- Có tá»›i 66% ngưá»i khảo sát cho biết không hưởng lợi khi nhà nước can thiệp vào mặt hàng xăng dầu, khảo sát tương tá»± vá»›i mặt hàng Ä‘iện là 58%, báo cáo CAMS cho hay.
Ảnh minh há»a.
Tại bản báo cáo má»›i được công bố “Cảm nháºn vá» Nhà nước và thị trưá»ng cá»§a ngưá»i Việt Nam năm 2014 - CAMS 2014” do VCCI phối hợp cùng WB thá»±c hiện cuá»™c khảo sát Ä‘ánh giá hiệu quả bình ổn giá đối vá»›i 8 mặt hàng thiết yếu.
Tiêu chí đầu tiên Ä‘ánh giá hiệu quả là việc ngưá»i dân được hưởng lợi đến Ä‘ên từ việc nhà nước can thiệp vá» giá đối vá»›i 8 hàng hóa thiết yếu.
Kết quả cho thấy, mặt hàng mà nhiá»u ngưá»i trả lá»i cho biết có được hưởng lợi là nước sạch cÅ©ng không vượt quá 20% tổng số ngưá»i.
Äáng chú ý, má»™t số mặt hàng khác như xăng dầu, gas và sữa cÅ©ng có chưa đến 10% số ngưá»i trả lá»i cho biết là có được hưởng lợi nhiá»u/tương đối.
Trong 8 loại hàng hóa thiết yếu này xăng dầu là loại mặt hàng có sá»± can thiệp cá»§a nhà nước mà tá»· lệ ngưá»i trả lá»i cho biết ít/không hưởng lợi là cao nhất lên đến 66%. Tiếp đến là sữa vá»›i 60%, gas 59% và Ä‘iện là 58%, thuốc phòng bệnh thiết yếu là 55%.
"Như váºy cần xem lại cách can thiệp. Äiá»u này khá mâu thuẫn nhưng có thể việc nhà nước can thiệp chưa Ä‘em lại kết quả mong muốn là Ä‘em lại lợi ích cho ngưá»i tiêu dùng, cho xã há»™i nói chung", báo cáo Ä‘ánh giá.
Mức độ hưởng lợi từ việc Nhà nước can thiệp vá» giá đối vá»›i má»™t số hàng hóa thiết yếu (% lá»±a chá»n) . Nguồn: CAMS 2014
Tuy nhiên, báo cáo này cÅ©ng cho thấy, dù chưa được hưởng lợi nhiá»u từ việc nhà nước can thiệp giá đối vá»›i các mặt hàng thiết yếu, phần lá»›n ngưá»i trả lá»i vẫn cho rằng là hoàn toàn cần thiết/cần thiết để Nhà nước can thiệp.
Ba mặt hàng được nhiá»u ngưá»i cho rằng cần thiết có sá»± can thiệp giá cá»§a nhà nước bao gồm thuốc phòng/chữa bệnh lên tá»›i 90%, Ä‘iện 87% và xăng dầu 85%. Tháºm chí dù là nước xuất khẩu gạo lá»›n thứ 2 thế giá»›i nhưng cÅ©ng có tá»›i 69% ngưá»i trả lá»i cho rằng cần sá»± can thiệp cá»§a nhà nước.
Nêu quan Ä‘iểm vá» vấn đỠnày, TS. Nguyá»…n Äức Äá»™, Viện Kinh tế tài chính (Há»c viện tài chính) cho biết, xăng dầu, Ä‘iện độc quyá»n cao chính yếu tố này làm ngưá»i dân ít tin tưởng vào thị trưá»ng mặc dù nghÄ© kinh tế thị trưá»ng ưu việt.
"Nhà nước thá»±c hiện hành chính, xăng dầu. Nhà nước can thiệp vào thị trưá»ng bằng cách thiết láºp tính cạnh tranh cho xăng dầu, Ä‘iện minh bạch chi phí ngưá»i dân sẽ tin tưởng hÆ¡n", ông Äá»™ nhấn mạnh.
TS. Nguyá»…n Äình Cung, Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) chỉ thẳng, vấn đỠthị trưá»ng, giá cả chưa tháºt phù hợp theo cÆ¡ chế thị trưá»ng nên can thiệp phản thị trưá»ng.
Ông Cung cho rằng chính những chương trình bình ổn giá là phản thị trưá»ng, không thúc đẩy kinh tế thị trưá»ng.
"Giá do nhà nước kiểm soát nhưng vấn đỠchuyển sang kinh tế thị trưá»ng nói chung phải thiết láºp được thể chế để thị trưá»ng váºn hành. Chục ngưá»i bán má»™t ngưá»i mua không còn là thể chế thị trưá»ng. Chá»§ sở hữu, giám sát hoạch định cùng má»™t ông bản thân chứa đựng xung đột lợi ích trong chính váºn hành không thể là thị trưá»ng. Vì thể chế váºn hành không Ä‘áp ứng nhu cầu thị trưá»ng và ngưá»i dân", ông Cung nháºn xét.
Viện trưởng CIEM cho biết thêm, thông thưá»ng giá thấp Ä‘iá»u chỉnh giá nhưng sá»± Ä‘iá»u chỉnh không tạo ra động lá»±c má»›i, hệ thống khuyến khích.
Nguồn tin: Bizlive