Ngay khi tiếng súng ná»™i chiến của Libya còn chÆ°a chấm dứt, nhiều quốc gia - Pháp, Anh và Mỹ - Ä‘ã không ngần ngại hy vọng nhận được những hợp đồng khai thác dầu béo bở vì "công lao" Ä‘ã giúp lá»±c lượng nổi dậy tại Ä‘ây lật đổ được chế Ä‘á»™ Gaddafi.

Vá»›i việc “bản đồ dầu mỏ” tại Libya nhiều khả năng sẽ bị vẽ lại, các nÆ°á»›c nằm ngoài nhóm trên, nhÆ°ng Ä‘ã ký nhiều hợp đồng khai thác quan trọng dÆ°á»›i thời Gaddafi, Ä‘ang có lý do để phải lo lắng…

Libya là má»™t quốc gia có trữ lượng dầu mỏ dù chỉ đứng thứ 7 thế giá»›i, nhÆ°ng lại có những đặc Ä‘iểm riêng khiến “chiếc bánh vàng Ä‘en” tại Ä‘ây luôn khiến các nÆ°á»›c khác phải thèm muốn. Đầu tiên là nhờ đặc Ä‘iểm địa lý thuận lợi, chi phí khai thác dầu tại Ä‘ây thường rất rẻ.

Thứ hai là về mặt chất lượng, dầu mỏ của Libya được xếp vào loại tốt nhất thế giá»›i. Chính vì vậy mà ngay cả khi tiếng súng ná»™i chiến tại quốc gia châu Phi này chÆ°a dứt, Anh, Pháp và Mỹ Ä‘ã không che giấu hy vọng sẽ được chia phần cho những hợp đồng béo bở vì Ä‘ã giúp chính quyền má»›i lật đổ Gaddafi.

Khai thác dầu mỏ tại Libya Ä‘ình trệ gần nhÆ° hoàn toàn kể từ khi ná»™i chiến xảy ra

Phe nổi dậy chÆ°a cần tá»›i lúc kết thúc hoàn toàn cuá»™c chiến Ä‘ã bày tỏ sá»± Æ°u ái đối vá»›i các công ty của Anh, Italia và Pháp – những quốc gia Ä‘ã tích cá»±c giúp đỡ họ trong chiến dịch quân sá»± từ vài tháng qua. Ba cường quốc tại châu Âu cÅ©ng Ä‘ang là những tay Ä‘ua có được vị trí thuận lợi nhất vào thời Ä‘iểm bắt đầu này.

Chính Italia từng là quốc gia đứng đầu trong danh sách tiêu thụ dầu mỏ và khí đốt của Libya. Trong khi Anh và Pháp là hai nÆ°á»›c có vai trò lá»›n nhất trong kế hoạch lật đổ chế Ä‘á»™ Gaddafi. Tất nhiên, không thể không kể tá»›i phần dành cho Mỹ, khi Tổng thống Barack Obama trong các bài phát biểu công khai cÅ©ng không e ngại che giấu việc sẽ giành được má»™t phần Ä‘áng kể trên thị trường khai thác dầu của Libya.

Thá»±c tế trên khiến cho nhiều quốc gia khác Ä‘ã có các hợp đồng ký kết trÆ°á»›c Ä‘ó vá»›i chế Ä‘á»™ Gaddafi phải thá»±c sá»± lo ngại. Đầu tiên phải kể tá»›i Nga, Trung Quốc và Đức – những nÆ°á»›c Ä‘ã bỏ phiếu trắng tại Há»™i đồng Bảo an khi thông qua nghị quyết Ä‘óng cá»­a không phận Libya.

Ngay khi có thông tin về việc Tripoli Ä‘ã rÆ¡i vào tay lá»±c lượng nổi dậy, Bá»™ trưởng Quốc phòng Đức Ä‘ã có ý kiến đề xuất việc gá»­i quân Ä‘á»™i tá»›i Libya cho những sứ mệnh “gìn giữ hòa bình” thời hậu chiến – thá»±c chất là má»™t cách tranh giành ảnh hưởng trong việc phân chia nguồn tài nguyên dầu mỏ của Libya sau này.

Còn Nga cÅ©ng có lý do để phải lo ngại, khi “bài học Iraq” đối vá»›i họ chÆ°a phải là quá cÅ©. Còn nhá»› sau khi chế Ä‘á»™ Saddam Hussein bị lật đổ vào năm 2003, bản đồ dầu mỏ Iraq Ä‘ã bị vẽ lại, khiến tập Ä‘oàn dầu mỏ “Lukoil” của Nga – từng được Saddam Æ°u ái dành cho khu mỏ West Qurna-2 rất lá»›n – Ä‘ã bị bật bãi.

“Chính quyền chuyển tiếp Ä‘ã khẳng định rằng, các hợp đồng Ä‘ã được ký kết – trong Ä‘ó có cả những công ty của Nga – vẫn sẽ được thừa nhận là hợp pháp và các Ä‘iều kiện trong hợp đồng cÅ©ng được tuân thủ” – đại diện đặc biệt của Tổng thống Nga về Libya trấn an các công ty dầu mỏ của Nga.

Tuy nhiên, những can kết chung chung nhÆ° vậy chẳng có nhiều giá trị trên thá»±c tế. Ngay nhÆ° theo tuyên bố của Mahmoud Shaman, quan chức chịu trách nhiệm về công tác tuyên truyền, vận Ä‘á»™ng trong Há»™i đồng quốc gia chuyển tiếp Libya, tất cả những hợp đồng khai thác dầu mỏ trong quá khứ sẽ được kiểm tra xem có dấu hiệu tham nhÅ©ng trong khi ký kết hay không. NhÆ° vậy, má»™t khi có “dấu hiệu tham nhÅ©ng”, chính quyền má»›i tại Libya vẫn tá»± cho phép mình có quyền xóa bỏ hợp đồng.

Xét má»™t cách toàn diện hÆ¡n, những mâu thuẫn trong quá trình phân chia lại lợi ích dầu mỏ tại Libya rất có thể làm nảy sinh những cuá»™c chiến tranh kinh tế ở những quy mô khác nhau, không chỉ giữa những công ty mà còn có thể giữa các quốc gia.

Nguồn tin: (Petrotimes)