- Đã thành thông lệ, má»—i khi giá xăng dầu tăng là giá nhiều mặt hàng thiết yếu chẳng cần ai hối thúc cÅ©ng đều tăng theo, trong Ä‘ó có cÆ°á»›c vận tải. Thế nhÆ°ng tính từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu Ä‘ã giảm 4 lần liên tiếp nhÆ°ng giá cÆ°á»›c vận tải vẫn “án binh bất Ä‘á»™ng” khiến nhiều khách hàng bức xúc.

Tăng nhanh, giảm thì chây ỳ.

Cả về mặt lý thuyết và thá»±c tiá»…n thì khi xăng dầu giảm, đối tượng hưởng lợi đầu tiên và trá»±c tiếp là vận tải, bởi nhiên liệu chiếm tá»›i hÆ¡n 40 - 50% chi phí giá cÆ°á»›c. NhÆ°ng cÅ©ng nhÆ° những lần trÆ°á»›c, hầu nhÆ° không thấy má»™t sá»± chủ Ä‘á»™ng giảm giá theo xăng dầu của các hãng vận tải. Lý do thì lặp Ä‘i lặp lại, nào là khó khăn chỉnh lại đồng hồ cÆ°á»›c, tốn kém in lại giá vé, tốn thời gian, vÆ°á»›ng nhiều thủ tục hành chính nhiêu khê... Giá cÆ°á»›c không giảm, kéo theo việc hàng triệu người dân cùng không ít doanh nghiệp bị “móc túi”. Doanh nghiệp thì bị “móc túi” khi vận chuyển hàng hóa, nguyên vật liệu cho sản xuất, phân phối... vá»›i giá cao hÆ¡n thá»±c tế lẽ ra họ được hưởng. CÆ°á»›c không giảm, giá thành hàng hóa cÅ©ng không thể giảm theo xăng, gây ảnh hưởng đến sức mua cÅ©ng nhÆ° sức cạnh tranh của hàng hóa ná»™i trong khi việc dỡ bỏ hàng rào thuế quan theo lá»™ trình há»™i nhập.

Giá xăng giảm gần Ä‘ây nhất là từ chiều 3 - 9. Theo Ä‘ó, giá xăng RON 92 giảm 1.198 đồng/lít, hiện tại giá xăng ở mức 17.338 đồng/lít. Giá xăng E5 giảm tÆ°Æ¡ng tá»±, về mức tối Ä‘a 16.843 đồng/lít. Giá dầu diezel 0,05% S giảm 111 đồng/lít, về mức giá 13.310 đồng/lít; giá dầu hỏa giảm 123 đồng/lít, về mức giá 12.286 đồng/lít; giá dầu mazút giảm 785 đồng/kg, về mức giá trần không quá 9.351 đồng/kg. Tính từ đầu năm 2015 đến nay, qua 4 lần tăng, giá xăng RON 92 tăng thêm 5.040 đồng/lít; qua 7 lần giảm giá, xăng Ä‘ã giảm được 5.586 đồng/lít. NhÆ° vậy, giá xăng Ä‘ã giảm hÆ¡n mức giá thấp nhất của đầu năm 2015 (thời Ä‘iểm ngày 6 - 1 là 17.570 đồng/lít).

Tuy nhiên, thá»±c tế hiện nay cho thấy, giá cÆ°á»›c vận tải không giảm. Giá cÆ°á»›c taxi ở Hà Ná»™i (cho 30km đầu tiên) phổ biến ở mức 11.000Ä‘/km; hãng có giá rẻ nhất hiện tại là taxi Hà Đông 9.500Ä‘; taxi HÆ°Æ¡ng Lúa và Vạn Xuân giá 10.000Ä‘; các hãng taxi có giá cao hÆ¡n gồm taxi Thăng Long 12.500Ä‘/km; taxi Group 14.400Ä‘/km; hãng có giá cao nhất là Vina taxi giá 15.000Ä‘/km; Dịch vụ xe tải, xe khách được hưởng lợi lá»›n nhất trong thời gian vừa qua do giá dầu diezel giảm mạnh. Hiện Ä‘ang ở mức 13.421 đồng/lít, giảm hÆ¡n 3.000 đồng/lít, so vá»›i thời Ä‘iểm tháng 1 - 2015 có giá 16.630 đồng/lít.

Theo lãnh đạo các bến xe Giáp Bát: Mỹ Đình, trong vòng má»™t tháng nay, gần nhÆ° toàn bá»™ các doanh nghiệp (DN) vận tải tại bến không có sá»± Ä‘iều chỉnh giá cÆ°á»›c giảm theo giá xăng dầu. Chỉ duy nhất có trường hợp Cty Hoàng Long (bến Giáp Bát), chiều ngày 19 - 8 thông báo giảm giá cÆ°á»›c 2.000Ä‘ (từ 77.000Ä‘ xuống 75.000Ä‘ tuyến Hà Ná»™i - Thái Bình). “Thá»±c trạng” các DN vận tải cố tình chây ì không chịu giảm giá cÆ°á»›c, cÅ©ng khiến nhiều hành khách rất lo lắng trÆ°á»›c khả năng giá cÆ°á»›c vận tải sẽ tăng Ä‘á»™t biến “chặt chém” hành khách dịp 2 - 9 tá»›i Ä‘ây, khi nhu cầu Ä‘i lại của người dân tăng.

Chủ tịch Hiệp há»™i Vận tải ô-tô Việt Nam (VATA) Nguyá»…n Văn Thanh giải thích: Việc thay đổi giá cÆ°á»›c vận tải bao giờ cÅ©ng cần Ä‘á»™ trá»… nhất định, thời gian kéo dài. Má»™t DN taxi vá»›i vài nghìn đầu xe để thay đổi giá, cài đặt lại đồng hồ tính tiền, in hóa Ä‘Æ¡n,... cÅ©ng mất ít nhất ná»­a tháng. Bên cạnh Ä‘ó, thủ tục đăng ký giá má»›i vá»›i cÆ¡ quan quản lý nhà nÆ°á»›c cÅ©ng không Ä‘Æ¡n giản, khiến giá vận tải Ä‘ôi khi khó “bắt nhịp” được giá xăng dầu.

Tuy nhiên, nhiều người dân thắc mắc: Nếu việc thay đổi giá là khó khăn thì tại sao má»—i khi giá xăng tăng, DN vận tải lại “phản ứng” nhanh nhÆ° vậy? Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận định: Khi giá xăng má»›i tăng, dù vá»›i biên Ä‘á»™ rất hẹp (từ 500 đến 1.000 đồng/lít) nhÆ°ng các DN vận tải, taxi vẫn yêu cầu tăng giá. Còn khi xăng dầu giảm sâu thì DN lại không giảm tÆ°Æ¡ng xứng, không chia sẻ vá»›i người tiêu dùng. Theo ông Long, giá cÆ°á»›c taxi của các nÆ°á»›c trên thế giá»›i cÅ©ng phải theo biến Ä‘á»™ng của giá xăng dầu; vì vậy, không thể lấy lý do rằng giá xăng của Việt Nam không ổn định cho nên DN vận tải khó có thể “ứng phó”.

Chế tài chÆ°a đủ mạnh và linh hoạt

Ông Nguyá»…n Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp há»™i Vận tải ô tô Việt Nam cho hay, thông thường, xăng dầu biến Ä‘á»™ng 10%, thì các DN vận tải cần Ä‘iều chỉnh giá cÆ°á»›c. Tuy nhiên, theo ông Thanh, hiệp há»™i chỉ Ä‘Æ°a ra khuyến cáo các doanh nghiệp giá niêm yết giá hợp lý, tránh bị khách hàng tẩy chay.

Theo Ä‘ánh giá của má»™t giám đốc bến xe, vì lợi nhuận, việc các DN vận tải tăng thì chóng, giảm thì “chầy” là Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên. Vì thế, nếu cÆ¡ quan nhà nÆ°á»›c không hối thúc, các DN vận tải chẳng dại gì hạ giá. Còn nhá»› thời Ä‘iểm đầu năm 2015, giá xăng dầu giảm ká»· lục, mà các DN vận tải vẫn cố tình “lờ Ä‘i” không giảm giá cÆ°á»›c, các cÆ¡ quan chức năng buá»™c phải tiến hành biện pháp “cứng rắn” - cá»­ người thanh tra phát hiện xá»­ lý mạnh các DN vận tải không giảm giá. Khiến các DN vận tải đồng loạt “xin”… giảm giá cÆ°á»›c. Đến tháng 5 và 6 - 2015 khi giá xăng tăng, các DN vận tải lại “âm thầm” Ä‘Æ°a giá cÆ°á»›c lên cao nhÆ° hiện tại.

Chính vì vậy, má»™t lãnh đạo Vụ Vận tải (Bá»™ GTVT) cho hay: “Đề xuất Ä‘Æ°a giá cÆ°á»›c vận tải vào quản lý giá của Bá»™ GTVT không được Bá»™ Tài chính và Chính phủ chấp thuận. Vì vậy, giá cÆ°á»›c vận hành theo cÆ¡ chế thị trường và quyền giám sát chính vẫn thuá»™c Bá»™ Tài chính”. Vị này cÅ©ng khẳng định, nếu các DN tiếp tục “án binh bất Ä‘á»™ng” thì dù là giá cÆ°á»›c vận tải vận hành theo cÆ¡ chế thị trường, việc áp dụng biện pháp thanh tra về giá nhÆ° Ä‘ã làm từ đầu năm nay cần nghiên cứu áp dụng.

Ngày 26-8, Bá»™ Tài chính cho biết Ä‘ã có công văn gá»­i Bá»™ GTVT, UBND các tỉnh, thành phố về việc tiếp tục tăng cường quản lý, bình ổn giá trên địa bàn. Theo Bá»™ Tài chính, vừa qua giá xăng dầu có xu hÆ°á»›ng giảm rõ rệt và sẽ tác Ä‘á»™ng tích cá»±c đến thị trường nói chung, trong Ä‘ó có thị trường vận tải bằng xe ô tô nói riêng. Do Ä‘ó, Bá»™ GTVT vá»›i chức năng quản lý giá chuyên ngành chỉ đạo Sở GTVT phối hợp vá»›i Sở Tài chính và các cÆ¡ quan liên quan yêu cầu các doanh nghiệp vận tải thá»±c hiện kê khai lại giá cÆ°á»›c phù hợp vá»›i biến Ä‘á»™ng giảm của chi phí nhiên liệu đến giá cÆ°á»›c; đồng thời thá»±c hiện rà soát chặt chẽ so vá»›i mức giá nhiên liệu của kỳ kê khai liền kề trÆ°á»›c để hÆ°á»›ng dẫn và yêu cầu doanh nghiệp thá»±c hiện kê khai giá phù hợp.

Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long Ä‘ánh giá: Rõ ràng, sá»± vào cuá»™c của cÆ¡ quan chức năng chÆ°a thật sá»± quyết liệt, phản ứng từ phía người tiêu dùng và các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin đại chúng cÅ©ng không nêu Ä‘ích danh những DN không chia sẻ lợi ích vá»›i cá»™ng đồng. Thá»±c tế, chúng ta chÆ°a có chế tài đủ mạnh buá»™c DN Ä‘i vào Ä‘úng vòng quay của thời cuá»™c. Má»™t vấn đề nữa, tuy giá xăng dầu Ä‘ã giảm, nhÆ°ng cÆ°á»›c vận tải giảm thế nào má»›i phù hợp? Vấn đề này Ä‘òi hỏi các cÆ¡ quan quản lý tài chính, vận tải phải tính toán cẩn trọng, tránh thiệt thòi cho cả DN và người tiêu dùng. CÅ©ng theo ông Long, việc giá xăng dầu Ä‘ang được Ä‘iều chỉnh 15 ngày má»™t lần theo Nghị định 83/2014/NĐ-CP so vá»›i sá»± biến Ä‘á»™ng giá từng ngày nhÆ° hiện nay là chÆ°a hợp lý. Các DN vận tải Ä‘ang có cá»› để “làm lÆ¡” việc giảm giá cÆ°á»›c nhằm hưởng lợi bất chính và xâm hại quyền lợi người tiêu dùng.

Nguồn tin: Baobaovephapluat