Iran má»™t lần nữa Ä‘e dọa Ä‘óng cá»­a eo biển Hormuz, nÆ¡i 40% lượng dầu thế giá»›i Ä‘i qua, nếu bị phÆ°Æ¡ng Tây cấm vận dầu khí. Lập tức giá dầu thế giá»›i tăng mạnh.

“Nếu phÆ°Æ¡ng Tây áp dụng các biện pháp cấm vận xuất khẩu dầu Iran, sẽ không má»™t giọt dầu nào có thể chảy qua eo biển Hormuz - Hãng thông tấn Iran IRNA dẫn lời Phó tổng thống Iran Mohammad Reza Rahimi - Kẻ thù chỉ từ bỏ các âm mÆ°u chống lại Iran nếu chúng ta dạy cho họ má»™t bài học thích Ä‘áng”.

Mỹ và các nÆ°á»›c châu Âu Ä‘ang xem xét các biện pháp cấm vận đối vá»›i ngành xuất khẩu dầu của Iran do chống lại chÆ°Æ¡ng trình hạt nhân của nÆ°á»›c này. Vào đầu tháng 12, bá»™ trưởng ngoại giao các nÆ°á»›c Liên minh châu Âu (EU) Ä‘ã đề ra kế hoạch cấm vận ngành xuất khẩu dầu của Iran. Vào ngày 30-1-2012, EU sẽ nhóm họp để ra quyết định.

Tuyên bố của phó tổng thống Iran được Ä‘Æ°a ra ngay trong thời Ä‘iểm hải quân nÆ°á»›c này Ä‘ang tiến hành cuá»™c tập trận kéo dài 10 ngày ở eo biển Hormuz. Các lá»±c lượng hải quân Ä‘ang được triển khai ở phía Ä‘ông eo biển Hormuz, biển Oman và trong vịnh Aden cÅ©ng nhÆ° tại Ấn Độ DÆ°Æ¡ng.

Giá dầu thế giá»›i Ä‘ã tăng 2 USD/thùng sau tuyên bố của ông Rahimi. Reuters cho biết trong phiên giao dịch ngày 28-12, giá dầu thô trên sàn giao dịch New York giữ ở mức cao 101,3 USD/thùng. Giá dầu Brent biển Bắc cÅ©ng tăng lên 109 USD/thùng.

Hành Ä‘á»™ng tá»± sát?

Hãng tÆ° vấn năng lượng Schork Group Æ°á»›c tính giá dầu sẽ lập tức tăng vọt lên 140 USD/thùng nếu Iran Ä‘óng cá»­a eo biển Hormuz, nÆ¡i 40% lượng dầu thế giá»›i Ä‘i qua theo Æ°á»›c tính của CÆ¡ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA). Phần lá»›n dầu xuất khẩu từ Saudi Arabia, Iran, UAE, Kuwait và Iraq, cùng gần nhÆ° toàn bá»™ lượng khí đốt từ Qatar phải Ä‘i qua eo biển Hormuz. Chuyên gia Carl Larry, chủ tịch Hãng Oil Outlooks (Mỹ), dá»± báo giá dầu tăng vọt sẽ tàn phá nền kinh tế thế giá»›i hiện Ä‘ang trong tình trạng cá»±c kỳ mong manh vì khủng hoảng nợ châu Âu.

Giá»›i quan sát nhận định khó có khả năng Iran Ä‘óng cá»­a eo biển Hormuz bởi khi Ä‘ó, nền kinh tế Iran và hàng loạt nÆ°á»›c Trung Đông cÅ©ng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Và khi Ä‘ó chắc chắn Israel, Mỹ và phÆ°Æ¡ng Tây vá»›i sức mạnh quân sá»± vượt trá»™i sẽ tuyên chiến vá»›i Tehran. “Đó sẽ là hành vi tá»± sát của Iran bởi ngay cả bạn bè của họ cÅ©ng sẽ trở thành kẻ thù” - Reuters dẫn lời chuyên gia Phil Flynn thuá»™c Hãng PFG Best Research (Mỹ) bình luận.

Bá»™ Ngoại giao Mỹ tuyên bố trên báo New York Times lời Ä‘e dọa của ông Rahimi chỉ là trò “rung cây nhát khỉ”. Các quan chức Nhà Trắng tiết lá»™ Washington Ä‘ã lên kế hoạch duy trì tá»± do hàng hải ở eo biển Hormuz kể cả khi xung Ä‘á»™t nổ ra. Do Ä‘ó nhiều chuyên gia nhận định khả năng eo biển Hormuz bị Ä‘óng cá»­a chỉ có thể xảy ra trong trường hợp diá»…n ra chiến tranh.

Giá dầu sẽ biến Ä‘á»™ng

Má»™t số nguồn tin ngành dầu khí tiết lá»™ Saudi Arabia và các nÆ°á»›c OPEC ở vùng Vịnh, nhÆ° Reuters cho biết, sẵn sàng tăng xuất khẩu dầu để thay thế dầu Iran. Theo các nguồn tin này, nếu bị EU cấm vận, Iran sẽ tìm cách đẩy phần lá»›n lượng dầu xuất khẩu sang châu Á. EU hiện nhập khoảng 450.000 thùng dầu má»—i ngày từ Iran, chiếm 18% tổng xuất khẩu dầu khí nÆ°á»›c này. Phần còn lại là sang Trung Quốc(22%), Nhật Bản (14%), Ấn Độ (13%) và Hàn Quốc (10%). Các nÆ°á»›c vùng Vịnh sẽ chuyển dầu sang châu Âu để bù đắp khoản thiếu hụt cho đến khi thị trường tìm lại sá»± cân bằng.

Tuy nhiên, CBS News dẫn lời chuyên gia Larry nhận định mất nguồn dầu Iran là mất tá»›i 3,5 triệu thùng dầu/ngày, và Saudi Arabia sẽ không đủ khả năng bù đắp. Do Ä‘ó cấm vận dầu Iran sẽ chỉ gây thiệt hại cho cả Tehran và phÆ°Æ¡ng Tây. Giá dầu chắc chắn sẽ tiếp tục tăng. Những nền kinh tế mong manh nhÆ° Tây Ban Nha, Hi Lạp và Ý, hiện Ä‘ang dá»±a chủ yếu vào nguồn dầu giá rẻ từ Iran (lần lượt là 14,6%, 14% và 13,1%), sẽ càng lún sâu vào khủng hoảng.

Reuters dẫn lời nhà phân tích Naohiro Niimura thuá»™c Hãng tÆ° vấn Market Risk Advisory dá»± báo khả năng xảy ra chiến tranh là khá thấp vì không quốc gia nào muốn mạo hiểm trong bối cảnh kinh tế toàn cầu Ä‘ang suy thoái. Tuy nhiên, vấn đề Iran cÅ©ng nhÆ° các căng thẳng ở Syria và Yemen vẫn sẽ là nguyên nhân khiến giá dầu liên tục biến Ä‘á»™ng trong năm 2012.

Nhiều chuyên gia Æ°á»›c tính nếu không có những biến Ä‘á»™ng lá»›n, bất thường, giá dầu thô trên sàn giao dịch New York sẽ dao Ä‘á»™ng ở ngưỡng 95-100 USD/thùng trong cả năm 2012, giá dầu Brent ở mức 105-110 USD.

Nguồn tin: Tuoitre