Từ đầu năm đến nay, giá dầu trên thị trÆ°á»ng thế giá»›i Ä‘ã tăng hÆ¡n 15%, còn đầu tuần này, dầu Brent đạt mức giá hÆ¡n 125 USD/thùng.
Ali Al-Naimi, Bá»™ trưởng Dầu má» Saudi Arabia, thông qua báo The Financial Times, má»™t lần nữa cố gắng chứng minh vá»›i thế giá»›i rằng, giá dầu tăng không có má»™t cÆ¡ sở cÆ¡ bản nào cả. Saudi Arabia muốn giá dầu ở mức thấp chấp nháºn được, không ức chế tăng trưởng kinh tế thế giá»›i và, đặc biệt, là không gây áp lá»±c lên tốc Ä‘á»™ tăng trưởng của các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển. Ali Al-Naimicho rằng, thị trÆ°á»ng Ä‘ang cân bằng: không có việc thiếu nguồn cung và không có nhu cầu nào là không Ä‘áp ứng được.
Má»™t huyá»n thoại Ä‘ang dẫn dắt giá cả - Ä‘ó là sá»± sợ hãi vô lý và không có căn cứ trÆ°á»›c thảm há»a có thể phát sinh bởi cuá»™c chiến ở Iran. Saudi Arabia sẽ Ä‘áp ứng bằng cách tăng cung cấp. “Chúng tôi Ä‘ã làm Ä‘iá»u này nhiá»u lần rồi, và sẵn sàng làm nhÆ° thế nữa” - Ali Al-Naimiviết.
Tuy nhiên, những ai nói rằng, giá dầu hiện nay là kết quả của những đầu cÆ¡ dá»±a trên huyá»n thoại, có thể chính há» tạo ra sá»± huyá»n thoại rất có hại. Menza Chinn và James Hamilton, 2 giáo sÆ° ngÆ°á»i Mỹ Ä‘ã viết bài trả lá»i Bá»™ trưởng Dầu má» Saudi. “Nếu nhÆ° giá dầu thấp hÆ¡n, thế giá»›i Ä‘ã có thể tiêu thụ nhiá»u hÆ¡n mức hiện nay sản xuất được”.
Có 3 nhà kinh tế nữa - Bassam Fatuh và Lavan Mahadeva từ Oxford, và Lutz Kilian từ Äại há»c Michigan - cÅ©ng Ä‘ã cố gắng bóc trần huyá»n thoại rằng, thá»i kỳ 2003-2008 giá dầu tăng chủ yếu do hoạt Ä‘á»™ng đầu cÆ¡.
Quan Ä‘iểm truyá»n thống nhÆ° sau: Vào những năm Ä‘ó, xảy ra tình trạng vốn chảy vào thị trÆ°á»ng dầu má» - trên thá»±c tế là Ä‘ã phát triển má»™t thị trÆ°á»ng riêng biệt, chuyên giao dịch tài chính phái sinh trong cung cấp dầu má». Giá dầu má» chịu ảnh hưởng lá»›n bá»›i các quỹ tá»± bảo hiểm (Hedge Funds) và những thÆ°Æ¡ng nhân chuyên kiếm lá»i trên sá»± biến Ä‘á»™ng các chỉ số, còn số liệu thống kê vá» khai thác và nhu cầu chỉ gây nên những biến Ä‘á»™ng ngắn hạn. Hàng hóa giao sau không thể hiện tình hình thá»±c tế trên thị trÆ°á»ng nữa. tuy nhiên, các nhà khoa há»c cho rằng, bức tranh kể trên chính là sá»± hiểu lầm của các nhà phân tích và các nhà kinh tế:
Không có bằng chứng vá» sá»± liên quan giữa giá giao sau và những thay đổi vị trí tài chính của thÆ°Æ¡ng nhân. Dá»±a vào hoạt Ä‘á»™ng và tình hình tài chính của nhà đầu tÆ° mà dá»± Ä‘oán biến Ä‘á»™ng giá dầu là không thể.
Không có sá»± phụ thuá»™c trá»±c tiếp của các hợp đồng giao ngay vào thị trÆ°á»ng kỳ hạn. Giá cả của 2 loại hợp đồng này Ä‘á»u có thể dá»± Ä‘oán dá»±a vào mô hình kinh tế và số liệu thống kê.
Số liệu vá» dá»± trữ có ảnh hưởng tá»›i giá dầu trong ngắn hạn, nhÆ°ng dá»±a vào những số liệu Ä‘ó rất khó Ä‘oán trÆ°á»›c được hành xá» của các nhà đầu tÆ° và các nhà đầu cÆ¡.
Khi nghiên cứu vá» thị trÆ°á»ng dầu má», các nhà khoa há»c Ä‘ã phát hiện ra hoạt Ä‘á»™ng đầu cÆ¡ rõ rệt trên thị trÆ°á»ng trong những năm 1990 và đầu những năm 2000. NhÆ°ng mức tăng giá dầu nhÆ° vÅ© bão hồi 2003-2008 thì há» cho rằng do các yếu tố cÆ¡ sở: tăng trưởng kinh tế toàn cầu và các nÆ°á»›c châu Á bị ảnh hưởng. NhÆ°ng luồng vốn chảy vào thị trÆ°á»ng dù sao cÅ©ng vẫn gây tác Ä‘á»™ng tiêu cá»±c: giá cả trở nên kém ổn định hÆ¡n, và những biến Ä‘á»™ng ngắn hạn phụ thuá»™c vào tin đồn và tâm lý nhà đầu tÆ°.
Và, hiện nay cÅ©ng thấy hiệu ứng này: Má»™t vài tuyên bố của các nhà lãnh đạo Iran (chẳng hạn nhÆ° sẽ tấn công vào Ä‘Æ°á»ng ống dẫn dầu ở Saudi Arabia) cÅ©ng khiến giá lên vài phần trăm. NhÆ°ng, xét vá» lâu dài, nguyên nhân lại ở các yếu tố khác, ví nhÆ° nhu cầu tăng nhanh từ phía các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển và tốc Ä‘á»™ tăng khai thác cháºm lại.
Nguồn tin: VEN