Sau thÆ°Æ¡ng vụ M&A trị giá 64 tá»· USD giữa Royal Dutch Shell và BG Group cùng vá»›i sá»± tăng trưởng vững chắc của Exxon Mobil, trên thị trÆ°á»ng dầu má» thế giá»›i Ä‘ã xuất hiện má»™t nhóm má»›i chỉ gồm 2 thành viên: nhóm “những gã siêu khổng lồ”. Tháºm chí các lãnh đạo của những công ty nhá» hÆ¡n còn Ä‘ùa rằng Chevron, Total, BP, ConocoPhillips và ENI chỉ là những công ty hạng trung.
Tuy nhiên, trong bối cảnh giá dầu và khí đốt lao dốc mạnh nhÆ° hiện nay, Exxon và Shell buá»™c phải thừa nháºn rằng không phải cứ lá»›n là tốt. Vá»›i giá dầu chỉ nhỉnh hÆ¡n 30 USD má»™t chút, há» cÅ©ng chính là những ngÆ°á»i Ä‘au đầu nhất khi phải nghÄ© cách cắt giảm chi tiêu, trong Ä‘ó có má»™t số siêu dá»± án có chi phí lá»›n nhÆ°ng rủi ro cao. Năm ngoái Shell ngừng xây dá»±ng dá»± án dầu cát có công suất 80.000 thùng/ngày ở Carmon Creek (Canada) khi vừa má»›i chỉ bắt đầu. Kể từ đầu năm đến nay, Exxon cÅ©ng Ä‘ã cắt giảm 25% lượng vốn đầu tÆ°.
Theo Michele Della Vigna, chuyên gia phân tích tại Goldman Sachs, quy mô từng là yếu tố cá»±c kỳ quan trá»ng vào cuối những năm 1990 và 2000. “Lúc Ä‘ó các công ty thiếu vốn và to lá»›n chính là má»™t lợi thế. Trong suốt 15 năm qua, câu chuyện chỉ táºp trung vào việc làm thế nào để mở rá»™ng quy mô. Còn ngày nay bạn chỉ bàn đến cắt giảm và cắt giảm”.
Vấn Ä‘á» của Exxon và Shell là số dá»± án lá»›n phải tạm dừng ngày càng nhiá»u hÆ¡n. Quy mô của hai táºp Ä‘oàn này Ä‘ã đạt đến Ä‘iểm mà ở Ä‘ó há» cần đến những dá»± án lá»›n hÆ¡n nữa để tạo ra sá»± khác biệt và vÆ°Æ¡n tá»›i tầm cao má»›i.
Khi giá dầu ở mức 100 USD/thùng, há» phải tìm các mỠở những nÆ¡i sâu nhất, lạnh nhất, khó khai thác nhất của trái đất, đổ hàng tá»· USD vào Kazakhstan, những góc xa xôi hẻo lánh của Australia hay ngoài khÆ¡i Angola và cả vùng cá»±c lạnh giá. Giá» Ä‘ây, khi giá dầu giảm 70%, hầu hết các dá»± án này sẽ không thể Ä‘em lại mức lợi suất 15 – 20% nhÆ° hai ông lá»›n từng mong đợi. Số vốn đầu tÆ° bị cắt giảm khiến chi phí thuê giàn khoan, cảng khí đốt giảm xuống mức thấp nhất 10 năm.
Tuy nhiên, John Browne, cá»±u CEO của BP và là “kiến trúc sÆ°” đứng sau các cuá»™c sáp nháºp trong cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000, vẫn cho rằng có bảng cân đối kế toán lá»›n là má»™t vÅ© khí thá»±c sá»± quan trá»ng. Nhìn vào dòng tiá»n mà các ông lá»›n dầu khí tạo ra khi sản xuất, lá»c dầu và bán các sản phẩm từ dầu, cả Exxon và Shell vẫn có thể tạo ra dòng tiá»n hÆ¡n 30 tá»· USD trong năm ngoái. Chevron đứng thứ hai vá»›i ít hÆ¡n 20 tá»· USD, BP và Total kém hÆ¡n má»™t chút. Exxon sản xuất hÆ¡n 4 triệu thùng dầu má»—i ngày, trong khi sản lượng của Shell là 3,7 triệu thùng.
Thêm vào Ä‘ó, các ông lá»›n có được lợi thế đối phó vá»›i giá dầu giảm khi há» có hoạt Ä‘á»™ng lá»c hóa dầu quy mô lá»›n. Dá»±a trên tá»· lệ sở hữu, Exxon và Shell hiện là những công ty lá»c dầu lá»›n nhất thế giá»›i. Năm ngoái, chính lợi nhuáºn từ mảng lá»c hóa dầu Ä‘ã giúp há» bù đắp thua lá»— trong hoạt Ä‘á»™ng sản xuất.
Thách thức lá»›n nhất là làm thế nào để tăng trưởng nếu giá dầu vẫn thấp. Giá»›i chuyên gia và nhà đầu tÆ° Ä‘ã kêu gá»i các công ty táºp trung vào những dá»± án nhá» hÆ¡n và hoàn vốn nhanh hÆ¡n, nhÆ°ng các ông lá»›n Ä‘ang Ä‘i theo hÆ°á»›ng ngược lại. Shell lá»±a chá»n mua lại BG. Nhiá»u ngÆ°á»i trong ngành cÅ©ng dá»± báo Exxon sẽ có phản ứng tÆ°Æ¡ng tá»± trong vài năm tá»›i.
Dẫu váºy, đối vá»›i Daniel Yergin, nhà nghiên cứu chuyên vá» lịch sá» ngành dầu khí và là Phó Chủ tịch của Viện nghiên cứu IHS, sá»± mở rá»™ng của Exxon và Shell có thể được coi là cá»™t mốc Ä‘ánh dấu chÆ°Æ¡ng tiếp theo của ngành dầu khí: “Thá»i kỳ háºu ông lá»›n”.
Giá dầu rẻ Ä‘ang tác Ä‘á»™ng đến thế giá»›i theo cách hoàn toàn khác so vá»›i trong quá khứ
Theo Trí thức trẻ/Bloomberg
