Vá»›i cách thức Ä‘iều hành giá xăng ngược chiều vá»›i diá»…n biến của thị trường thế giá»›i nhÆ° hiện nay cần phải sá»­a đổi gấp Nghị định 84/CP về kinh doanh xăng dầu.

Ngành vận tải, nhất là các hãng taxi sá»­ dụng rất nhiều nhiên liệu, Ä‘ang rục rịch tăng giá dịch vụ Ảnh: TẤN THẠNH

Nghị quyết của Quốc há»™i về tốc Ä‘á»™ tăng giá tiêu dùng năm 2013 khoảng 8%, trong khi Chính phủ quyết tâm Ä‘Æ°a chỉ số này tăng thấp hÆ¡n năm 2012, dÆ°á»›i 6,81%. Vá»›i chủ trÆ°Æ¡ng giảm tăng giá tiêu dùng, mặc dù từ đầu năm 2013 đến ngày 26-2, giá xăng dầu trên thị trường thế giá»›i leo thang nhÆ°ng giá bán trong nÆ°á»›c vẫn được giữ ổn định.

Giá thế giá»›i giảm, trong nÆ°á»›c lại tăng

Để kiềm chế mức Ä‘á»™ tăng giá tiêu dùng, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã 4 lần kìm giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c vào các ngày 15-1, 28-1, 8-2, 26-2. Ngoài ra, để ổn định giá bán xăng dầu trong nÆ°á»›c, Nhà nÆ°á»›c cho sá»­ dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu để bù đắp. Đặc biệt, ngày 26-2, khi giá thế giá»›i tăng cao, giá bán lẻ xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn thấp hÆ¡n giá cÆ¡ sở 1.000 - 2.300 đồng/lít, liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng Ä‘ã yêu cầu doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu đầu mối tạm ngÆ°ng Ä‘Æ°a lợi nhuận định mức 300 đồng/lít vào giá cÆ¡ sở, đồng thời xả quỹ bình ổn để bù lá»— cho DN ở mức cao nhÆ°: xăng 2.000 đồng/lít, dầu diesel 800 đồng/lít, dầu hỏa 1.150 đồng/lít, dầu ma dút 650 đồng/kg.

Hiện nay, giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm khoảng 5%-7% so vá»›i thời gian qua. Từ Ä‘ó, người tiêu dùng kỳ vọng giá xăng dầu sẽ giảm. Tuy nhiên, kỳ vọng này lại không thành hiện thá»±c. Theo quyết định của liên bá»™ Tài chính - Công ThÆ°Æ¡ng, giá bán xăng dầu Ä‘ã tăng từ 362 - 1.430 đồng/lít từ 20 giờ ngày 28-3.

Về lý do tăng giá, cÆ¡ quan chức năng giải thích là do giá xăng dầu thế giá»›i Ä‘ã giảm nhÆ°ng vẫn ở mức cao, trong khi quỹ bình ổn giá của các DN Ä‘ã hết, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c thấp hÆ¡n giá các nÆ°á»›c có chung đường biên giá»›i dẫn đến nạn buôn lậu. Theo Bá»™ Tài chính, nguyên nhân tăng giá là nhằm khôi phục lợi nhuận định mức cho DN xăng dầu và nâng chi phí kinh doanh định mức cao hÆ¡n so vá»›i quy định trong Nghị định 84/CP của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu, mặc dù tại thời Ä‘iểm này Nghị định 84 vẫn chÆ°a được sá»­a đổi. Tuy nhiên, không biết cÆ¡ sở nào mà Bá»™ Tài chính đề ra định mức chi phí kinh doanh Ä‘ó?

Trong khi Ä‘ó, theo tính toán, vá»›i giá bán lẻ hiện tại, DN đầu mối kinh doanh xăng dầu có lãi ít nhất 420 đồng/lít theo giá cÆ¡ sở trung bình 30 ngày.

Người dân Ä‘óng quỹ bình ổn, DN hưởng

Thời gian qua, giá xăng dầu thành phẩm liên tục giảm mạnh. Nhờ vậy, mức lá»— của DN đầu mối giảm từ khoảng hÆ¡n 2.000 đồng/lít (thời Ä‘iểm cuối tháng 2-2012) đến ngày 28-3 còn hÆ¡n 1.000 đồng/lít. Tuy nhiên, sau khi cá»™ng các loại thuế, phí và được hưởng mức trích từ quỹ bình ổn giá, các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối Ä‘ang lãi khoảng 800 - 850 đồng/lít xăng, dầu diesel 0,5S lãi khoảng trên 700 đồng/lít. Lãi cao nhất là dầu hỏa vá»›i khoảng hÆ¡n 900 đồng/lít. NhÆ° vậy, việc duy trì mức trích quỹ bình ổn giá khá cao nhÆ° trên Ä‘ã giúp các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối lãi lá»›n.

Điều cần nói ở Ä‘ây là quỹ bình ổn giá xăng dầu tại nhiều Ä‘Æ¡n vị Ä‘ã bị âm do mức trích cao, kéo dài trong thời gian qua. NhÆ° vậy, người mua xăng dầu Ä‘ang phải trả thêm tiền, trong khi DN xăng dầu Ä‘ang có lãi nhờ quỹ bình ổn giá. Vá»›i mức trích quỹ bình ổn giá nhÆ° hiện nay, giá xăng bán lẻ sẽ rẻ hÆ¡n 300 đồng/lít nhÆ°ng người dân vẫn phải trả thêm 300 đồng/lít để tạo quỹ nhằm bù lại khi giá thế giá»›i tăng.

Nhìn lại sá»± Ä‘iều hành giá xăng dầu thời gian qua, có thể thấy khi giá thế giá»›i tăng cao, cÆ¡ quan chức năng chÆ°a kịp thời, nhạy bén sá»­ dụng linh loạt các công cụ nhÆ° thuế, quỹ bình ổn giá, lợi nhuận định mức, chiết khấu... Chính sá»± chậm trá»… này Ä‘ã gây nhiều khó khăn cho DN xăng dầu và người tiêu dùng nhÆ° Ä‘ã xảy ra. Trong khi giá thế giá»›i Ä‘ang giảm nhiều, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c lại tăng là nghịch lý. Ngược lại vá»›i Việt Nam, ngày 27-3, Trung Quốc Ä‘ã quyết định giảm giá xăng dầu.

Việc tăng giá xăng dầu, cÆ¡ quan chức năng cần có sá»± thông báo công khai, cụ thể, hết sức minh bạch, không thể Ä‘Æ°a ra nguyên nhân là để hạn chế buôn lậu. Vậy lá»±c lượng QLTT Ä‘ang làm gì? Vá»›i cách thức Ä‘iều hành giá xăng dầu lúng túng, không phù hợp vá»›i diá»…n biến của thị trường thế giá»›i nhÆ° hiện nay, vấn đề đặt ra là cần phải sá»­a đổi gấp Nghị định 84/CP.

Nguồn tin: Người Lao động