Duri, Cabinda và SÆ° Tá»­ Đen là ba loại dầu thô mang những cái tên “lạ” hÆ¡n nhiều so vá»›i dầu thô Biển Bắc Brent vốn là loại dầu chuẩn má»±c trên thị trường năng lượng thế giá»›i. Tuy nhiên, theo báo Financial Times, những loại dầu ít phổ biến này Ä‘ang trở thành tâm Ä‘iểm trong sá»± căng thẳng cung cầu góp phần đẩy giá dầu quốc tế tăng cao.

Ba loại dầu nói trên, được sản xuất lần lượt ở Indonesia, Angola và Việt Nam, có tính nhá»›t và có hàm lượng lượng lÆ°u huỳnh thấp. Theo cách gọi trong ngành công nghiệp dầu lá»­a, Ä‘ây là những loại dầu “nặng trung bình” và “ngọt”. Nhu cầu của thị trường thế giá»›i đối vá»›i những loại dầu này là rất cao.

Thời gian gầy Ä‘ây, sá»± thiếu hụt nguồn cung dầu thô trên thế giá»›i do ảnh hưởng từ các cuá»™c xung Ä‘á»™t ở Trung Đông - Bắc Phi hay chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân ở Iran Ä‘ã trở thành Ä‘á»™ng lá»±c chính đẩy giá dầu tăng cao. Tuy nhiên, sá»± gia tăng trong nhu cầu tiêu thụ dầu của thế giá»›i cÅ©ng Ä‘óng má»™t vai trò không nhỏ trong sá»± leo thang của giá dầu.

Ảnh hưởng của yếu tố nhu cầu đặc biệt quan trọng ở má»™t số thị trường ngách của dầu lá»­a, chẳng hạn dầu ngọt nặng trung bình. Các nhà máy nhiệt Ä‘iện của Nhật Bản Ä‘ang sá»­ dụng loại dầu này để đốt trá»±c tiếp mà không cần lọc trÆ°á»›c, phục vụ cho việc phát Ä‘iện bù đắp phần sản lượng Ä‘iện bị hao hụt sau sá»± cố hạt nhân.

Trong số 54 lò phản ứng hạt nhân của Nhật Bản, hiện chỉ có 2 lò Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng, khiến sản lượng Ä‘iện hạt nhân của nÆ°á»›c này giảm khoảng 90%.

Ông Lawrence Eagles, người đứng đầu bá»™ phận nghiên cứu thị trường dầu lá»­a của JPMorgan Chase cho biết, các nhà máy nhiệt Ä‘iện của Nhật thường chỉ sá»­ dụng dầu thô có hàm lượng lÆ°u huỳnh dÆ°á»›i 0,1% do những quy định ngặt nghèo về môi trường. Bởi vậy, số loại dầu thô được phép sá»­ dụng cho các nhà máy nhiệt Ä‘iện ở đất nÆ°á»›c mặt trời mọc chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Tháng trÆ°á»›c, những nhà máy nhiệt Ä‘iện lá»›n nhất của Nhật nhập khẩu khoảng 730.000 thùng dầu mazut và dầu thô má»—i ngày để đốt trá»±c tiếp cho việc phát Ä‘iện, tăng khoảng 350% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c - theo số liệu từ Liên Ä‘oàn Các công ty Ä‘iện lá»±c nÆ°á»›c này.

Lượng dầu nhập khẩu này của các nhà máy Ä‘iện ở Nhật gần tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i sản lượng dầu hàng ngày của Qatar, quốc gia thành viên Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC). Nhu cầu gia tăng mạnh từ Nhật Ä‘ã đẩy mức chênh lệch giữa giá dầu ngọt nặng trung bình và giá dầu Brent lên mức cao. Chẳng hạn, mức chênh giá của dầu Cabinda và dầu Brent tháng nay Ä‘ã lên mức 1,5 USD/thùng, cao nhất từ trÆ°á»›c đến nay. Trong vòng 10 năm qua, loại dầu này thường có giá rẻ hÆ¡n dầu Brent trung bình khoảng 2 USD/thùng.

Dầu thô ngọt nặng trung bình và dầu thô ngọt nặng chiếm má»™t tá»· lệ tÆ°Æ¡ng đối nhỏ trong nguồn cung dầu thô của thế giá»›i.

Theo tờ World Oil and Gas Review của hãng dầu lá»­a Italy Eni, tổng sản lượng toàn cầu của cả hai loại dầu này năm ngoái đạt mức 10 triệu thùng/ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 11% tổng nguồn cung dầu của thế giá»›i.

Tuy nhiên, giá»›i giao dịch dầu lá»­a cho biết, việc Nhật Bản đẩy mạnh nhập khẩu dầu thô ngọt nặng trung bình Ä‘ã góp phần đẩy giá dầu thô nói chung tăng mạnh. Hôm 13/3, giá dầu thô Brent tại London Ä‘ã có lúc lên gần 127 USD/thùng, gần mức đỉnh trên 128 USD/thùng của thời kỳ hậu khủng hoảng tài chính 2008 thiết lập hồi đầu tháng này.

Nhật Bản không phải là quốc gia duy nhất Ä‘ang có nhu cầu sá»­ dụng dầu gia tăng. Trung Quốc cÅ©ng Ä‘ang tăng cường nhập khẩu dầu thô khi nÆ°á»›c này tăng công suất của các nhà máy lọc dầu. Tháng trÆ°á»›c, Trung Quốc nhập 5,95 triệu thùng dầu má»—i ngày, mức cao ká»· lục trong 1 tháng và tăng 18,5% so vá»›i cùng kỳ năm trÆ°á»›c.

Nhu cầu dầu còn tăng khi má»™t số quốc gia tăng lượng dầu dá»± trữ nhằm đề phòng những bất trắc có thể xảy ra ở Trung Đông. Nhà phân tích thị trường dầu lá»­a Seth Kleiman thuá»™c ngân hàng Citigroup cho biết, tuần trÆ°á»›c, Thái Lan Ä‘ã yêu cầu các nhà máy lọc dầu tăng lượng dầu tích trong kho từ mức đủ dùng cho 55 ngày lên 64 ngày, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức tăng khoảng 6 triệu thùng.

Giá»›i giao dịch dầu lá»­a cÅ©ng tin rằng, Ấn Độ và Trung Quốc Ä‘ang tăng khối lượng dầu lá»­a trong kho dá»± trữ chiến lược, mặc dù các kho dầu này có quy mô nhỏ so vá»›i lượng dầu nhập khẩu của hai quốc gia.

Nói chung, nhu cầu dầu của thế giá»›i Ä‘ang gia tăng bất chấp tình trạng èo uá»™t của nền kinh tế toàn cầu. Mặc dù tiêu thụ dầu Ä‘ang giảm ở các nÆ°á»›c nhÆ° Tây Ban Nha, Italy và Mỹ, lượng dầu tiêu thụ của các nền kinh tế má»›i nổi vẫn tiếp tục tăng mạnh.

CÆ¡ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dá»± báo, nhu cầu tiêu thụ dầu toàn cầu năm nay sẽ tăng thêm 800.000 thùng/ngày, sau khi tăng 700.000 thùng/ngày vào năm 2011. Trong khi Ä‘ó, theo tổ chức này, nhu cầu tiêu thụ dầu của Liên minh châu Âu (EU) sẽ giảm 340.000 thùng/ngày, còn của Mỹ sẽ giảm 110.000 thùng/ngày. Chính sá»± gia tăng nhu cầu ở các nền kinh tế Ä‘ang phát triển sẽ bù lại sá»± suy giảm này.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cÅ©ng cho rằng, đợt tăng giá dầu hiện nay có thể sẽ khiến nhu cầu “vàng Ä‘en” của thế giá»›i suy giảm, kéo theo sá»± đảo chiều của giá dầu. “Giá dầu Ä‘ang bÆ°á»›c vào má»™t vùng nguy hiểm tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° những gì Ä‘ã diá»…n ra vào năm 2008. Khi Ä‘ó, giá dầu cao Ä‘ã khiến nhu cầu tiêu thụ dầu giảm trên diện rá»™ng”, ông Paul Hornsell, chuyên gia nghiên cứu thị trường hàng hóa cÆ¡ bản thuá»™c Barclays Capital, nhận định.

Nguồn tin: vneconomy