- Má»™t Ä‘iều chắc chắn là giá dầu giảm sẽ làm tăng áp lá»±c nợ công vì Chính phủ sẽ phải phát hành thêm trái phiếu hoặc vay nợ...

Giá dầu thô giảm mạnh: Việt Nam gặp khó "hụt nguồn thu"?

TS Nguyá»…n Đức Thành - Thành viên Nhóm tÆ° vấn Chính sách cho Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Chính sách (Đại học Quốc gia Hà Ná»™i) Ä‘ã chia sẻ vá»›i Đất Việt trong bối cảnh giá dầu thô thế giá»›i liên tục giảm và những hệ lụy tá»›i nguồn thu ngân sách.

Phải thắt chặt chi tiêu

Thời gian gần Ä‘ây giá dầu trên thế giá»›i giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 4 năm qua, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i mức giảm 30% so vá»›i trÆ°á»›c. Việc giảm giá này khiến nguồn thu ngân sách trong nÆ°á»›c bị áp lá»±c bởi hiện ngân sách Ä‘ang phụ thuá»™c hÆ¡n 10% vào nguồn xuất khẩu dầu thô.

TS Nguyá»…n Đức Thành phân tích: "Ở cấp vÄ© mô vá»›i Việt Nam chắc chắn ngân sách sẽ bị hụt thu từ xuất khẩu dầu thô. Khi Ä‘ó ngân sách giảm và ngay lập tức Chính phủ phải tìm cách bù đắp phần hụt thu cho ngân sách".

CÅ©ng chung quan Ä‘iểm này, song TS Trần Hoàng Ngân, Ủy viên Ủy ban kinh tế của Quốc há»™i cho rằng: Dá»± toán trong năm 2014 thu 85.200 tỉ đồng chiếm tỉ lệ khoảng 11% trong tổng thu ngân sách.

Do vậy ông Ngân cho rằng: "Việc giá dầu giảm Ä‘úng là có ảnh hưởng đến ngân sách nhÆ°ng 10 tháng đầu năm 2014 Ä‘ã vượt thu so vá»›i dá»± toán nên việc giá dầu giảm sẽ không ảnh hưởng nhiều đến nguồn thu của năm nay".

Còn trong năm 2015 dù giá dầu sẽ còn nhiều biến Ä‘á»™ng, song TS Ngân cÅ©ng lạc quan: Việt Nam chi phí nhập xăng về tiêu dùng còn lá»›n hÆ¡n xuất dầu thô do vậy nhìn sâu xa thì ngân sách sẽ được lợi vì giá dầu giảm sẽ giảm chi phí. Khi Ä‘ó lợi nhuận sẽ cao và thuế thu nhập doanh nghiệp cÅ©ng sẽ cao lên.

"Từ Ä‘ó nguồn thu cho ngân sách lại tăng. Tiêu dùng cÅ©ng tăng sẽ góp phần tăng tổng cầu nhÆ° vậy sẽ có nhiều cái lợi cho nền kinh tế hÆ¡n là những gì bị ảnh hưởng", TS Trần Hoàng Ngân nói.

Dù việc tác Ä‘á»™ng thuận cho nền kinh tế là có nhÆ°ng Ä‘ó là câu chuyện lâu dài, còn trÆ°á»›c mắt TS Thành cho rằng chắc chắn Chính phủ sẽ phải tìm nguồn tài chính khác để há»— trợ cho phần hụt thu giá dầu theo kế hoạch. Con số này chắc chắn sẽ là nhiều chục nghìn tỉ.

NhÆ° tính toán hiện tại, giá dầu Ä‘ã giảm khoảng 30 USD/thùng và con số này còn có thể thay đổi. Má»—i thùng dầu giảm 1 USD thì ngân sách mất 1.000 tá»· đồng và nhÆ° thế dá»± tính nếu năm 2015, con số trên dÆ°á»›i 80 USD/thùng thì chúng ta mất 20.000 tá»· đồng.

"Do Ä‘ó không còn cách nào khác là Chính phủ phải tìm nguồn cung ứng. Má»™t biện pháp khác nữa chắc chắn phải thá»±c hiện Ä‘ó là cắt giảm chi tiêu.

Ở Ä‘ây phải thấy rằng khi giá xăng dầu giảm thì cÅ©ng sẽ làm giảm các chi phí khác và bản thân Chính phủ cÅ©ng phải tiếp tục Ä‘iều tiết việc chi ngân sách của mình. Bên cạnh Ä‘ó việc Ä‘iều hành giá cả cÅ©ng phải phản ánh được Ä‘úng tình hình để các doanh nghiệp có thể hưởng lợi", ông Thành nói.

TS Ngân thì cho rằng: "Về nguyên tắc tất cả những chi phí đều phải tính toán để giảm theo bởi vì rõ ràng nguồn thu ngân sách giảm thì các khoản khác phải giảm theo. Cái này phải rà lại thì má»›i là quan trọng".

"Trong bối cảnh nguồn thu giảm nhÆ° vậy, tôi cho rằng việc tiết chế chi tiêu phải dứt khoát, ká»· luật ngân sách phải nghiêm, tuy nhiên về góc Ä‘á»™ này thời gian qua chÆ°a nhìn thấy những hiệu quả tích cá»±c", TS Thành nói.

Nếu tính toán và Ä‘iều hành kịp thời, việc giảm giá xăng dầu sẽ mang lợi cho nền kinh tế

Nếu để nợ công... lên đỉnh, Quốc há»™i phải quyết

TS Nguyá»…n Đức Thành khẳng định: "Má»™t Ä‘iều chắc chắn là giá dầu giảm sẽ làm tăng áp lá»±c nợ công và Chính phủ sẽ phải phát hành thêm trái phiếu hoặc vay nợ và tìm nguồn thu để bù hụt thu ngân sách.

"Cho nên những Ä‘á»™ng thái này rõ ràng sẽ làm tăng nợ công và rất có thể nợ công sẽ tăng thêm tá»›i 1-2% GDP", TS Thành nói.

Theo số liệu báo cáo má»›i Ä‘ây nhất thì đến cuối năm 2014, dÆ° nợ công của Chính phủ chiếm 63% GDP và đến cuối năm 2015 dÆ° nợ công của Chính phủ chiếm 64% GDP.

Dù rằng giá»›i chuyên môn cho rằng con số này Ä‘ã sát trần, song Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ má»›i Ä‘ây khẳng định trÆ°á»›c Quốc há»™i: con số này vẫn nằm trong giá»›i hạn an toàn.

Má»›i Ä‘ây má»™t viện của Bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ° còn đề xuất phÆ°Æ¡ng án ná»›i mức nợ công lên 68%.

Về con số 'ná»›i' mức trần nợ công TS Nguyá»…n Đức Thành cho rằng: không có gì quá bất ngờ bởi nó cÅ©ng phản ánh Ä‘úng thá»±c tế của mình về dÆ° nợ công hiện nay.

"Thá»±c tế dÆ° nợ công trong những năm qua tăng rất nhanh và sát trần 65% và chắc chắn sẽ còn tăng tiếp trong 1-2 năm tá»›i trÆ°á»›c khi Chính phủ kịp cải cách. Tức là khi Ä‘ó nợ công sẽ lên đến đỉnh.

Do vậy đỉnh Ä‘iểm của nợ công xuất hiện trong những năm tá»›i thì có thể vượt 65% và trong bối cảnh giá dầu vẫn giảm thì con số tăng hÆ¡n thế cÅ©ng không quá bất ngờ.Khi Ä‘ó ngoài việc tiết chế chi tiêu thì cÅ©ng không còn cách nào khác để cải thiện nguồn thu. Chính vì thế việc ná»›i room về nợ công cÅ©ng rất có thể sẽ phải có", ông Thành nói.

Tuy nhiên TS Trần Hoàng Ngân nhìn nhận khác. Ông cho rằng nợ công Ä‘ã sát trần nên buá»™c Chính phủ phải thắt chặt chi tiêu.

"Đây là áp lá»±c đối vá»›i Chính phủ và đại biểu Quốc há»™i phải tăng cường giám sát để đảm bảo thá»±c thi. Việc nâng lên bao nhiêu thì Quốc há»™i khóa 14 sẽ có trách nhiệm. Hiện Quốc há»™i khóa 13 Ä‘ã quyết rồi và mức nợ công 2015 tối Ä‘a là 65%.", TS Ngân khẳng định.

Nguồn tin: Baodatviet