Nhóm G7 không có dấu hiệu nào cho thấy họ sẽ cố gắng ngăn chặn xung đột Israel-Iran, mặc dù cơ sở hạ tầng năng lượng ở Trung Đông đang bắt đầu bị tấn công và cả hai bên đều phải dùng đến biện pháp ném bom các khu vực đô thị.
Bộ trưởng ngoại giao Iran Abbas Araghchi, thông qua một bài đăng trên mạng xã hội, hôm thứ Hai đã kêu gọi Tổng thống Donald Trump dừng các cuộc tấn công đang diễn ra của Israel để cho phép ngoại giao Mỹ-Iran tập trung vào chương trình hạt nhân của Tehran được tiếp tục.
Nhưng khi được hỏi về những lời đề nghị của Iran bên lề hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G7 ở Alberta, Canada, Trump đã nói: "Họ muốn đàm phán, nhưng họ nên làm điều đó trước".
Vào Chủ Nhật, Trump, khi nói chuyện với các phóng viên trước khi lên đường đến hội nghị thượng đỉnh, đã tỏ ra không mấy cấp bách về việc can thiệp để ngăn chặn giao tranh. "Đôi khi họ phải chiến đấu đến cùng", ông nói.
Trump khó có thể phải đối mặt với áp lực từ các nhà lãnh đạo G7 khác để can thiệp nhằm ngăn chặn cuộc xung đột bắt đầu vào ngày 13 tháng 6 khi Israel tiến hành các cuộc không kích và tấn công bằng tên lửa vào Iran.
"Israel có quyền tự vệ", chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen phát biểu hôm Chủ Nhật. "Iran là nguồn gốc chính gây ra bất ổn trong khu vực và chúng tôi luôn hiểu rất rõ rằng Iran không bao giờ có thể sở hữu vũ khí hạt nhân", bà von der Leyen phát biểu.
Cách tiếp cận không can thiệp có thể phản ánh tính toán rằng Israel có khả năng sẽ thắng thế trong chiến dịch không kích nhằm phá hủy các yếu tố chính trong chương trình hạt nhân của Iran, khiến Tehran không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ngồi vào bàn đàm phán.
"Họ phải đạt được thỏa thuận và điều này gây đau đớn cho cả hai bên, nhưng tôi cho rằng Iran sẽ không thắng trong cuộc chiến này", Trump phát biểu. "Họ nên nói chuyện, và họ nên nói chuyện ngay lập tức, trước khi quá muộn".
Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ và Iran đã họp từ tháng 4 để đưa ra thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Tehran, nhưng Iran đã hủy cuộc họp dự kiến diễn ra vào Chủ Nhật sau khi Israel phát động cuộc tấn công.
Trong khi những lời đề nghị ngoại giao từ Tehran có thể không làm Trump lay chuyển, thì ông có thể sẽ chú ý nhiều hơn đến lời kêu gọi từ các nhà lãnh đạo Trung Đông, Barbara Leaf, người từng là nhà ngoại giao hàng đầu Trung Đông tại Bộ Ngoại giao cho đến tháng 1, cho biết.
Iran đã hoãn tấn công cơ sở hạ tầng dầu mỏ và tuyến đường vận chuyển dầu của các nước láng giềng, có thể là vì Saudi Arabia và UAE đã hàn gắn quan hệ với Iran trong những năm gần đây, Leaf cho biết.
Chính quyền Trump đã nhanh chóng huy động các nguồn lực quân sự, hải quân và phòng không để giúp bảo vệ Israel khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran. Nhưng Nhà Trắng cho biết Hoa Kỳ không liên quan đến cuộc tấn công của Israel và cảnh báo Tehran không được nhắm mục tiêu vào các lợi ích cũng như nhân sự của Hoa Kỳ trên khắp Trung Đông.
Các cựu quan chức chính phủ Hoa Kỳ lưu ý rằng Iran đã thận trọng không hành động chống lại các lợi ích của Hoa Kỳ trong khu vực nhưng cảnh báo rằng mục tiêu chiến tranh của Israel dường như đang mở rộng.
"Tôi tin rằng việc thay đổi chế độ (ở Iran) đang được thảo luận tại Tel Aviv", tướng đã nghỉ hưu Frank McKenzie, người từng là chỉ huy các lực lượng Hoa Kỳ đóng tại Trung Đông trong giai đoạn 2019-2022, cho biết. "Điều đó thể hiện một điều mà chúng ta nên rất quen thuộc ở Hoa Kỳ — sự lan tràn nhiệm vụ, nơi bạn có thành công ban đầu đáng kinh ngạc, và do đó mục tiêu của bạn có xu hướng mở rộng."
Iran đã không thực hiện bất kỳ hành động nào chống lại các căn cứ của Hoa Kỳ trong khu vực và đã không làm "điều gì đó mà họ có thể làm mà tôi nghĩ sẽ gây ra cho chúng ta những vấn đề lớn, và đó là thả mìn Eo biển Hormuz", McKenzie nói.
Bốn ngày tấn công lẫn nhau đã gây thiệt hại cho dân thường ở các thành phố lớn ở Iran và Israel. Các cuộc tấn công của Israel dường như đã gây ra ít nhất một số thiệt hại tại các cơ sở hạt nhân lớn tại Iran, theo cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc IAEA.
Israel đã tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào hai cơ sở xử lý khí đốt ở miền nam Iran vào ngày 14 tháng 6. Sau đó, Iran đã tấn công nhà máy lọc dầu Haifa 197.000 thùng/ngày của Israel, gây ra một số thiệt hại. Nhưng nhà máy vẫn hoạt động, nhà điều hành Bazan cho biết vào Chủ Nhật. Israel đã ngừng hoạt động các mỏ khí Leviathan và Karish như một biện pháp phòng ngừa.
Cho đến nay, Hoa Kỳ vẫn chưa có động thái nào để giải quyết tình trạng giá dầu tăng cao sau cuộc xung đột. Nhưng EU đang hy vọng "phối hợp giữa các đối tác có cùng chí hướng để bảo vệ sự ổn định của thị trường, cụ thể là sự ổn định của thị trường năng lượng", bà von der Leyen cho biết sau cuộc trò chuyện của bà với Trump vào Chủ Nhật.
Nguồn tin: xangdau.net
