Giá dầu có thể rÆ¡i xuống mức 60 USD/thùng nếu OPEC không nhất trí cắt giảm lượng lá»›n sản lượng trong cuá»™c gặp tại Vienna tuần này. Đó là nhận định chung của giá»›i phân tích sau khi giá dầu thô rÆ¡i xuống mức thấp ká»· lục 75,80 USD ngày 24/11.

Giá dầu Ä‘ã giảm xuống dÆ°á»›i mức 80USD/thùng ngày 24/11. Ảnh: Reuters.

Giá dầu Brent biển Bắc Ä‘ã mất 34% trong 6 tháng qua và đạt ngưỡng thấp nhất trong 4 năm trở lại Ä‘ây, dao Ä‘á»™ng quanh mức 76USD/thùng trong tháng 11 vừa qua và Ä‘à giảm này dá»± Ä‘oán sẽ còn chÆ°a dừng lại nếu OPEC không cắt giảm ít nhất 1 triệu thùng má»—i ngày.

Giá dầu bắt đầu lao dốc từ mùa hè 2014 do lượng cung dÆ° thừa, má»™t phần vì Mỹ sản xuất số lượng lá»›n dầu Ä‘á phiến và nhu cầu dầu mỏ giảm mạnh tại châu Âu và châu Á. Do vậy, giá»›i đầu tÆ° tin rằng việc chỉ cắt giảm sản lượng 500.000 thùng/ngày là không đủ mạnh để bình ổn thị trường năng lượng thế giá»›i.

Thậm chí Doug Hepworth, chuyên gia từ công ty Quản lý đầu tÆ° Gresham cho rằng: “Sá»± cắt giảm Ä‘á»™t ngá»™t, tá»›i 2 triệu thùng má»—i ngày, là cần thiết để Ä‘Æ°a giá dầu trở lại mức 80 USD”. Hiện nay, giá dầu dÆ°á»›i mức 80 USD sẽ là má»™t cú Ä‘ánh mạnh vào nền kinh tế các nÆ°á»›c nhÆ° Venezuela, Nga.

Thị trường năng lượng thế giá»›i Ä‘ang đổ dồn con mắt vào cuá»™c họp của OPEC vào ngày 27/11 tá»›i tại Vienna, nÆ¡i quyết định cắt giảm sản lượng dá»± kiến sẽ được Ä‘Æ°a ra nhằm ngăn giá dầu tiếp tục lao dốc.

Tuy nhiên, xung quanh vấn đề này vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau. Trong khi các nÆ°á»›c nhÆ° Iran, Libya và Venezuela hối thúc các nhà sản xuất dầu mỏ có Ä‘á»™ng thái cắt giảm sản lượng để há»— trợ giá dầu thì Kuwait cho rằng việc này là không cần thiết. Saudi Arabia, nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ lá»›n nhất thế giá»›i cÅ©ng chÆ°a Ä‘Æ°a ra quan Ä‘iểm rõ ràng.

Trong khi Ä‘ó, số liệu từ Bá»™ Năng lượng Mỹ cho biết lượng dầu thô Mỹ nhập khẩu từ các quốc gia OPEC đạt mức thấp nhất trong vòng 30 năm trở lại Ä‘ây. Theo Ä‘ó, tá»· lệ dầu thô của Mỹ nhập từ OPEC chỉ còn chiếm 40% tổng lượng dầu nhập, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 2,9 triệu thùng/ngày, thấp nhất kể từ hồi tháng 5/1985.

Cuá»™c họp quan trọng của OPEC vào cuối tuần này sẽ chi phối sá»± biến Ä‘á»™ng của giá dầu.

“Chúng ta Ä‘ang ở má»™t thời Ä‘iểm thay đổi quan trọng của thị trường dầu mỏ, má»™t sá»± thay đổi chỉ có thể xuất hiện trong 10 hoặc 20 năm”, Hãng Société Générale nhận định. Nhìn lại sá»± biến Ä‘á»™ng của giá dầu, nhÆ° Ä‘ã biết “cú sốc dầu mỏ” xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1973 khi các nÆ°á»›c Arab cắt giảm sản lượng và áp đặt lệnh cấm vận dầu mỏ đối vá»›i Mỹ và má»™t số quốc gia ủng há»™ Israel trong cuá»™c chiến Arab – Israel, đẩy giá dầu lên cao chÆ°a từng thấy.

Kể từ Ä‘ó, trên thị trường thế giá»›i, giá dầu biến Ä‘á»™ng theo sá»± thay đổi cung cầu và tình hình kinh tế, chính trị thế giá»›i. Năm 2008, giá dầu đạt đỉnh, khoảng 147 USD/thùng và giữ mức trên 100 USD trong các năm tiếp theo nhÆ°ng chỉ trong vòng vài tháng qua, thế giá»›i Ä‘ã chứng kiến sá»± suy giảm liên tục của mặt hàng chiến lược này và tá»›i tháng 11, giá dầu chỉ dao Ä‘á»™ng nhẹ quanh mốc 80USD.

Lần này, nhiều khả năng giá dầu sẽ được duy trì ở mức thấp trong má»™t thời gian dài và các nÆ°á»›c sản xuất và tiêu thụ dầu chính sẽ phải tái Ä‘iều chỉnh chính sách kinh tế, chiến lược để theo kịp vá»›i những thay đổi then chốt trong bức tranh năng lượng toàn cầu này.

Phản ứng vá»›i việc giá dầu rá»›t mạnh, các nÆ°á»›c sản xuất dầu mỏ Trung Đông Ä‘ã áp dụng nhiều cách khác nhau. Thay vì cắt giảm sản lượng, Saudi Arabia, UAE và Iran Ä‘ã giảm giá thành sản xuất. UAE má»›i Ä‘ây còn cho phép ngừng chính sách giảm giá đối vá»›i má»™t số công ty lá»›n PhÆ°Æ¡ng Tây và cân nhắc thay thế họ bằng các đối tác châu Á.

Qatar thì thông báo các kế hoạch đầu tÆ° 15 tá»· USD vào châu Á vá»›i đối tác Citic Group của Trung Quốc. Những phản ứng này không thể xem nhẹ vì nhÆ° vậy dòng tiền thu được từ dầu mỏ sẽ không còn hÆ°á»›ng sang châu Âu – lục địa từ lâu vẫn là nÆ¡i Ä‘ón nhận luồng vốn đầu tÆ° từ các nÆ°á»›c vùng Vịnh.

Trong khi Ä‘ó, các nÆ°á»›c tiêu thụ dầu mỏ, để giảm việc phụ thuá»™c vào dầu mỏ, Ä‘ã sá»­ dụng chiến lược kiềng ba chân: tăng sản lượng dầu khí sản xuất, Ä‘a dạng hóa nguồn năng lượng và giảm lượng tiêu thụ (tăng tính hiệu quả sá»­ dụng). Mỹ hiện là quốc gia Ä‘i đầu trong công nghệ sản xuất dầu/khí Ä‘á phiến, nhÆ°ng những kho dầu khí Ä‘á phiến tÆ°Æ¡ng tá»± Ä‘ang được tìm thấy ở nhiều nÆ°á»›c châu Âu, Nga, Trung Quốc… hứa hẹn về má»™t cuá»™c cách mạng về Ä‘á phiến trên thế giá»›i.

Bên cạnh Ä‘ó, các công ty dầu mỏ Ä‘ã áp dụng những kỹ thuật khai thác má»›i, để vừa tăng sản lượng đồng thời duy trì được nguồn dá»± trữ, hạn chế tác Ä‘á»™ng tá»›i môi trường. CÆ¡ quan Năng lượng quốc tế (IEA) Ä‘ánh giá ngày việc tiêu thụ năng lượng hóa thạch Ä‘ã giảm xuống còn 60% nhờ tiến bá»™ trong việc sá»­ dụng hiệu quả năng lượng và sá»± Ä‘a dạng hóa các nguồn năng lượng sang địa nhiệt, năng lượng mặt trời, gió, nÆ°á»›c, thủy triều, sinh học…

Dầu mỏ còn hÆ¡n là má»™t thứ nhiên liệu Ä‘Æ¡n thuần. Kể từ những năm 1940, mối quan hệ giữa PhÆ°Æ¡ng Tây, nhất là Mỹ vá»›i Trung Đông được xây dá»±ng dá»±a trên chính sách đảm bảo an ninh năng lượng. Nói cách khác, các nÆ°á»›c Trung Đông, Ä‘i đầu là Saudi Arabia, sẽ đảm bảo dòng chảy đều đặn của dầu mỏ tá»›i châu Âu và Mỹ ở mức giá “hợp lý”, đổi lại, các cường quốc này sẽ là cái ô an ninh cho Trung Đông.

Trong những năm gần Ä‘ây, nhiều thành tố trong chính sách này Ä‘ã có sá»± thay đổi căn bản. Mỹ ít phụ thuá»™c hÆ¡n từ nguồn cung năng lượng bên ngoài, trong khi Ä‘ó, xu hÆ°á»›ng là ngược lại ở các nền kinh tế lá»›n châu Á (nhÆ° Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hàn Quốc). Trong 20 năm qua, quan hệ kinh tế và thÆ°Æ¡ng mại giữa Trung Đông và Nam Á Ä‘ã tăng nhanh và mạnh hÆ¡n so vá»›i quan hệ Trung Đông-PhÆ°Æ¡ng Tây.

Xu hÆ°á»›ng Ä‘ó của dòng chảy thÆ°Æ¡ng mại và đầu tÆ° sẽ dẫn tá»›i việc sá»›m hay muá»™n các cường quốc châu Á (nhất là Trung Quốc) sẽ dần thay thế PhÆ°Æ¡ng Tây đảm Ä‘Æ°Æ¡ng trách nhiệm bảo vệ các tuyến hàng hải và vận chuyển dầu khí từ vùng Vịnh tá»›i Nam Á. Do vậy, mối quan hệ khăng khít về kinh tế và chiến lược giữa cường quốc PhÆ°Æ¡ng Tây và các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu mỏ Trung Đông sẽ thay đổi ra sao trÆ°á»›c những biến Ä‘á»™ng trên thị trường năng lượng vẫn là má»™t câu hỏi.

Nguồn tin: Baotintuc