyá»…n Ngá»c SÆ¡n cho biết thêm: “Liên quan đến thị trÆ°á»ng xăng dầu phải đặt vấn Ä‘á» dÆ°á»›i góc cạnh hài hòa lợi ích của cả cá»™ng đồng. Ở má»™t thị trÆ°á»ng mà sản phẩm Ä‘ó có vai trò thiết yếu đối vá»›i Ä‘á»i sống ngÆ°á»i dân, ảnh hưởng đến nhiá»u DN sản xuất thì thị trÆ°á»ng Ä‘ó càng cần phải có cÆ¡ chế giám sát Ä‘á»™c quyá»n mạnh. Phải đặt ngÆ°á»i tiêu dùng vào vị trí quan trá»ng chứ không thể chỉ quan tâm đến DN”.
Nguồn tin: PLO
