Một tàu chở dầu chở dầu thô từ Khu vực Kurdistan của Iraq (KRI) đã dỡ hàng tại một cảng của Mỹ vào cuối tháng trước - lần đầu tiên kể từ khi đường ống dẫn dầu quan trọng Iraq-Thổ Nhĩ Kỳ (ITP) được mở cửa trở lại khoảng hai tháng trước. Theo dữ liệu ngành, dự kiến sẽ có thêm nhiều lô hàng tương tự trong những ngày, tuần và tháng tới. Mặc dù Mỹ thực sự cần loại dầu thô hỗn hợp nặng, có hàm lượng lưu huỳnh trung bình của người Kurd ở Iraq, nhưng những mặt hàng nhập khẩu này không chỉ đơn thuần là dầu mỏ. Sau vụ tấn công bằng tên lửa gần đây vào mỏ khí Khor Mor của khu vực Kurdistan thuộc Iraq (KRI), thời điểm nối lại xuất khẩu dầu sang Mỹ dường như rất hợp lý.
Vụ tấn công Khor Mor là vụ nghiêm trọng nhất kể từ loạt các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái hồi tháng 7 nhằm vào một số mỏ dầu của KRI, làm giảm sản lượng khoảng 150.000 thùng mỗi ngày. Mỏ khí này ở vùng Sulaymaniyah thuộc Kurdistan của Iraq không ảnh hưởng đến sản lượng dầu hoặc xuất khẩu của khu vực, nhưng nó là nguồn cung cấp năng lượng chính cho việc phát điện của khu vực, vì vậy vụ tấn công đã gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng. Mặc dù không có tổ chức nào chính thức nhận trách nhiệm về vụ tấn công, các nguồn tin an ninh cấp cao thân cận với Bộ Dầu mỏ Iraq nhấn mạnh khả năng Iran tham gia – thông qua một trong nhiều kênh trung gian của nước này tại Iraq – vì hai lý do. Thứ nhất, như một lời cảnh báo về những gì sẽ xảy ra nếu Khu tự trị Kurdistan (KRI) tiếp tục phát triển tiềm năng khí đốt vẫn còn khá tiềm ẩn, điều này sẽ cho phép Iraq dễ dàng hơn trong việc giảm bớt sự phụ thuộc lâu dài vào Iran, vốn chiếm tới 40% nhu cầu năng lượng thông qua nhập khẩu khí đốt và điện. Thứ hai, để củng cố sự chia rẽ giữa Iraq và Mỹ, xoay quanh mối quan hệ tiếp tục giữa Baghdad và Tehran, vốn dường như đang giảm dần với sự đổ bộ gần đây của các công ty phương Tây vào nước này.
Một số công ty như vậy đã và đang nỗ lực giúp Iraq thu giữ nhiều khí đốt hơn, vốn là sản phẩm phụ của hoạt động khoan dầu (‘khí đốt liên kết’) và trong nhiều thập kỷ qua chỉ bị đốt bỏ. Các số liệu thô về hoạt động khai thác này luôn rất hấp dẫn, với ước tính chính thức cho thấy trữ lượng khí đốt tự nhiên thông thường đã được xác minh của Iraq lên tới 3,5 nghìn tỷ mét khối (tcm), tương đương khoảng 1,5% tổng trữ lượng toàn cầu, đưa nước này đứng thứ 12 trong số các quốc gia nắm giữ trữ lượng khí đốt trên thế giới. Tuy nhiên, khoảng ba phần tư trữ lượng đã được chứng minh này bao gồm khí đốt đồng hành. Mặc dù vậy, Iraq đã không điều chỉnh lại con số về trữ lượng khí đốt đã được chứng minh vào năm 2010, cùng thời điểm điều chỉnh tăng trữ lượng dầu mỏ đã được chứng minh, và các số liệu hợp lý về khí đốt không đồng hành cũng không được cung cấp vào thời điểm đó - hoặc kể từ đó - từ các cơ quan dầu khí Iraq. Tuy nhiên, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ước tính rằng nguồn tài nguyên có thể khai thác được cuối cùng sẽ lớn hơn nhiều so với ước tính chính thức là 3,5 tcm - ước tính của họ là 8,0 tcm, trong đó khoảng 30% được cho là khí đốt không đồng hành. Điều này có nghĩa là gần 40% nguồn tài nguyên chưa được tìm thấy dự kiến sẽ nằm trong các mỏ khí đốt không đồng hành.
Tuy nhiên, đã có một số tiến bộ trong những năm gần đây, đáng chú ý nhất là những nỗ lực của tập đoàn năng lượng khổng lồ Shell của Anh liên quan đến Công ty Khí đốt Basrah, tập trung vào việc chuyển đổi khí đồng hành từ các mỏ dầu phía nam Iraq thành nhiên liệu cho sản xuất điện và xuất khẩu. Gần đây hơn, tập đoàn TotalEnergies của Pháp đã khởi động Dự án Tích hợp Tăng trưởng Khí đốt của riêng mình với mục tiêu tương tự như một phần của thỏa thuận bốn bên trị giá 27 tỷ đô la Mỹ với Iraq. Một số nỗ lực trước đó do chủ yếu các công ty của Mỹ dẫn đầu đã thất bại trong việc đạt được tiến triển đáng kể trong việc giảm thiểu việc đốt khí thải ở Iraq – và giảm sự phụ thuộc năng lượng vào Iran – chủ yếu là do sự phản đối sâu sắc đối với sự thay đổi này ở Baghdad, được Tehran ủng hộ. Tuy nhiên, Khu vực Kurdistan từ lâu đã được coi là triển vọng tốt hơn đối với phương Tây, trước khi ảnh hưởng của Nga mở rộng đáng kể ở đó với việc Rosneft tiếp quản hiệu quả ngành dầu mỏ của khu vực vào cuối năm 2017.
Vào thời điểm phân tích lớn cuối cùng do IEA thực hiện năm 2012, người ta ước tính khu vực KRI có 25 nghìn tỷ feet khối (tcf) trữ lượng khí đốt đã được chứng minh và lên đến 198 tcf tài nguyên khí đốt chưa được chứng minh, chiếm khoảng 3% tổng trữ lượng của thế giới. Các con số này có vẻ thực tế, vì Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ tin rằng tài nguyên chưa được phát hiện chỉ riêng ở vành đai nếp gấp Zagros của Iraq, phần lớn nằm trong khu vực KRG, lên tới khoảng 54 tcf khí đốt. Tuy nhiên, tổng trữ lượng đã được phát hiện chỉ chưa đến 10 tcf trữ lượng đã được xác minh cộng với trữ lượng có thể có và chưa đến 30 tcf tài nguyên tiềm tàng. Phần lớn trong số này là các mỏ khí không đồng hành nằm ở khu vực trung tâm và phía nam của khu vực, đặc biệt là ở các mỏ Bina Bawi, Khor Mor, Khurmala, Miran và Chemchemal. Thêm vào đó, IEA nhấn mạnh rằng, dựa trên tỷ lệ thành công 65% trong hoạt động khoan dầu, triển vọng khai thác khí đốt rất cao và điều này dự kiến sẽ đẩy sản lượng khí đốt lên gần 1.300 triệu feet khối/ngày vào cuối năm 2025.
Vào thời điểm đó, do chưa tập trung nhiều vào lĩnh vực khí đốt, Kurdistan vẫn chưa có cơ sở hạ tầng khí đốt phát triển hoàn chỉnh. Ngoại trừ đường ống dẫn khí từ Khor Mor qua mỏ Chemchemal (lúc đó vẫn còn tương đối chưa phát triển) và nhà máy điện Bazian đến nhà máy điện Erbil, và một đường ống ngắn nối mỏ Summail với nhà máy điện Dohuk, các cơ sở cho nhà máy lọc dầu và đường ống dẫn khí đốt nội địa đến các nhà máy điện vẫn cần được hoàn thiện. Sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng trong và ngoài nước này đã từng cản trở đầu tư trong quá khứ, khiến một số mỏ – đáng chú ý nhất là Miran và Bina Bawi, với tổng trữ lượng khí đốt có thể khai thác là 12 nghìn tỷ feet khối – bị bỏ hoang và mang lại ít giá trị cho các nhà điều hành khi đầu tư vào khí đốt trên thị trường do thiếu cơ sở hạ tầng xuất khẩu. Chính sự thiếu phát triển này là điều mà Iran từ lâu đã muốn duy trì, cả bằng cách cố gắng cản trở các nỗ lực đầu tư từ phương Tây và trong trường hợp bất kỳ khoản đầu tư nào được tiến hành, họ sẽ tìm cách phá hoại chúng trên thực địa bằng cách sử dụng các lực lượng dân quân ủy nhiệm của mình trong nước.
Do đó, các khoản đầu tư liên tục vào lĩnh vực khí đốt của Khu tự trị Kurdistan (KRI) từ các công ty nước ngoài, đặc biệt là trực tiếp từ phương Tây, đã trở thành mục tiêu của các hoạt động gây bất ổn do Iran hậu thuẫn. Những hoạt động này đã lan rộng hơn trong những tháng gần đây sang các hoạt động tương tự trong lĩnh vực dầu mỏ của KRI, như đã thấy với các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào tháng 7. Như một nguồn tin năng lượng cấp cao làm việc với Bộ Dầu mỏ Iran đã nhấn mạnh độc quyền với OilPrice.com cách đây một thời gian, quan điểm của Iran là: “Bằng cách loại bỏ phương Tây khỏi các thỏa thuận năng lượng ở Iraq, sự kết thúc của bá quyền phương Tây ở Trung Đông sẽ trở thành chương quyết định trong sự sụp đổ cuối cùng của phương Tây.” Ở phía bên kia của phương trình quyền lực, Mỹ và các đồng minh chủ chốt muốn Khu tự trị Kurdistan (và Iraq nói chung) chấm dứt mọi liên hệ với các công ty Trung Quốc, Nga và Iran có liên quan đến Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo trong dài hạn. Mỹ và Israel cũng có thêm lợi ích chiến lược trong việc sử dụng Khu tự trị Kurdistan làm căn cứ cho các hoạt động giám sát liên tục chống lại Iran. Một khi hiểu được những yếu tố cơ bản này, thì mọi thứ đã xảy ra, đang xảy ra và sẽ xảy ra đều hoàn toàn hợp lý.
Do đó, việc Mỹ tiếp tục nhập khẩu dầu mỏ từ Iraq thông qua Khu tự trị Kurdistan cần được xem xét trong bối cảnh này. Đây là một tuyên bố rõ ràng về ý định của Mỹ và các đồng minh cốt lõi rằng họ sẽ ở lại, không chỉ ở Khu tự trị Kurdistan mà còn ở Iraq, và điều này không chỉ liên quan đến sự gia tăng các thỏa thuận thăm dò và khai thác trên toàn quốc, mà còn cả hỗ trợ tài chính cho cả miền Bắc và miền Nam trong toàn bộ quá trình khai thác dầu khí – từ khai thác đến vận chuyển. Hơn nữa, sự hiện diện trên thực địa của lực lượng an ninh phương Tây cũng sẽ tiếp tục ở cả phía bắc và phía nam, như được cho phép theo luật quốc tế khi liên quan đến việc bảo vệ các tài sản có giá trị trong một khu vực pháp lý nước ngoài. Tóm lại, như một nguồn tin pháp lý cấp cao tại Washington có liên hệ với Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã nhấn mạnh riêng với OilPrice. “Việc lô hàng dầu gần đây từ Iraq sang Mỹ chỉ là một phần của toàn bộ bức tranh, cho thấy rằng ‘chúng tôi đã trở lại, và lần này chúng tôi sẽ không bỏ đi’.”
Nguồn tin: xangdau.net
