- Người tiêu dùng phải gánh chi phí kinh doanh định mức và lợi nhuận định mức, trong khi doanh nghiệp nghiá»…m nhiên được khoản lợi nhuận này.

Từ đầu năm 2015, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c Ä‘ã có sáu lần giảm và bốn lần tăng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng mức giảm giá bán lẻ trong nÆ°á»›c chÆ°a tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i giá thế giá»›i. Trong khi Ä‘ó, Tập Ä‘oàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) Ä‘ã công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý II-2015 cho hay Petrolimex Ä‘ã đạt lợi nhuận hợp nhất sau thuế trên 1.125 tỉ đồng gần gấp ba lần cùng kỳ (cùng kỳ năm trÆ°á»›c chỉ lãi khoảng 414 tỉ đồng). NhÆ° vậy tính chung sáu tháng đầu năm, Petrolimex lãi 1.586 tỉ đồng. Đáng lÆ°u ý, chi phí tài chính sáu tháng đầu năm của Petrolimex là 1.524 tỉ đồng, tăng gần gấp Ä‘ôi cùng kỳ năm 2014 nhÆ°ng Petrolimex vẫn đạt mức lợi nhuận kể trên.

Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng: Thuế, phí tăng nên giá tăng

Trao đổi vá»›i Pháp Luật TP.HCM, má»™t lãnh đạo Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng cho biết giá xăng dầu trong nÆ°á»›c được Ä‘iều hành dá»±a trên sá»± biến Ä‘á»™ng của giá cÆ¡ sở các mặt hàng xăng dầu. Giá cÆ¡ sở được cấu thành bởi nhiều yếu tố nhÆ° giá xăng dầu thành phẩm thế giá»›i, tỉ giá ngoại tệ, chi phí kinh doanh định mức, thuế nhập khẩu, thuế môi trường,… Khi các yếu tố này biến Ä‘á»™ng sẽ làm giá cÆ¡ sở thay đổi, dẫn đến giá trong nÆ°á»›c biến Ä‘á»™ng theo.

Vị này cho rằng trong các yếu tố cấu thành giá cÆ¡ sở các mặt hàng xăng dầu, nếu nhÆ° chỉ có yếu tố giá thành phẩm xăng dầu thế giá»›i thay đổi còn các yếu tố khác không thay đổi thì tỉ lệ biến Ä‘á»™ng của giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i tỉ lệ biến Ä‘á»™ng của giá thành phẩm thế giá»›i.

Tuy nhiên, trên thá»±c tế Ä‘iều hành giá xăng dầu thời gian qua cho thấy không chỉ riêng giá thành phẩm thế giá»›i thay đổi mà các yếu tố khác cÅ©ng thay đổi dẫn đến giá cÆ¡ sở và giá bán lẻ có tỉ lệ biến Ä‘á»™ng không tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i tỉ lệ biến Ä‘á»™ng của giá thành phẩm thế giá»›i.

Người tiêu dùng vẫn chịu thiệt khi giá xăng dầu biến đổi. Ảnh: HTD

Vị này lấy dẫn chứng những tháng đầu năm 2014, chi phí kinh doanh định mức đối vá»›i xăng RON 92 là 860 đồng/lít, thuế suất nhập khẩu 18%, thuế môi trường là 1.000 đồng/lít, tỉ giá bình quân 21.036 đồng. Thế nhÆ°ng những tháng đầu năm 2015, chi phí kinh doanh định mức Ä‘ã lên 1.050 đồng, thuế nhập khẩu có giai Ä‘oạn 35%, thuế môi trường 3.000 đồng, tỉ giá 21.673 đồng. Điều này lý giải tại sao giá thành phẩm xăng dầu thế giá»›i sáu tháng đầu năm giảm mạnh so vá»›i cùng kỳ nhÆ°ng giá bán lẻ trong nÆ°á»›c có mức tăng không tÆ°Æ¡ng xứng vá»›i mức giảm giá xăng dầu thành phẩm.

Chuyên gia: Lợi cho DN, thiệt cho dân

TS Ngô Trí Long, chuyên gia tài chính, cho rằng nguyên nhân lá»— lãi của Petrolimex phần lá»›n phụ thuá»™c vào mức lên xuống của giá thế giá»›i. Năm 2014, khi giá xăng dầu giảm mạnh, tập Ä‘oàn này có kết quả kinh doanh lá»— trong hai quý đầu năm. Tuy nhiên, năm nay khi giá xăng dầu có xu hÆ°á»›ng hồi phục, việc kinh doanh của Petrolimex sẽ có lãi.

Tuy nhiên, theo ông Long, việc cÆ¡ quan quản lý quy định chi phí định mức kinh doanh và lợi nhuận định mức cho DN xăng dầu Ä‘ã tạo những lợi ích cho DN. “Đặc biệt, các chi phí này đều tính vào giá cÆ¡ sở, người tiêu dùng phải gánh, trong khi DN nghiá»…m nhiên được khoản lợi nhuận này” - ông Long phân tích.

Theo quy định cÆ¡ cấu giá cÆ¡ sở, chi phí định mức kinh doanh má»—i lít xăng RON 92 là 1.050 đồng (trÆ°á»›c Ä‘ây 860 đồng) và lợi nhuận định mức là 300 đồng. Ông Long cho rằng Ä‘ã đến lúc cần bỏ các khoản lợi nhuận định mức và chi phí định mức này. “CÆ¡ quan quản lý chỉ nên giữ Quỹ bình ổn giá để xá»­ lý các tình huống giá tăng bất thường. Tuy nhiên, quỹ này nên có sá»± tham gia của DN Ä‘óng góp thay vì chỉ người tiêu dùng Ä‘óng góp nhÆ° hiện nay” - ông Long đề xuất.

Đồng tình vấn đề này, má»™t chuyên gia khác cÅ©ng đề nghị cÆ¡ quan quản lý nên tính toán lại chi phí định mức và lợi nhuận định mức trong cÆ¡ cấu giá xăng dầu, giúp giảm gánh nặng cho người tiêu dùng.

Nguồn tin: Phapluattp