Giá xăng rẻ là nền tảng của lối sống Mỹ, cÅ©ng nhÆ° khả năng kiếm sống của người dânCó má»™t cách chắc chắn để giải phóng má»™t đất nÆ°á»›c tiêu dùng nhiều xăng dầu nhÆ° Mỹ khỏi phải phụ thuá»™c vào dầu nhập khẩu từ những nÆ¡i bất ổn về chính trị và thiếu thân thiện, đồng thời giảm lượng khí thải carbon, tiết kiệm năng lượng cho thế hệ tÆ°Æ¡ng lai.

Các chính trị gia ở cả hai đảng biết rõ Ä‘iều Ä‘ó. NhÆ°ng không ai dám thở ra Ä‘iều Ä‘ó bởi họ sợ sẽ tá»± kết thúc sá»± nghiệp chính trị của mình - trong bối cảnh chính phủ rối loạn hiện nay. Vì vậy, thay vì tăng thuế xăng dầu lên gần mức của châu Âu hay Nhật Bản, các nghiệp vụ nhiên liệu hiệu quả má»™t lần nữa được sá»­ dụng để buá»™c các nhà sản xuất ô tô chi hàng tá»· để phát triển các phÆ°Æ¡ng tiện giao thông mà người tiêu dùng chẳng mấy mặn mà.

Trong má»™t khảo sát được công bố tháng 11 vừa qua của Consumer Reports, má»™t nhóm vận Ä‘á»™ng người tiêu dùng tại Yonkers, New York, gần 80% số người được hỏi sẽ ủng há»™ mục tiêu giảm tiêu dùng dầu của chính phủ. NhÆ°ng 94% cho rằng họ sẽ không mua những chiếc xe thân thiện vá»›i môi trường do giá quá đắt. Chỉ có 14% cho biết họ ủng há»™ thuế dùng nhiều xăng, hay thuế phÆ°Æ¡ng tiện giao thông dá»±a trên quãng đường di chuyển. Nói cách khác, người dân có ý thức về những chiếc xe hiệu quả, nhÆ°ng chÆ°a sẵn sàng trả tiền cho chúng.

Má»™t phần của lý do, Ä‘Æ¡n giản là Mỹ khác vá»›i các nÆ°á»›c khác, nếu so sánh về mức sống thì chắc chắn ở Mỹ lá»›n hÆ¡n hầu hết những nÆ¡i khác. Người Mỹ Ä‘i xa hÆ¡n để làm việc, tá»›i trường, Ä‘i mua sắm hay tá»›i các trung tâm giải trí. Trong khi Ä‘ó, giao thông công cá»™ng vẫn là chÆ°a đủ là lá»±a chọn thay thế.

Tóm lại, giá xăng rẻ là nền tảng của lối sống Mỹ, cÅ©ng nhÆ° khả năng kiếm sống của người dân. Trường hợp thuế Ä‘ánh vào nhiên liệu cao hÆ¡n sẽ ảnh hưởng lá»›n tá»›i những người nghèo hÆ¡n.

Những cuá»™c Ä‘iều tra khảo sát liên tiếp chỉ ra rằng, vá»›i giá nhiên liệu quá thấp, việc lái xe trở nên tùy tiện tại Mỹ. CÆ¡ chế giá vẫn là cách hiệu quả nhất để khuyến khích người dân tá»± quyết định sẽ chỉ lái xe khi thá»±c sá»± cần thiết - thá»±c tế Ä‘ã được chứng minh trong tháng 5, khi giá xăng dầu tăng vượt 4 USD/gallon, và ngành bán lẻ cÅ©ng nhÆ° giải trí gánh chịu cú Ä‘ánh mạnh gấp Ä‘ôi.

Động thái má»›i nhất nhằm tránh thảo luận nghiêm túc về vấn đề giảm nhập khẩu dầu và hạn chế khí thải carbon nói chung là chính phủ kêu gọi tăng gấp Ä‘ôi chỉ số nhiên liệu mà nhà sản xuất phải Ä‘áp ứng nếu muốn bán sản phẩm tại Mỹ - Corporation Average Fuel Economy (CAFE). Theo đề xuất má»›i nhất của Nhà Trắng, CAFE sẽ tăng từ mức 27,3 mpg (8,6l/100km) hiện nay vá»›i ô tô và xe tải nhẹ lên 56,2 mpg vào năm 2025.

Ngành sản xuất Ä‘á»™ng cÆ¡ Ä‘ang chịu áp lá»±c phải Ä‘áp ứng số liệu CAFE 35,5 mpg vào năm 2016. Đề nghị má»›i sẽ yêu cầu các nhà sản xuất ô tô phải tăng 5% hiệu suất sá»­ dụng nhiên liệu má»—i năm từ năm 2017 trở Ä‘i.

Trong những tháng qua, các nhà sản xuất ô tô tại Detroit Ä‘ã sá»­ dụng tối Ä‘a các biện pháp vận Ä‘á»™ng hành lang của mình. General Motors và Chrysler (cả hai đều được cứu trợ bởi những người ná»™p thuế trong suy thoái gần Ä‘ây) và Ford (tá»± xoay sở, không nhận đầu tÆ° công) đều bất đắc dÄ© phải từ chối biện pháp má»›i nhất của chính phủ, lo sợ phải ứng từ những người mua xe cÅ©ng nhÆ° những người ủng há»™ họ tại Quốc há»™i.

Các nhà sản xuất ô tô thừa nhận rằng mục tiêu 56,2 mpg là hoàn toàn có thể thá»±c hiện (các hãng châu Âu còn Ä‘ang hÆ°á»›ng tá»›i mục tiêu trung bình 60 mpg vào năm 2020), nhÆ°ng cảnh báo rằng chi phí sẽ cao hÆ¡n nhiều mức chính phủ Ä‘Æ°a ra.

Theo Nhà Trắng, tăng CAFE lên 56,2 mpg vào năm 2025 sẽ tăng thêm không quá 2.100 đến 2.600 USD giá xe. Các quan chức cho rằng, số tiền Ä‘ó sẽ được bù đắp bằng việc tiết kiệm được 5.500 tá»›i 7.000 USD nhiên liệu vá»›i má»—i chiếc xe.

Thật không may, người mua xe má»›i tại Mỹ hiếm khi giữ chúng quá 3 năm. Vá»›i việc các phÆ°Æ¡ng tiện tiết kiệm nhiên liệu chịu mức khấu hao thấp hÆ¡n trung bình, những người mua xe cÅ© cÅ©ng khó có thể nắm bắt được mức tiết kiệm.

Ngoài ra, các con số chính thức hÆ¡i quá lạc quan. Trung tâm Nghiên cứu Ô tô tại Ann Arbor, Michigan Æ°á»›c tính tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu má»›i sẽ tăng thêm từ 3.740 USD tá»›i 9.790 USD chi phí má»™t xe. Cho rằng doanh số bán xe má»›i không co giãn, trung tâm cho rằng giá tăng sẽ giảm doanh số khoảng 5,5 triệu xe, loại bỏ 260.000 việc làm trong thời gian tá»›i năm 2025. NhÆ° thế là quá nhiều vá»›i công nghệ xanh.

Điều mà các nhà sản xuất xe ô tô thá»±c sá»± muốn là sá»± linh hoạt hÆ¡n trong các quy định tiết kiệm nhiên liệu má»›i, Ä‘Æ°a ra lá»™ trình ít nhất 9 năm. Hy vọng rằng các chính phủ tiếp theo sẽ ná»›i lỏng các biện pháp trÆ°á»›c khi chúng trở nên quá phiền hà. Số liệu CAFE cuối cùng cho năm 2025 dá»± kiến được công bố vào tháng 9 tá»›i, cùng vá»›i việc thông qua kế hoạch cho mùa hè năm sau.

Vấn đề vá»›i các biện pháp nhÆ° CAFE là chỉ tác Ä‘á»™ng tá»›i các xe má»›i, cần ít nhất 1 thập ká»· để thay thế tất cả các xe ô tô và xe tải trên đường. Đồng thời,khi phÆ°Æ¡ng tiện sá»­ dụng nhiên liệu hiệu quả hÆ¡n khiến người dùng sá»­ dụng xe má»›i thoải mái hÆ¡n khi chi phí hoạt Ä‘á»™ng thấp. Kết quả là tiêu dùng năng lượng nói chung và lượng khí thải trên đầu người giảm cá»±c kỳ chậm.

Dù vá»›i tất cả các công nghệ má»›i lại, xe tải và ô tô Ä‘á»™ng cÆ¡ xăng vẫn sẽ không thể Ä‘áp ứng được con số CAFE. Các nhà sản xuất Ä‘á»™ng cÆ¡ vì thế sẽ phải tạo ra các Ä‘á»™ng cÆ¡ diesel tiên tiến (thường đắt hÆ¡n 5.900 USD so vá»›i dòng xe chạy xăng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng) và hybrids (đắt hÆ¡n 6.000 USD), nhiều hÆ¡n mức mà người tiêu dùng muốn mua - làm tăng thêm chi phí.

Để chuyển sang thặng dÆ° phÆ°Æ¡ng tiện giao thông, các nhà sản xuất sẽ phải giảm giá và chấp nhận thiệt hại (nhÆ° Toyota Ä‘ã làm vá»›i dòng xe Prius) hay nhờ tá»›i sá»± há»— trợ của chính phủ. Nói cách khác, sá»­ dụng Æ°u Ä‘ãi thuế để khuyến khích người dân mua xe hybrids và các phÆ°Æ¡ng tiện khác và các loại xe đốt cháy nhiên liệu thay thế.

Điều mà các nhà hoạch định chính sách học được trong thập ká»· cố gắng giảm tiêu dùng nhiên liệu và khí thải carbon là tín dụng thuế cho xe hybrids và các loại tÆ°Æ¡ng tá»± là cá»±c kỳ tốn kém và không hiệu quả.

CÆ¡ quan Quản lý Thông tin Năng lượng Mỹ dá»± kiến quãng đường mà người dân di chuyển bằng phÆ°Æ¡ng tiện giao thông tại Mỹ sẽ tăng thêm 30% trong 20 năm tá»›i do tăng dân số và thu nhập gia Ä‘ình.

Nếu nÆ°á»›c này thá»±c sá»± muốn giảm nhập khẩu dầu và khí thải carbon, người tiêu dùng không thể lái xe nhiều thêm má»—i năm. Đó là thá»±c tế không thể tránh khỏi hoặc biện mình. Do tính chất tá»± nhiên của Ä‘ô thị Mỹ và phÆ°Æ¡ng tiện công công ít ỏi, giải pháp duy nhất là tăng giá nhiên liệu. Tóm lại là má»™t loại thuế Ä‘ánh vào các đối tượng sá»­ dụng nhiều xăng dầu.

Nguồn tin: Economist