ChiêÌc xe khaÌch lên vuÌ€ng Lao Bảo (H. HÆ°Æ¡Ìng HoÌa, Quảng TriÌ£) châÌ£t nhÆ° nêm, dÆ°Ì€ng laÌ£i môÌ£t cây xăng Ä‘ể tiêÌp nhiên liêÌ£u nhÆ°ng phải Ä‘Æ¡Ì£i, bởi haÌ€ng chuÌ£c chiêÌc xe maÌy Ä‘ang xêÌp haÌ€ng chÆ¡Ì€ Ä‘ổ xăng. NêÌu chỉ coÌ vâÌ£y thiÌ€ Ä‘âu phải Ä‘Æ¡Ì£i lâu, song mỗi chiêÌc xe maÌy Ä‘ổ trên trăm liÌt xăng thiÌ€ quaÌ sÆ°Ìc tưởng tÆ°Æ¡Ì£ng vaÌ€ cả sÆ°Ì£ kiên nhẫn.
"Petrolimex xe maÌy"
ÄiêÌ€u bâÌt ngÆ¡Ì€ vaÌ€ thuÌ viÌ£ Ä‘ã xuâÌt hiêÌ£n ở vuÌ€ng biên giÆ¡Ìi naÌ€y, những ngÆ°Æ¡Ì€i phuÌ£ nữ chuyên laÌ€m nghêÌ€ buôn rÆ°Ì€ng Ä‘ã taÌ£m "quên" Ä‘ôÌng haÌ€ng hoÌa côÌ€ng kêÌ€nh chuyển sang buôn mặt haÌ€ng mÆ¡Ìi nhiêÌ€u lÆ¡Ì£i nhuâÌ£n hÆ¡n maÌ€ thua lỗ laÌ€ Ä‘iêÌ€u không thể coÌ vÆ¡Ìi noÌ: xăng dâÌ€u. MôÌ£t trong sôÌ caÌc tay buôn laÌ€ môÌ£t phuÌ£ nữ tên Lan khỏe maÌ£nh, coÌ vẻ mặt hÆ¡i ngâÌ€u, dÆ°Æ¡Ìi "trÆ°Æ¡Ìng" coÌ Ä‘êÌn ba bôÌn tay khaÌc, bảo: "Những cung Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng sang Ä‘âÌt baÌ£n LaÌ€o tôi nhÆ° Ä‘ã nằm loÌ€ng baÌ€n tay, Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng naÌ€o coÌ chôÌt kiểm tra, Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng naÌ€o không Ä‘êÌ€u rõ. Nên cho mâÌy ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘êÌ€u laÌ€ con chaÌu của miÌ€nh theo cuÌ€ng. DiÌ€u dăÌt chuÌng cho Ä‘êÌn khi naÌ€o thaÌ£o Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng thiÌ€ tÆ°Ì£ taÌch ra maÌ€ Ä‘i Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng khaÌc. ThÆ¡Ì€i gian trÆ°Æ¡Ìc buôn Ä‘ôÌ€ ăn thÆ°Ìc uôÌng thâÌy không ăn thua thêÌ laÌ€ chuyển qua mặt haÌ€ng đặc biêÌ£t naÌ€y. Lãi lăÌm".
 |
| MôÌ£t xe maÌy kiểu "Petrolimex" naÌ£p xăng dâÌ€u cho chuyêÌn buôn xuyên ViêÌ£t saÌng hôm sau. |
ChuÌng tôi xin theo Lan Ä‘i môÌ£t chuyêÌn haÌ€ng, chiÌ£ bảo cÆ°Ì vô tÆ° theo cuÌ€ng. Æ Ì‰ Ä‘ây viêÌ£c naÌ€y laÌ€ biÌ€nh thÆ°Æ¡Ì€ng, cÆ°Ì mÆ¡Ì€ saÌng laÌ€ tÆ°Ì€ng Ä‘oaÌ€n xe xăng dâÌ€u rôÌ€ng răÌn nôÌi Ä‘uôi nhau sang Ä‘âÌt baÌ£n. ToaÌ€n xe maÌy, lủng lẳng can 5 liÌt, 10 liÌt... ChiêÌ€u Ä‘êÌn, khi caÌc Ä‘oaÌ€n xe xăng dâÌ€u tÆ°Ì€ Ä‘âÌt baÌ£n LaÌ€o vêÌ€ phiÌa ViêÌ£t phải tranh thủ Ä‘ổ xăng sÆ¡Ìm viÌ€ những cây xăng ở saÌt vuÌ€ng biên ải naÌ€y thÆ°Æ¡Ì€ng treo biển không baÌn sau 18 giÆ¡Ì€. Không hiểu viÌ€ lyÌ do giÌ€ maÌ€ ở Ä‘ây laÌ£i coÌ những quy Ä‘iÌ£nh giÆ¡Ì€ nghỉ baÌn haÌ€ng sÆ¡Ìm Ä‘êÌn laÌ£ luÌ€ng nhÆ° vâÌ£y. Xe maÌy hêÌt xăng qua Ä‘oaÌ£n naÌ€y thiÌ€ chỉ coÌ€n nÆ°Æ¡Ìc dăÌt bôÌ£ vÆ¡Ìi những con dôÌc luÌt mặt.
ChiêÌc xe của dân buôn xăng chuyên nghiêÌ£p Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thiêÌt kêÌ Ä‘ể tâÌ£n duÌ£ng hêÌt moÌ£i khoảng trôÌng trên xe. MôÌ£t khung gỗ hay săÌt lÆ¡Ìn Ä‘Æ°Æ¡Ì£c đặt phiÌa trên vÆ¡Ìi sÆ°Ìc chÆ°Ìa cỡ Ä‘aÌ£i Ä‘êÌn 20 bon loaÌ£i 5 liÌt. Hai bên sÆ°Æ¡Ì€n nÆ¡i naÌ€o trôÌng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘eo vaÌ€o Ä‘oÌ caÌc bon xăng vÆ¡Ìi những moÌc săÌt tÆ°Ì£a lưỡi câu. HaÌ€nh triÌ€nh chở xăng dâÌ€u qua biên giÆ¡Ìi thÆ°Æ¡Ì€ng Ä‘i những cung Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng tiểu ngaÌ£ch maÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘iÌ£a phÆ°Æ¡ng goÌ£i laÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng " leÌ£c". "LeÌ£c laÌ€ tÆ°Ì€ riêng biêÌ£t của Quảng TriÌ£, leÌ£c coÌ nghĩa laÌ€ ăn căÌp hay trôÌn traÌnh, ở Ä‘ây miÌ€nh Ä‘i Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng "leÌ£c" nghĩa laÌ€ trôÌn lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng kiểm tra!". VaÌ€i ngÆ°Æ¡Ì€i trong Ä‘oaÌ€n giải thiÌch.
 |
| HêÌt ga hêÌt sôÌ laÌ€ phong caÌch chaÌ£y của những tay buôn xăng lâÌ£u, hoÌ€ng qua mặt lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng chÆ°Ìc năng. |
ÄoaÌ€n xe gâÌ€m ruÌ qua biên giÆ¡Ìi, không qua Cửa khẩu quôÌc têÌ Lao Bảo maÌ€ rẽ phải ở trÆ°Æ¡Ìc Ä‘oÌ, qua bản Ka TuÌp. Xe nôÌi nhau tÆ°Ì€ng Ä‘oaÌ€n nhÆ°ng ngÆ°Æ¡Ì€i dân vẫn không thâÌy laÌ£ lẫm giÌ€ vÆ¡Ìi viêÌ£c naÌ€y. Những Ä‘Æ°Ìa trẻ nô Ä‘uÌ€a trên nhaÌ€ saÌ€n không buôÌ€n nhiÌ€n Ä‘oaÌ€n xe rôÌ€ng răÌn neÌ£t pô inh ỏi Ä‘ể laÌ€m sao thoaÌt cho Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌi ranh giÆ¡Ìi maÌ€ ai cũng biêÌt chăÌc rằng sẽ răÌc rôÌi lăÌm nêÌu biÌ£ tuyÌt laÌ£i.
VÆ¡Ìi mặt haÌ€ng xăng, viêÌ£c buôn baÌn khaÌ Ä‘Æ¡n giản viÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘o bằng những bản laÌ€ng xa xôi. Nghĩa laÌ€ caÌ€ng xa, caÌ€ng sâu, caÌ€ng khoÌ thiÌ€ giaÌ caÌ€ng cao. Ven vuÌ€ng biên naÌ€y sử duÌ£ng xăng dâÌ€u môÌ£t caÌch nhÆ° Ä‘ôÌt, những chiêÌc maÌy công suâÌt cỡ Ä‘aÌ£i nhÆ° maÌy nổ D8, D10 duÌ€ng Ä‘ể keÌo maÌy phaÌt Ä‘iêÌ£n thiÌ€ nghiêÌn dâÌ€u nhÆ° trâu uôÌng nÆ°Æ¡Ìc vâÌ£y. ViÌ€ vâÌ£y hoÌ£ phải mua môÌ£t lÆ°Æ¡Ì£ng xăng dâÌ€u Ä‘ể tiÌch trữ trong nhaÌ€ Ä‘ể phoÌ€ng khi mÆ°a to gioÌ lÆ¡Ìn nêÌu không muôÌn sôÌng trong cảnh boÌng tôÌi vaÌ€ cô lâÌ£p viÌ€ phÆ°Æ¡ng tiêÌ£n không coÌ nhiên liêÌ£u Ä‘ể hoaÌ£t Ä‘ôÌ£ng. MôÌ£t ngÆ°Æ¡Ì€i trong hôÌ£i buôn bảo rằng: "Mặt haÌ€ng naÌ€y râÌt dễ buôn baÌn, coÌ bao nhiêu ngÆ°Æ¡Ì€i ta mua bâÌy nhiêu. CoÌ khi Ä‘ổi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cả Ä‘ôÌng phêÌ liêÌ£u hay thuÌ rÆ°Ì€ng thiÌ€ hÆ¡Ì€i".
 |
| MôÌ£t tôÌp thÆ¡Ì£ xẻ gỗ bằng cÆ°a maÌy phiÌa LaÌ€o Ä‘ang chÆ¡Ì€ xăng tÆ°Ì€ laÌi buôn phiÌa ViêÌ£t. |
Lãi trÆ°Æ¡Ìc măÌt, "bom lửa" sau lÆ°ng
ChuyêÌn buôn kêÌt thuÌc môÌ£t caÌch Ä‘Æ¡n giản. ViÌ€ laÌ€ mặt haÌ€ng Ä‘ôÌ£c quyêÌ€n nên khỏi phải kyÌ€ keÌ€o giaÌ cả. Mỗi liÌt bao nhiêu tiêÌ€n Ä‘ã Ä‘iÌ£nh sẵn, chỉ viêÌ£c roÌt vaÌ€o bon maÌ€ tiÌnh tiêÌ€n. Nhẩm tiÌnh Ä‘Æ¡n giản mỗi chuyêÌn haÌ€ng xăng dâÌ€u tÆ°Ì€ phiÌa ViêÌ£t sang baÌ£n LaÌ€o, Lan cuÌ€ng moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i lãi roÌ€ng hÆ¡n 500.000 Ä‘ôÌ€ng/ngÆ°Æ¡Ì€i. MôÌ£t sôÌ liêÌ£u thôÌng kê nhanh choÌng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°a ra tÆ°Ì€ những ngÆ°Æ¡Ì€i trong cuôÌ£c: Æ Ì‰ caÌi huyêÌ£n vuÌ€ng biên naÌ€y sôÌ ngÆ°Æ¡Ì€i hằng ngaÌ€y mang xăng dâÌ€u sang Ä‘âÌt baÌ£n lên Ä‘êÌn vaÌ€i trăm, mỗi ngÆ°Æ¡Ì€i trên trăm liÌt. TiÌnh sÆ¡ sÆ¡ mỗi ngaÌ€y phải xuâÌt Ä‘i Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng tiểu ngaÌ£ch Ä‘êÌn vaÌ€i ba xe bôÌ€n nhÆ° chÆ¡i. ThêÌ nên cha ông mÆ¡Ìi coÌ câu "kiêÌn tha lâu cũng Ä‘âÌ€y tổ" suy cho cuÌ€ng cũng Ä‘uÌng vÆ¡Ìi trÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p đặc biêÌ£t naÌ€y.
Xe maÌy của Lan chở Ä‘êÌn 110 liÌt xăng dâÌ€u, vÆ¡Ìi những tay laÌi nhÆ° chiÌ£ quy ra khôÌi lÆ°Æ¡Ì£ng chỉ hÆ¡n môÌ£t taÌ£, râÌt thÆ°Æ¡Ì€ng vÆ¡Ìi những ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘ã quen haÌ€nh triÌ€nh vÆ¡Ìi caÌc cung Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng lâÌ€y lôÌ£i. Theo Lan, viêÌ£c chở xăng dâÌ€u naÌ€y thâÌy nheÌ£ nhaÌ€ng nhÆ°ng thÆ°Ì£c châÌt vô cuÌ€ng vâÌt vả, nhoÌ£c nhằn hÆ¡n chở thÆ°Ìc ăn hay phêÌ liêÌ£u. Qua nÆ¡i lâÌ€y lôÌ£i hay ghôÌ€ ghêÌ€ phải Ä‘iêÌ€u khiển xe cẩn thâÌ£n Ä‘ể laÌ€m sao không biÌ£ xôÌc, xe maÌy biÌ£ Ä‘ổ chăÌc chăÌn sẽ không coÌ€n liÌt naÌ€o. ChaÌ£y môÌ£t quãng Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng phải mở hêÌt năÌp bon nhÆ°Ì£a Ä‘ể cho lÆ°Æ¡Ì£ng khiÌ Æ¡Ì‰ phiÌa trong thoaÌt ra hêÌt.
NhÆ°ng, Ä‘iêÌ€u laÌ€m Ä‘ôÌ£i ngũ buôn xăng dâÌ€u ở Ä‘ây sÆ¡Ì£ không phải laÌ€ những cung Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng hay sÆ°Ì£ kiểm tra của caÌc lÆ°Ì£c lÆ°Æ¡Ì£ng chÆ°Ìc năng maÌ€ laÌ€ hiểm hoÌ£a tÆ°Ì€ ngay sau lÆ°ng miÌ€nh. MôÌ£t con buôn chuyên nghiêÌ£p ở Ä‘ây bảo rằng: " ChuÌ thâÌy Ä‘oÌ, tôi xem thÆ¡Ì€i sÆ°Ì£ coÌ mâÌy trÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p tử vong do xe tÆ°Ì£ nhiên bôÌc chaÌy ở ngoaÌ€i BăÌc. Nghe maÌ€ rÆ¡Ì£n cả ngÆ°Æ¡Ì€i, nêÌu nhÆ° xe chuÌng tôi maÌ€ bôÌc chaÌy thiÌ€ tÆ°Ì£a môÌ£t quả bom xăng vâÌ£y. ChăÌc Ä‘êÌn thaÌ€nh tro mâÌt chuÌ heÌ€". CoÌ ngÆ°Æ¡Ì€i noÌi Ä‘uÌ€a laÌ£i vÆ¡Ìi gioÌ£ng trâÌn an phÆ°Æ¡Ì€ng buôn rằng chỉ những xe haÌ£ng sang nhÆ° SH mÆ¡Ìi bôÌc chaÌy giữa Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng thôi, chÆ°Ì loaÌ£i Wave TaÌ€u nhÆ° miÌ€nh thiÌ€ laÌ€m giÌ€ coÌ chuyêÌ£n Ä‘oÌ nhỉ.
ÄoaÌ€n xe trở vêÌ€ Lao Bảo. TâÌp vaÌ€o "ăn" xăng cho chuyêÌn hôm sau. LaÌ£i Ä‘êÌn thÆ¡Ì€i Ä‘iểm xe khaÌch, du khaÌch ngaÌn ngẩm trÆ°Æ¡Ìc cảnh chÆ¡Ì€ Ä‘Æ¡Ì£i maÌ€ chÆ°a biêÌt bao giÆ¡Ì€ Ä‘êÌn lÆ°Æ¡Ì£t miÌ€nh.
Nguồn tin: CAND
