Trữ lượng dầu khí Nga Ä‘ã được chứng minh là chỉ đủ cho 28 năm, Bá»™ trưởng Bá»™ Tài nguyên và Môi trường Sergey Donskoy công bố. Phải chăng Ä‘ó là má»™t kịch bản “ngày tận thế”? Lý do của dá»± báo này là gì và những gì Ä‘ang xảy ra vá»›i việc tìm kiếm các mỏ dầu má»›i ở Nga?

Kịch bản thiếu lạc quan

Theo ông Donskoy, trữ lượng dầu của Nga vào khoảng 29 tỉ tấn. “Đây là tất cả những gì mà về mặt lý thuyết chúng ta có thể khai thác được từ lòng đất”. Xét theo sản lượng khai thác dầu thô (không có khí ngÆ°ng tụ) năm 2015 là 505 triệu tấn thì trữ lượng mở ra sẽ đủ cho 57 năm, nếu đếm trên đầu những con số, Bá»™ trưởng nói.

Má»™t giàn khoan trên thềm lục địa của Nga

Tuy nhiên, nếu chỉ tính theo trữ lượng Ä‘ã được chứng minh, trong Ä‘ó chúng ta biết chính xác chúng nằm ở Ä‘âu, có được bao nhiêu và làm thế nào để khai thác thì trên thá»±c tế chỉ là má»™t ná»­a, nghÄ©a là khoảng 14 tỉ tấn. NhÆ° vậy, trữ lượng sẽ chỉ Ä‘áp ứng được cho khai thác trong vòng 28 năm, theo ông Donskoy.

Ông cÅ©ng lÆ°u ý, trong số trữ lượng Ä‘ã được chứng minh có má»™t phần không nhỏ thuá»™c vào loại khó khai thác, cần đầu tÆ° cải tiến kỹ thuật, vì thế hiệu quả kinh tế sẽ không cao. Theo ông, nếu không phát hiện thêm các vỉa má»›i thì cứ Ä‘à này, từ năm 2020, trữ lượng dầu Nga sẽ rÆ¡i xuống mức khủng hoảng. “Vì thế chúng ta không được phép trì hoãn công tác thăm dò địa chất!” - Bá»™ trưởng khẳng định.

Khó khăn chỉ do giảm đầu tÆ° thăm dò

Tuy vậy, theo các chuyên gia, trữ lượng (Ä‘ã được chứng minh) của Nga không đến ná»—i nào. Vì má»—i năm Nga đều có những phát hiện má»›i và con số trữ lượng được nâng cao. Thí dụ, cách Ä‘ây 4 năm, trữ lượng được Ä‘ánh giá là chỉ đủ dùng cho 20 năm thì nay Ä‘ã là 28 năm.

Để so sánh: Trong năm 2013, khi Nga lần đầu tiên giải mật dữ liệu trữ lượng dầu khí, trữ lượng dầu là 17,8 tỉ tấn (thể loại ABC1), bây giờ là khoảng 29 tỉ tấn; và loại C2 (Ä‘ang thăm dò) lúc Ä‘ó là 10,2 tỉ tấn, bây giờ là 14 tỉ tấn. Chỉ trong năm 2015, trữ lượng dầu loại ABC1 tăng hÆ¡n 710 triệu tấn và khí tăng 900 tỉ m3.

Ý niệm “ngày tận thế của dầu mỏ Nga” chỉ là má»™t kịch bản giả định. Bởi vì Bá»™ Tài nguyên và Môi trường quan ngại rằng nguồn đầu tÆ° vào thăm dò hiện Ä‘ang bị cắt giảm. Quả thá»±c, năm 2015, đầu tÆ° của nhà nÆ°á»›c vào khảo sát địa chất giảm 20%, từ 35,7 tỉ rúp năm 2014 xuống còn 28,4 tỉ. Năm 2016, sẽ giảm tiếp 10-15%.

Các công ty tÆ° nhân, vá»›i nguồn đầu tÆ° vào thăm dò nhiều gấp khoảng 10 lần so vá»›i nhà nÆ°á»›c, cÅ©ng thu hẹp hầu bao, trong năm 2015 Ä‘ã cắt giảm 23,5% kinh phí thăm dò do giá dầu thế giá»›i sụt giảm. Năm nay, đầu tÆ° tÆ° nhân có thể giảm 10%.

Điều kiện thị trường xấu Ä‘i còn do lệnh trừng phạt về dầu mỏ và khí đốt. Công tác thăm dò địa chất ở Nga phụ thuá»™c nhiều vào nhập khẩu thiết bị, công nghệ và phần mềm. Hiện nay, thiết bị thăm dò địa chấn phụ thuá»™c nhập khẩu khoảng 90%, thăm dò Ä‘iện Ä‘á»™ng - hÆ¡n 70%, thiết bị khoan - hÆ¡n 30%. Đặc biệt quan trọng nhất là các gói phần mềm mà Nga phải phụ thuá»™c vào nhập khẩu hÆ¡n 80%.

Ngoài việc doanh thu từ xuất khẩu dầu giảm mạnh, các mỏ dầu khó khai thác có thể phải tạm ngÆ°ng hoạt Ä‘á»™ng vì không có lãi. Nga Ä‘ã quyết định tạm hoãn các dá»± án Bắc Cá»±c.

Cần vực dậy tinh thần

Mặt khác, giảm đầu tÆ° khai thác thì sản lượng giảm, kéo theo lượng cung giảm. Đến khi cung thấp hÆ¡n cầu thì giá dầu sẽ lại tăng.

Để khuyến khích các công ty dầu khí đầu tÆ° thăm dò, Bá»™ Tài nguyên và Môi trường Ä‘ang chuẩn bị má»™t kế hoạch vá»±c dậy tinh thần. Theo Bá»™ trưởng Donskoy, cần tuân theo nguyên tắc phân bố các vỉa hydrocarbon trong lòng đất. Nguyên tắc này Ä‘ã phát huy hiệu quả trong lÄ©nh vá»±c khoáng sản rắn (than Ä‘á, kim loại): năm 2015 Ä‘ánh dấu sá»± thu hút mạnh các nhà đầu tÆ° vào lÄ©nh vá»±c này. Ông Donskoy mong rằng ở lÄ©nh vá»±c dầu khí cÅ©ng sẽ đạt má»™t khí thế tÆ°Æ¡ng tá»±.

Tiếp theo, Bá»™ Tài nguyên và Môi trường đề xuất sá»­a đổi các quy định cấp phép để người được phép sá»­ dụng lòng đất có thêm nhiều tá»± do trong hoạt Ä‘á»™ng thăm dò, khai thác.

CÅ©ng cần nhìn nhận, tình trạng suy giảm đầu tÆ° trong thăm dò địa chất chÆ°a đến mức khủng hoảng Ä‘áng lo ngại. Chẳng hạn, Tập Ä‘oàn Surgutneftegaz vẫn duy trì ở mức ổn định các mÅ©i khoan thăm dò và công tác khảo sát địa chất, đồng thời tăng cường khối lượng nghÄ©a vụ theo giấy phép. Tập Ä‘oàn Bashneft đạt mức hoàn vốn cao nhất và nhanh nhất trong năm 2015 - ná»­a đầu 2016. Các tỉnh vùng Volga-Ural Ä‘ã tăng khai thác từ 16,5 triệu tấn lên 20,2 triệu tấn. Tại các khu vá»±c Timan-Pechora và Khanty, tình hình cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»±.

Thừa hưởng của quá khứ và đầu tÆ° cho tÆ°Æ¡ng lai

Tuy nhiên, lÄ©nh vá»±c khai thác dầu Ä‘òi hỏi rất nhiều tiền của, công sức và quan trọng nhất là rất nhiều thời gian, vì thế, sá»± đầu tÆ° cho tÆ°Æ¡ng lai phải được tạo ra ngay từ bây giờ. Từ khâu thăm dò đến giai Ä‘oạn sản xuất thÆ°Æ¡ng mại có thể phải mất 10 năm và đối vá»›i các mỏ khó khai thác thì có thể phải mất hai thập niên.

Trong nhiều cách, Nga hiện Ä‘ang sá»­ dụng nguồn dá»± phòng mà Liên Xô Ä‘ã thiết lập từ cuối cuối thập niên 70 đến đầu 80 của thế ká»· trÆ°á»›c. Hồi Ä‘ó, các nhà địa chất Xôviết Ä‘ã tạo ra được má»™t số lượng lá»›n mỏ dá»± trữ tích lÅ©y để chuẩn bị cho việc khai thác. Ngày nay, đến lúc khối lượng khai thác Ä‘ã vượt quá khối lượng thăm dò, phát hiện, vì vậy, Nga cần phải bắt đầu Ä‘Æ°a vào khai thác các mỏ má»›i ở Siberia và Viá»…n Đông cÅ©ng nhÆ° trên các thềm lục địa.

Tuy nhiên, các công ty dầu khí không ngồi yên trong những năm gần Ä‘ây. Trong 6 năm qua, hÆ¡n 290 mỏ Ä‘ã được phát hiện ở Nga. Má»™t trong những khám phá má»›i nhất là mỏ lá»›n Victory ở biển Kara (rìa Bắc Băng DÆ°Æ¡ng) vá»›i tổng trữ lượng 130 triệu tấn dầu và 499 tỉ m3 khí đốt.

Nguồn tin: Petrotimes