Vậy là giá xăng Ä‘ã “bất ngờ” tăng thêm 590 đồng má»™t lít từ 12h trÆ°a 21/2 (xăng không chì A95 có mức giá má»›i là 17.490 đồng má»™t lít và xăng A92 là 16.990 đồng má»™t lít).

Lần Ä‘iều chỉnh tăng này được đại diện lãnh đạo Petrolimex giải thích rằng: nếu giữ nguyên mức giá cÅ©, công ty kinh doanh xăng sẽ lá»— 830 đồng má»™t lít. Việc tăng giá lần này được thá»±c hiện theo Ä‘úng tinh thần Nghị định 84/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu (có hiệu lá»±c từ ngày 15/12/2009).

Nếu nhÆ° vào tháng 7/2008, việc giá xăng tăng tá»›i 31% được coi nhÆ° má»™t “cú sốc” đối vá»›i nền kinh tế, thì dần dà, việc xăng, dầu tăng giá Ä‘ã không còn là câu chuyện khiến người dân và doanh nghiệp quá quan tâm nhÆ° trÆ°á»›c nữa. Thậm chí, có những thời Ä‘iểm xăng, dầu “tăng nhẹ” từ 500 - 550 đồng, người dân còn tỏ ra rất thờ Æ¡! Bởi lẽ, họ Ä‘ã quá quen, quá nhàm chán vá»›i cái “Ä‘iệp khúc” xăng dầu tăng giá.

Xăng tăng giá. Ảnh: minh họa

Không nhàm chán sao được, khi trong vòng 7 tháng của năm 2009 (từ tháng 4 - 11), có tá»›i 9 lần giá xăng dầu được Ä‘iều chỉnh, trong Ä‘ó có 8 lần tăng và chỉ 1 lần giảm (từ mức 11.500 đồng má»™t lít vào tháng 4/2009, đến tháng 11/2009 Ä‘ã tăng lên 16.300 đồng má»™t lít).

Và không nhàm chán sao được, khi má»—i lần tăng giá đều Ä‘i kèm vá»›i những lý do quen thuá»™c: giá dầu thô thế giá»›i tăng cao (dù có những thời Ä‘iểm không hẳn giá Ä‘ã cao thật); mặt hàng xăng dầu được thá»±c hiện theo cÆ¡ chế giá thị trường, nên phải có lên có xuống… Người ta cÅ©ng hiểu được rằng, mục tiêu của bất cứ má»™t doanh nghiệp nào khi kinh doanh cÅ©ng không thể nằm ngoài lợi nhuận. Thậm chí, không thiếu những doanh nghiệp còn đặt lợi ích của mình cao hÆ¡n rất nhiều so vá»›i lợi ích của nền kinh tế đất nÆ°á»›c nói chung, cÅ©ng nhÆ° lợi ích của người tiêu dùng nói riêng.

Có lẽ, con số 590 đồng tăng thêm cho má»—i lít không hẳn Ä‘ã làm nhiều người nghÄ© ngợi nhiều. NhÆ°ng vá»›i tầm quan trọng của má»™t mặt hàng chiến lược nhÆ° xăng dầu, hẳn hệ quả từ việc tăng giá của nó đối vá»›i nền kinh tế sẽ thật ghê gá»›m. TrÆ°á»›c việc xăng dầu tăng giá, chắc chắn các doanh nghiệp kinh doanh vận tải sẽ phải tính tá»›i chuyện tăng cÆ°á»›c phí; các doanh nghiệp sản xuất sẽ phải tăng giá thành sản phẩm, do các chi phí khác bị Ä‘á»™i lên (chẳng hạn nhÆ° giá xăng dầu chiếm tá»›i 12% giá thành sản xuất than, trong khi ngành than thường sá»­ dụng tá»›i hàng trăm triệu lít dầu má»—i năm; tÆ°Æ¡ng tá»±, sản xuất Ä‘iện từ các nguồn nhiên liệu, huy Ä‘á»™ng các nguồn Ä‘iện chạy dầu cÅ©ng sẽ bị ảnh hưởng rất lá»›n…).

Vá»›i áp lá»±c Ä‘è nặng lên nhiều loại hàng hóa, dịch vụ khác, việc quyết định tăng giá của các doanh nghiệp sẽ là Ä‘iều không thể tránh khỏi. Và có má»™t thá»±c tế mà má»—i người dân đều cảm nhận được là họ sẽ phải bỏ ra má»™t số tiền nhiều hÆ¡n để mua má»™t loại hàng hóa, hoặc sá»­ dụng má»™t dịch vụ nào Ä‘ó, so vá»›i trÆ°á»›c khi xăng dầu chÆ°a tăng giá. Nhóm xã há»™i nào cÅ©ng bị ảnh hưởng, song có lẽ thiệt thòi nhất vẫn là những người nghèo, những người thu nhập thấp và không có thu nhập.

Những lý do mà người ta Ä‘Æ°a ra để giải thích cho việc xăng, dầu tăng giá Ä‘ã rất quen thuá»™c vá»›i người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, cÅ©ng có những thá»±c tế liên quan đến các doanh nghiệp nhập khẩu, kinh doanh xăng dầu, mà hẳn ít người nghÄ© tá»›i. Đó là câu chuyện vẫn chÆ°a có nhiều thành phần kinh tế được nhập khẩu xăng dầu. Điều Ä‘ó có nghÄ©a rằng, khi việc nhập khẩu, kinh doanh mặt hàng này chÆ°a chấm dứt Ä‘á»™c quyền, quyền lợi người tiêu dùng sẽ còn chÆ°a được đảm bảo má»™t cách chắc chắn.

Đã gọi là theo cÆ¡ chế thị trường, thì không thể Ä‘Æ°a ra má»™t mức giá và bắt người tiêu dùng phải mua vá»›i mức giá Ä‘ó. Vì sao Petrolimex vẫn chiếm phần lá»›n thị phần mà không để nhiều doanh nghiệp khác tham gia để có sá»± cạnh tranh? Việc minh bạch hóa các chi phí của ngành kinh doanh này Ä‘ã thá»±c sá»± được làm rõ xem có Ä‘úng vá»›i pháp luật hay chÆ°a?

baodatviet