Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia - Lê Đức Thúy cho hay cÆ¡ quan này Ä‘ã kiến nghị Chính phủ xét lại quy chế Ä‘iều hành giá xăng, để hạn chế việc tăng quá nhiều, gây tâm lý hoang mang cho người tiêu dùng.

Từ tháng 10/2009 đến nay, thị trường xăng dầu Ä‘ã có 5 lần Ä‘iều chỉnh. TaÌ£i cuôÌ£c hoÌ£p báo Chính phủ thÆ°Æ¡Ì€ng kyÌ€ chiêÌ€u 3/3, ông Lê Đức Thúy cho rằng giá xăng tăng liên tiếp, cá»™ng vá»›i việc thay đổi giá Ä‘iện, than và 2 lần Ä‘iều chỉnh tá»· giá hối Ä‘oái Ä‘ã gây tâm lý lo ngại về khả năng lạm phát tăng cao.

Hôm 21/2, Ä‘úng vào Mùng 8 Tết, giá bán lẻ các mặt hàng xăng tăng tá»›i 590 đồng má»—i lít. Lần tăng giá này được nhận định là khá bất ngờ, vì người tiêu dùng chÆ°a hết "sốc" chuyện giá cả các mặt hàng thiết yếu nhÆ° lÆ°Æ¡ng thá»±c, thá»±c phẩm, nÆ°á»›c giải khát tăng trong Tết.

Nhìn nhận thá»±c tế này, tại cuá»™c họp báo Chính phủ, nguyên thống đốc Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c - Lê Đức Thúy thừa nhận công tác quản lý giá thị trường Ä‘ang tồn tại má»™t số mặt hạn chế cần phải rút kinh nghiệm. Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia cÅ©ng Ä‘ã kiến nghiÌ£ lên Chính phủ vêÌ€ viêÌ£c giá xăng trong nước cao hÆ¡n thế giới. "Chính phủ nhận thấy rằng câÌ€n xem xét viêÌ£c viêÌ£c Ä‘iều chỉnh giá xăng để tránh việc tần suất tăng dày đặc, gây hoang cho dÆ° luâÌ£n", ông Thúy nhấn mạnh.

Nghị định 84 có hiệu lá»±c thi hành từ 15/12/2009, cho phép doanh nghiệp chủ Ä‘á»™ng Ä‘iều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu theo thị trường. Trong Ä‘ó, thời gian tăng giá liên tiếp giữa 2 lần tối Ä‘a 10 ngày, và tối thiểu 10 ngày cho má»—i đợt giảm giá. Tuy nhiên, việc trao quá nhiều quyền tá»± quyết cho doanh nghiệp nhÆ° vậy khiến giá»›i chuyên gia lo ngại về khả năng lạm quyền trong doanh nghiệp.

Từ tháng 10/2009 đến nay thị trường Ä‘ã có 5 đợt tăng giá xăng. Ảnh: Hoàng Hà.

Tiến sÄ© VÅ© Đình Ánh - Phó viện trưởng Viện nghiên cứu giá cả, Bá»™ Tài chính cho rằng, ngay từ đầu nhiều chuyên gia Ä‘ã phản đối chuyện giao cho doanh nghiệp tá»± quyết định giá bán. Bởi xăng dầu là mặt hàng nhạy cảm và có vai trò lá»›n trong Ä‘iều tiết và cân đối vÄ© mô nên Nhà nÆ°á»›c phải giữ vai trò giám sát. "Bản chất kinh doanh là lợi nhuận do vậy khi Ä‘ã trao quyền cho doanh nghiệp thì đừng hy vọng họ nghÄ© nhiều đến quyền lợi người tiêu dùng mà giảm giá bán", ông Ánh nói.

Theo ông, cÆ¡ chế giá thị trường chỉ có thể thá»±c hiện được khi thị trường Ä‘ã cạnh tranh thá»±c sá»±, giống nhÆ° má»™t số lÄ©nh vá»±c nhÆ° viá»…n thông, công nghệ thông tin... NghÄ©a là, chỉ khi thị trường xăng dầu xuất hiện cỡ 3 doanh nghiệp có năng lá»±c, thị phần và Ä‘iều kiện tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i Petrolimex khi Ä‘ó cạnh tranh giữa các doanh nghiệp má»›i thá»±c sá»± lành mạnh và Ä‘em lại giá trị cho người tiêu dùng. "Nói tóm lại là chúng ta chÆ°a có cÆ¡ chế thị trường thì đừng nói đến chuyện thả giá theo thị trường", ông Ánh nhấn mạnh.

Để khắc phục tình trạng này, tiến sÄ© VÅ© Đình Ánh đề xuất nên rút bá»›t quyền của doanh nghiệp bằng cách Nhà nÆ°á»›c phải can thiệp và khống chế giá bằng khung trần. Khi Ä‘ó, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp sẽ là giảm giá chứ không phải là tăng giá liên tiếp. "Nếu cứ giữ cÆ¡ chế Ä‘iều hành nhÆ° hiện nay thì thị trường sẽ rối càng thêm rối", ông Ánh nói thêm.

Bản thân nhiều doanh nghiệp đầu mối khi trao đổi vá»›i VnExpress.net cÅ©ng tỏ rõ quan Ä‘iểm không đồng tình vá»›i cách Ä‘iều hành giá xăng dầu hiện nay. Lãnh đạo má»™t công ty nhập khẩu đầu mối nhận xét: Thị trường xăng dầu tiếng là có tá»›i 11 nhà nhập khẩu đầu mối nhÆ°ng cạnh tranh giữa các doanh nghiệp chỉ là cuá»™c chiến không cân sức giữa má»™t doanh nghiệp có quy lá»›n chiếm tá»›i gần 70% thị phần và những Ä‘Æ¡n vị nhỏ vá»›i trên 30% thị phần còn lại. ChÆ°a kể, doanh nghiệp chiếm thị phần khống chế lại có Ä‘iều kiện, cÆ¡ sở vật chất nhÆ° kho bãi, tàu thuyền, nhà xưởng, hệ thống phân phối... do Nhà nÆ°á»›c bàn giao.

NhÆ° vậy, các Ä‘Æ¡n vị còn lại cÆ¡ sở vật chất vừa thiếu và vừa yếu, rất khó cạnh tranh trên thị trường chÆ°a bình đẳng. Vị lãnh đạo này cho biết thêm hiện nay, Nhà nÆ°á»›c quy định chi phí kinh doanh cho tất cả các doanh nghiệp hiện nay là 600 đồng, không phân biệt doanh nghiệp nhỏ hay lá»›n. "Việc Ä‘ánh đồng chi phí giữa các doanh nghiệp nhÆ° vậy sẽ tạo Ä‘iều kiện cho doanh nghiệp lá»›n, còn doanh nghiệp nhỏ, khó càng thêm khó", ông nói.

Hiện nay, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không phải là giảm giá hay khuyến mãi giá bán tá»›i tay người tiêu dùng mà là chiết khấu hoa hồng tá»›i đại lý.

vnexpress