Mỹ và 27 quốc gia khác thuá»™c Tổ chức Năng lượng Quốc tế (IEA) ngày 23/6 Ä‘ã nhất trí sá»­ dụng 60 triệu thùng dầu trong kho dá»± trữ xăng dầu chiến lược. Động thái gây tranh cãi này Ä‘ã đẩy giá dầu thô sụt giảm xuống mức thấp nhất trong 4 tháng.

Tờ Wall Street Journal cho biết, Ä‘ây má»›i là lần thứ ba trong lịch sá»­, nÆ°á»›c Mỹ phối hợp cùng các quốc gia khác sá»­ dụng tá»›i kho dá»± trữ xăng dầu chiến lược. Lý do được Ä‘Æ°a ra là nhằm bù đắp phần sản lượng thiệt hại 140 triệu thùng do cuá»™c xung Ä‘á»™t ở Libya và há»— trợ cho sức tăng trưởng mong manh của kinh tế toàn cầu. Phần sản lượng dầu ngọt nhẹ mất mát ở Libya xem ra là khó bù đắp, dẫn tá»›i sá»± thiếu hụt nguồn cung ở châu Âu, thị trường xuất khẩu dầu lá»­a chính của Libya. Dá»± trữ dầu thô thÆ°Æ¡ng mại của khu vá»±c này hiện Ä‘ang ở mức Ä‘áy của 5 năm.

Gần Ä‘ây, giá dầu lá»­a thế giá»›i Ä‘ã giảm Ä‘áng kể sau khi đạt mức đỉnh từ đầu năm vào hồi mùa xuân. Tuy nhiên, các quan chức của IEA - tổ chức đặt trụ sở tại Paris, chuyên tÆ° vấn chính sách cho các tiêu thụ dầu lá»­a lá»›n - cho hay, các cuá»™c thảo luận về sá»­ dụng dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược Ä‘ã được đẩy mạnh sau khi Tổ chức Các nÆ°á»›c xuất khẩu dầu lá»­a (OPEC) trong cuá»™c họp tại Vienna hôm 8/6 không đạt được thỏa thuận tăng sản lượng.

Khoảng má»™t ná»­a trong số 60 triệu thùng dầu dá»± trữ được các nÆ°á»›c thuá»™c IEA Ä‘Æ°a ra sá»­ dụng lần này sẽ là của nÆ°á»›c Mỹ, 30% từ châu Âu, và 20% còn lại đến từ các nÆ°á»›c châu Á. Theo IEA, số dầu này chiếm chÆ°a đầy 4% tổng dá»± trữ dầu chiến lược lên tá»›i 1,6 tá»· thùng của các nÆ°á»›c thành viên và sẽ được Ä‘Æ°a ra thị trường vào cuối tuần tá»›i. “Tôi hy vọng Ä‘á»™ng thái này sẽ giúp thị trường đủ cung và đảm bảo cho kinh tế thế giá»›i hạ cánh mềm”, Giám đốc Ä‘iều hành IEA Nobuo Tanaka phát biểu.

Lần gần Ä‘ây nhất các quốc gia thành viên IEA cùng mở kho dầu chiến lược là sau khi Iraq tân công Kuwait vào năm 1990. Lần thứ hai là vào năm 2005 sau khi cÆ¡n bão lịch sá»­ Katrina phá hủy hàng loạt giàn khoan, đường ống dẫn và nhà máy lọc dầu trên Vịnh Mexico. Nguồn tin từ Nhà Trắng cho biết, ý tưởng sá»­ dụng dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược lần thứ ba được Ä‘Æ°a ra hồi cuối tháng 4 vừa qua, khi giá dầu thô Brent vượt mức 120 USD/thùng.

Thấu hiểu việc Saudi Arabia, nÆ°á»›c “anh cả” của OPEC thường phản đối việc Mỹ sá»­ dụng dầu lá»­a trong kho dá»± trữ chiến lược, Tổng thống Obama trong tuần đầu tháng 5 Ä‘ã có cuá»™c Ä‘iện Ä‘àm vá»›i nhà vua Abdullah của Saudi Arabia để bàn về vấn đề này. Sau Ä‘ó, ông Obama còn cá»­ má»™t phái Ä‘oàn cấp cao bí mật tá»›i Saudi Arabia, Các tiểu vÆ°Æ¡ng quốc Arab thống nhất (UAE) và Kuwait.

Tiếp Ä‘ó, cÅ©ng theo nguồn tin trên, đến cuối tháng 5, trong cuá»™c họp thượng đỉnh của G-8 tại Pháp, ông Obama Ä‘ã đề xuất lãnh đạo khối này hành Ä‘á»™ng. Thứ TÆ° tuần trÆ°á»›c, sau khi Saudi Arabia Ä‘ã tuyên bố sẽ Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng tăng sản lượng 1,5 triệu thùng dầu má»—i ngày, Tổng thống Obama phê chuẩn kế hoạch má»™t cuá»™c họp để bàn thảo vá»›i IEA về sá»­ dụng dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược của Mỹ đặt tại bờ Vịnh Mexico.

Nguồn tin từ Nhà Trắng còn cho hay, Mỹ sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ diá»…n biến thị trường dầu lá»­a trong tháng tá»›i và có thể sẽ còn mở cá»­a kho dá»± trữ dầu chiến lược thêm lần nữa.

Mặc dù vậy, quyết định ngày 23/6 của Nhà Trắng khiến má»™t số nhà phân tích cảm thấy khó hiểu. “Sản lượng dầu của Libya Ä‘ã bị hao hụt suốt mấy tháng qua, và sá»± phân bổ nguồn cung cÅ©ng Ä‘ã được Ä‘iều chỉnh. Hầu hết các công ty lọc dầu mà tôi có tiếp xúc đều có vẻ nhÆ° được cung cấp đủ dầu”, ông Guy Caruso, cố vấn cao cấp thuá»™c Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế đặt tại New York, Mỹ, nhận định.

Sau khi giá dầu vượt mức 100 USD/thùng hồi đầu năm, tháng 4 vừa qua, ông Obama Ä‘ã cho thành lập má»™t lá»±c lượng đặc biệt chống hoạt Ä‘á»™ng đầu cÆ¡ dầu lá»­a trên thị trường. Tuy nhiên, nếu Ä‘á»™ng thái của IEA hôm 23/6 là nhằm vào giá»›i đầu cÆ¡ và đầu tÆ° tài chính thì Ä‘á»™ng thái này có lẽ Ä‘ã đến quá muá»™n. TrÆ°á»›c ngày 23/6, giá dầu giao sau tại New York Ä‘ã giảm hÆ¡n 18 USD/thùng so vá»›i mức đỉnh hồi tháng 4 và giảm 0,4% so vá»›i đầu năm. Các số liệu cÅ©ng cho thấy, giá»›i đầu tÆ° Mỹ Ä‘ã giảm đặt cược vào sá»± tăng giá của dầu.

Phản ứng trÆ°á»›c Ä‘á»™ng thái của Chính phủ Mỹ, giá dầu thô ngọt nhẹ tại New York chốt phiên 23/6 giảm 4,39 USD/thùng, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng mức giảm 4,6%, còn 91,02 USD/thùng. Giá dầu thô Brent tại London giảm 6,1%, Ä‘óng cá»­a ở 107,26 USD/thùng.

Theo các chuyên gia, việc giá dầu giảm mạnh phiên này Ä‘Æ¡n thuần chỉ là phản ứng nhất thời của thị trường. Những dá»± liệu bất lợi gần Ä‘ây của kinh tế Mỹ và ná»—i lo giảm tốc tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc má»›i là những lý do chính khiến giá»›i đầu tÆ° bi quan. Cục Dá»± trữ Liên bang Mỹ (FED) hôm 22/6 Ä‘ã cắt giảm dá»± báo tăng trưởng kinh tế nÆ°á»›c này trong năm nay còn 2,7-2,9%, từ mức 3,1-3,3% Ä‘Æ°a ra trong lần dá»± báo trÆ°á»›c.

Ngoài ra, ảnh hưởng của việc mở cá»­a kho dầu chiến lược được cho là mang tính tâm lý nhiều hÆ¡n là thá»±c tế. 60 triệu thùng dầu được tung ra thị trường chÆ°a đủ Ä‘áp ứng nhu cầu tiêu thụ dầu toàn cầu trong 1 ngày, và chỉ tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i 3 ngày tiêu thụ dầu của Mỹ.

Quyết định này của chính quyền Obama lại Ä‘em đến cho các nhóm lợi ích ủng há»™ việc tăng sản lượng dầu của Mỹ má»™t thứ vÅ© khí má»›i. Quyết định ngay lập tức Ä‘ã gây ra sá»± chỉ trích mạnh mẽ từ phía ngành công nghiệp dầu lá»­a và phe Cá»™ng hòa trong Quốc há»™i Mỹ. Đảng Cá»™ng hòa cho rằng, Tổng thống Barack Obama Ä‘ang Ä‘Æ°a ra má»™t lá»±a chọn mang tính chính trị trong khi “phá»›t lờ” đề xuất của họ về tăng sản lượng khai thác dầu trong nÆ°á»›c. Cuá»™c bầu cá»­ ở Mỹ Ä‘ang đến gần, trong khi dân chúng ở Mỹ và nhiều nÆ°á»›c châu Âu, trong Ä‘ó có Pháp, Ä‘ang bất bình vì giá xăng cao.

Há»™i đồng ThÆ°Æ¡ng mại Mỹ gọi quyết định này là “má»™t sá»± tham vấn tồi và không phải là tín hiệu mà thị trường cần, đồng thời kêu gọi chính quyền Obama tăng sản lượng dầu. “Việc tăng nguồn cung tạm thời không phải là má»™t giải pháp dài hạn”, Chủ tịch Viện Năng lượng Mỹ phát biểu.

Tuy nhiên, việc Mỹ sá»­ dụng dá»± trữ dầu lá»­a chiến lược cÅ©ng có thể Ä‘em đến cho nÆ°á»›c Mỹ và các đồng minh má»™t số lợi ích khác, bao gồm việc gia tăng áp lá»±c đối vá»›i Iran - quốc gia sá»­ dụng nguồn thu từ dầu lá»­a để theo Ä‘uổi các tham vọng về hạt nhân và mở rá»™ng ảnh hưởng.

Nguồn tin:Vneconomy