Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Liên minh Châu Âu đã nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga. EU đã đáp trả cuộc xâm lược của Nga bằng cách áp đặt các lệnh trừng phạt đối với một loạt các sản phẩm năng lượng, bao gồm dầu khí, và các lệnh trừng phạt này đã dần được tăng cường trong ba năm qua khi khu vực này giảm bớt sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga. Giờ đây, EU và một số chuyên gia năng lượng tin rằng Châu Âu sẽ không cần phải quay lại sử dụng khí đốt của Nga trong tương lai, sau khi đã thành công trong việc củng cố và đa dạng hóa chuỗi cung ứng năng lượng của mình.
Vào tháng 6, Ủy ban Châu Âu (EC) đã đề xuất một lệnh cấm mang tính ràng buộc pháp lý đối với việc EU nhập khẩu khí đốt và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga vào cuối năm 2027. Nếu được thông qua, điều này sẽ chấm dứt mối quan hệ thương mại năng lượng đã kéo dài hàng thập kỷ. EC đã đưa ra các biện pháp pháp lý trong đề xuất nhằm đảm bảo rằng các thành viên EU vẫn tiếp tục phụ thuộc vào Nga, chẳng hạn như Hungary và Slovakia, không thể ngăn cản kế hoạch này. Tuy nhiên, mục tiêu là nhận được sự ủng hộ của tất cả các thành viên EU, ngay cả khi điều đó có nghĩa là cung cấp các ưu đãi tài chính để chuyển hướng khỏi năng lượng Nga.
Ủy viên Năng lượng EU, Dan Jørgensen, cho biết khối này không đưa ra đề xuất loại bỏ dần việc nhập khẩu khí đốt của Nga chỉ vì Nga xâm lược Ukraine. "Đây là lệnh cấm mà chúng tôi đưa ra vì Nga đã sử dụng năng lượng làm vũ khí chống lại chúng tôi, vì Nga đã tống tiền các quốc gia thành viên trong EU, và do đó họ không phải là đối tác thương mại đáng tin cậy", Jørgensen phát biểu. "Điều đó cũng có nghĩa là, bất kể có hòa bình hay không, điều mà tất cả chúng ta đều hy vọng sẽ xảy ra, thì lệnh cấm này tất nhiên vẫn sẽ có hiệu lực."
Đề xuất bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí đốt từ bất kỳ hợp đồng khí đốt và LNG nào được ký kết qua đường ống của Nga trong thời gian còn lại của năm 2025, bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2026. Việc nhập khẩu theo các hợp đồng khí đốt ngắn hạn của Nga được ký kết trước ngày 17 tháng 6 năm 2025, có thời hạn dưới một năm, sẽ bị cấm từ ngày 17 tháng 6 năm sau. Ngoài ra, việc nhập khẩu theo các hợp đồng dài hạn hiện có của Nga sẽ bị cấm từ ngày 1 tháng 1 năm 2028. Hungary và Slovakia sẽ có thời hạn đến ngày 1 tháng 1 năm 2028 để đa dạng hóa nguồn nhập khẩu khí đốt của họ khỏi Nga trước khi lệnh cấm được thực hiện theo kế hoạch.
Nếu được thực hiện, kế hoạch sẽ chấm dứt các hợp đồng LNG được ký kết giữa Nga và một số công ty dầu mỏ lớn, bao gồm TotalEnergies của Pháp và Naturgy của Tây Ban Nha. Lệnh cấm cuối cùng cũng sẽ được áp dụng đối với các trạm LNG của EU cung cấp dịch vụ cho khách hàng Nga. Trong khi đó, các công ty nhập khẩu khí đốt của Nga sẽ được yêu cầu tiết lộ thông tin về hợp đồng của họ cho EU và các cơ quan chức năng quốc gia.
Đầu tháng 7, trưởng đoàn đàm phán của Nghị viện Châu Âu, Ville Niinistö, cho biết EU nên cân nhắc việc áp dụng lệnh cấm nhập khẩu khí đốt từ Nga sớm hơn một năm, vào năm 2026. Ông Niinistö nói: "Chúng tôi quan tâm đến việc xem xét thời hạn là năm 2026". Ông nói thêm: "Vai trò của Nghị viện ở đây là xem xét kỹ lưỡng đề xuất và đảm bảo rằng nó càng chặt chẽ càng tốt... Về mặt pháp lý, chúng tôi sẽ kiểm tra liệu các thời hạn đó có đủ nghiêm ngặt hay có thể được đẩy nhanh hay không."
Ông Niinistö nhấn mạnh rằng đề xuất nên bao gồm cả dầu mỏ của Nga trong lệnh cấm, cũng như khí đốt. "Chúng tôi cũng quan tâm đến... [khả năng] đưa dầu mỏ vào ngôn ngữ pháp lý một cách nghiêm ngặt hơn", với thời hạn loại bỏ dần là "ít nhất" năm 2027, ông nói. Ông Niinistö cũng cho biết ông sẽ đánh giá vị thế pháp lý của đề xuất "để đảm bảo rằng không có hậu quả pháp lý không đáng có nào đối với các công ty châu Âu" đến từ Nga. Trước khi có thể trở thành luật, ông phải thiết lập một đề xuất mà phù hợp với kỳ vọng của các nhóm chính trị khác nhau trong Nghị viện Châu Âu. Để đạt được điều này vào "đầu mùa Thu", ông sẽ thảo luận "với tất cả mọi người", bao gồm các nhà lập pháp cực hữu và cực tả thân Nga.
Kể từ khi áp đặt các lệnh trừng phạt vào năm 2022, EU đã giảm khoảng hai phần ba nguồn cung cấp khí đốt từ các đường ống của Nga. EU cũng đã cấm nhập khẩu than và dầu vận chuyển bằng đường biển. Tuy nhiên, khu vực này vẫn tiếp tục phụ thuộc vào Nga về khối lượng lớn LNG. Một số cường quốc cũng đang yêu cầu EU nới lỏng các lệnh trừng phạt đối với năng lượng của Nga trong bối cảnh giá tiêu dùng tăng cao, vì Moscow đang cung cấp dầu thô và khí đốt với giá thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh.
Tuy nhiên, Giám đốc điều hành của TotalEnergies, Patrick Pouyanné, đã tuyên bố vào tháng 7 rằng khả năng phục hồi năng lượng được cải thiện của Châu Âu đồng nghĩa với việc họ có thể cấm nhập khẩu khí đốt của Nga. "Chúng tôi sẽ có thể đảm bảo an ninh nguồn cung cho Châu Âu mà không cần LNG của Nga vào năm 2028", Pouyanné nói.
Vẫn chưa chắc chắn liệu EU có áp dụng lệnh cấm nhập khẩu khí đốt và LNG của Nga mang tính ràng buộc pháp lý hay không. Tuy nhiên, đề xuất của khối này đã cho thấy rõ mức độ châu Âu giảm sự phụ thuộc vào Nga về năng lượng. Việc đa dạng hóa thương mại năng lượng của EU đã giúp thúc đẩy an ninh năng lượng của khu vực, cũng như khuyến khích một số quốc gia đẩy nhanh phát triển năng lực năng lượng tái tạo của họ.
Nguồn tin: xangdau.net
