Mặc dù giá dầu thô thế giá»›i Ä‘ã lấy lại mốc hÆ¡n 44 USD/thùng hôm 31.8, song các chuyên gia kinh tế nhận định, kỳ Ä‘iều hành giá xăng dầu theo chu kỳ 15 ngày tá»›i (dá»± kiến sau nghỉ lá»… Quốc khánh 2.9, có thể diá»…n ra vào ngày 3 hoặc 4.9), các cÆ¡ quan chức năng vẫn có thể Ä‘iều hành giảm giá bán trong nÆ°á»›c mặt hàng này…

Cần giảm theo thế giới

Sau khi tăng mạnh vào tuần trÆ°á»›c, giá dầu thế giá»›i hôm đầu tuần (31.8) lại Ä‘i xuống. Giá dầu ngọt nhẹ New York (WTI) của Mỹ giao tháng 10 giảm 78 xu, xuống 44,44 USD/thùng. Giá dầu Brent trên thị trường London (Anh) cùng kỳ cÅ©ng giảm gần 1 USD, xuống 49,07 USD/thùng.

Tuần trÆ°á»›c, giá dầu thô thế giá»›i liên tiếp có những phiên tăng mạnh. Giá dầu thô ngọt nhẹ Mỹ có lúc lên mức 45,22 USD/thùng. Tính cả tuần qua, giá dầu thô ngọt nhẹ Mỹ tăng 12%, mức tăng theo tuần cao nhất tính từ tháng 2.2009. Giá dầu Brent trên thị trường London cÅ©ng tăng lên mức 50,05 USD/thùng, Ä‘ánh dấu mức tăng 10% trong tuần.

Tuy nhiên, tính từ đầu tháng 8 đến nay, cả giá dầu thô trên thị trường Mỹ và giá dầu Brent trên thị trường London vẫn giảm khoảng 4%. 

Nhiều chuyên gia nhận định, giá dầu khó có thể tăng mạnh trở lại, thậm chí sẽ còn giảm cho đến cuối năm 2015 do sản lượng dầu mỏ khai thác của các nÆ°á»›c vẫn duy trì ở mức cao nhất trong nhiều năm trong khi nguồn cung yếu, đặc biệt là từ Trung Quốc.

Ngay sau khi giá xăng dầu trong nÆ°á»›c giảm gần 800 đồng/lít hôm 19.8 vừa qua, giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm thế giá»›i Ä‘ã tiếp tục giảm mạnh, có lúc rÆ¡i xuống mốc dÆ°á»›i 38-39 USD/thùng (dầu thô). Đây được cho là thời Ä‘iểm giá dầu thô có mức thấp ká»· lục, khiến cho giá xăng dầu thành phẩm nhập khẩu về Việt Nam có thời Ä‘iểm chỉ ở mức hÆ¡n 8.000 đồng/lít.

Chuyên gia kinh tế Phạm Tất Thắng phân tích: Nếu theo Ä‘úng diá»…n biến của giá thế giá»›i thì kỳ Ä‘iều hành tá»›i (dá»± kiến ngày 3 hoặc 4.9 - cách 15 ngày kỳ Ä‘iều hành trÆ°á»›c), giá xăng dầu trong nÆ°á»›c vẫn phải theo hÆ°á»›ng giảm. Tuy nhiên, vá»›i mức tăng trở lại của giá dầu thế giá»›i tuần trÆ°á»›c, nhiều khả năng việc Ä‘iều chỉnh giảm mạnh giá xăng dầu trong nÆ°á»›c kỳ tá»›i của các cÆ¡ quan quản lý sẽ được cân nhắc trở lại.

“Tôi cho rằng, người tiêu dùng Ä‘ang mong đợi quyết định giảm giá tiếp mặt hàng xăng dầu từ các cÆ¡ quan chức năng. Bởi mức giảm của giá xăng dầu trong nÆ°á»›c từ đầu năm đến nay vẫn chÆ°a tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i mức biến Ä‘á»™ng của xăng dầu thế giá»›i trong cùng thời gian. Cụ thể, tính từ đợt Ä‘iều chỉnh đầu tiên trong năm vào ngày 6.1 (thời Ä‘iểm giá dầu ở mức 47 USD/thùng) đến nay, giá bán lẻ xăng A92 (18.536 đồng/lít) tính ra vẫn tăng khoảng 19%”, ông Thắng nói.

Không “Æ°u ái” doanh nghiệp xăng dầu?

Tại thời Ä‘iểm ngày 18.8 (thời Ä‘iểm tính giá cÆ¡ sở để giảm giá xăng dầu theo chu kỳ 15 ngày), giá nhập khẩu xăng A92 về Việt Nam khoảng 9.000 đồng/lít, tuy nhiên giá bán lẻ của mặt hàng này trong nÆ°á»›c vẫn lên tá»›i 18.536 đồng/lít.

“Các doanh nghiệp xăng dầu vẫn Ä‘ang được cho là lãi lá»›n vá»›i việc kinh doanh xăng dầu (nhÆ° Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam có lợi nhuận sau thuế quý II/2015 lên tá»›i 1.125 tá»· đồng), trong khi người tiêu dùng cảm thấy thiệt vì giá xăng dầu giảm ít và chÆ°a phù hợp vá»›i biến Ä‘á»™ng của thị trường thế giá»›i”, ông Phạm Tất Thắng nói.

Trao đổi vá»›i báo chí, ông Nguyá»…n Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bá»™ Tài chính) má»›i Ä‘ây Ä‘ã phân trần rằng, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu không hề nhận được “Æ°u ái” để lãi lá»›n. Ông Tuấn cho rằng, quy định chi phí kinh doanh xăng dầu định mức nhÆ° hiện nay (1.050 đồng/lít vá»›i xăng) và quy định lợi nhuận định mức 300 đồng/lít, kg Ä‘ã được Liên Bá»™ căn cứ trên các kết quả tính toán đối vá»›i tất cả các doanh nghiệp Ä‘ã thu thập được.

“Liên Bá»™ không dá»±a trên số liệu của má»™t doanh nghiệp riêng lẻ nào, mọi số liệu thu thập đều được rà soát đồng thời có yếu tố chi phí yêu cầu doanh nghiệp phải tiết giảm so vá»›i thá»±c tế phát sinh”, ông Tuấn giải thích.

“Theo quy định, hằng năm, thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối có trách nhiệm kiểm toán riêng chuyên đề về chi phí kinh doanh và rà soát, tổng hợp, báo cáo Bá»™ Tài chính, Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng. Trên cÆ¡ sở báo cáo của các thÆ°Æ¡ng nhân đầu mối, Liên Bá»™ sẽ tổng hợp, Ä‘ánh giá, kiểm tra, khảo sát thá»±c tế (nếu cần thiết) để có Ä‘iều chỉnh cho phù hợp vá»›i thá»±c tế phát sinh tại các doanh nghiệp”, lãnh đạo Cục Quản lý giá khẳng định.

Về quy định lợi nhuận định mức trong cÆ¡ cấu giá cÆ¡ sở (300 đồng/lít,kg), theo Bá»™ Tài chính, Ä‘ây là mức lợi nhuận giúp doanh nghiệp duy trì hệ thống, ổn định kinh doanh và tạo lập thị trường. Nếu so sánh vá»›i các ngành kinh doanh khác thì việc quy định về lợi nhuận định mức nhÆ° vậy “không phải là lá»›n”.

Cụ thể: nếu so sánh 300 đồng/lít,kg tính trên giá bán xăng dầu hiện nay (18.530 đồng/lít xăng RON 92) thì tá»· suất lợi nhuận đạt 1,62%. Có thời Ä‘iểm giá xăng dầu cao thì tá»· suất lợi nhuận chỉ đạt 1,45%, thấp hÆ¡n nhiều so vá»›i lãi suất tiền gá»­i ngân hàng tại các thời Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng ứng.

Theo Cục trưởng Cục Quản lý giá Nguyá»…n Anh Tuấn, không phải bất cứ thời Ä‘iểm nào doanh nghiệp cÅ©ng được lợi nhuận 300 đồng/lít,kg, thá»±c tế có những thời Ä‘iểm Liên Bá»™ yêu cầu các doanh nghiệp chia sẻ vá»›i người tiêu dùng, không tính hoặc không tính đầy đủ 300 đồng/lít,kg (thời Ä‘iểm Quý I/2014).