gười tiêu dùng mua xăng. Ảnh: T.L

Trong 8 tháng qua, biến Ä‘á»™ng thất thường (biên Ä‘á»™ tăng nhanh - giảm chậm và chênh lệch giá trong - ngoài nÆ°á»›c) và tác Ä‘á»™ng hai mặt của chúng là Ä‘á»™ng thái nổi bật Ä‘áng chú ý của giá xăng dầu ở Việt Nam.

So sánh giá đợt Ä‘iều chỉnh đầu tiên ngày 21.1.2015 vá»›i giá Ä‘iều chỉnh đợt má»›i nhất gần Ä‘ây ngày 19.8.2015 cho thấy 2 Ä‘iểm Ä‘áng chú ý: Thứ nhất, dù số lần Ä‘iều chỉnh giảm nhiều hÆ¡n số lần Ä‘iều chỉnh tăng, nhÆ°ng tổng bù trừ sau 4 lần tăng (thêm 5.040 đồng/lít) và 6 lần giảm (giảm 4.388 đồng/lít) thì rút cuá»™c mức giá xăng RON 92 trong nÆ°á»›c vẫn tăng 652 Ä‘/lít;

Thứ hai, mức giá bán lẻ tăng nhanh vượt trá»™i so vá»›i mức tăng giá dầu thô, cụ thể, mức giá bán lẻ xăng RON 92 tăng tá»›i 2.866Ä‘/lít (15.670Ä‘/lít so vá»›i 18.536Ä‘/lít), trong khi giá dầu Bren biển Bắc trên sàn Singapore cùng thời Ä‘iểm so sánh chỉ tăng 12 cent-chÆ°a tá»›i 3.000Ä‘ - cho má»—i thùng gồm 159 lít (48,69USD/thùng so vá»›i 48,81USD/thùng).

Giá giảm Ä‘ã góp phần kích thích nhu cầu tiêu thụ xăng dầu (quý II/2015, sản lượng xuất bán xăng dầu của Petrolimex tăng trưởng 12% so vá»›i cùng kỳ 2014) và góp phần nhất định trong kiềm chế lạm phát (7 tháng qua lạm phát cÆ¡ bản chỉ là 2,2% và CPI tháng 7.2015 chỉ tăng 0,86% so cùng kỳ năm 2014) và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế 7 tháng đầu năm trên 6,28% GDP so cùng kỳ năm ngoái, cao nhất trong 5 năm qua, cÅ©ng nhÆ° góp phần cải thiện sức cạnh tranh của doanh nghiệp, mức sống người dân.

Giá xăng dầu giảm làm tăng áp lá»±c cân đối NSNN. Trong 7 tháng qua, theo Tổng cục Thống kê, xuất khẩu dầu thô mang lại 38,8 ngàn tỉ đồng, đạt 41,7% dá»± toán kế hoạch 93.000 tỉ đồng trong tổng thu 911.100 tỉ đồng NSNN cả nÆ°á»›c của năm 2015 (cá»™ng thu qua giá xăng dầu bán lẻ, ngành dầu khí Ä‘ã Ä‘óng góp hÆ¡n 42,27 nghìn tỉ đồng, bằng 45,5% dá»± toán, giảm 33,9% so vá»›i cùng kỳ năm 2014).

Dù tổng thu NSNN Æ°á»›c đạt 544,6 nghìn tỉ đồng (60%) dá»± toán kế hoạch, nhÆ°ng thâm hụt NSNN Ä‘ã vào khoảng 100.000 tỉ đồng, chiếm 44,5% dá»± toán cả năm. Theo Bá»™ KHĐT, nếu dầu thô giảm về 40USD/thùng, NSNN sẽ hụt thu khoảng 11.500 tỉ đồng. Bù đắp cho hụt thu NSNN Ä‘ã và Ä‘ang được cải thiện bằng nguồn thu bổ sung từ tăng thuế bảo vệ môi trường đối vá»›i xăng dầu (từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít vào ngày 1.5.2015); tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối vá»›i rượu, bia, thuốc lá…; tăng tỉ giá (tổng cá»™ng 3 lần tăng 3% và ná»›i biên Ä‘á»™ thêm 2%) và phát hành trái phiếu chính phủ, cÅ©ng nhÆ° tăng khai thác, xuất khẩu dầu thô từ những mỏ có giá thành thấp trong khi giảm khai thác ở những mỏ có giá thành cao nhằm giảm thiểu thiệt hại…

Giá xăng dầu giảm và cÆ¡ chế Ä‘iều hành giá xăng dầu chÆ°a thật hoàn thiện theo Nghị định 83 Ä‘ã mang lại cÆ¡ há»™i tăng lợi nhuận khá hấp dẫn cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Điều Ä‘áng nói là việc Ä‘iều chỉnh chi phí định mức má»—i lít xăng RON 92 là 1.050 đồng/lít so vá»›i mức cÅ© 860 đồng/lít, dầu diesel là 950 đồng/lít, dầu madút 600 đồng/lít và duy trì lợi nhuận định mức là 300 đồng/lít xăng Ä‘ã khiến lợi nhuận sau thuế quý II/2015 của Petrolimex tăng lên 1.125 tỉ đồng, gấp 2,7 lần, dù doanh thu thuần của tập Ä‘oàn đạt 43.565 tỉ đồng, giảm 22% so vá»›i cùng kỳ 2014.

Thá»±c tế Ä‘òi hỏi cần có thêm nhiều bứt phá trong gia tăng sá»± minh bạch, công bằng, bảo đảm hài hòa lợi ích liên quan đến kinh doanh và quản lý kinh doanh xăng dầu ở Việt Nam.

Nguồn tin: Laodong