Nếu giá dầu xuống 40 USD/thùng thì ngân sách giảm 62.500 tá»· đồng, theo má»™t số tính toán hiện nay.

Đầu tháng 12, giá dầu thô vẫn tiếp tục giảm xuống dÆ°á»›i 70 USD/thùng, và theo dá»± báo của má»™t số cÆ¡ quan chuyên môn trong nÆ°á»›c thì còn có thể giảm sâu xuống còn 40 USD/thùng.
Bên cạnh lạm phát thấp ngoài dá»± Ä‘oán thì giá dầu thô giảm mạnh cÅ©ng là má»™t vấn đề không nhỏ của kinh tế Việt Nam, không chỉ trong ngắn hạn.

Vậy vấn đề này sẽ được xá»­ lý ra sao? Câu trả lời cho câu hỏi Ä‘ó sẽ là má»™t trong những trọng tâm của phiên họp đầu tiên sau khi có quy chế phối hợp của 4 bá»™ Kế hoạch và Đầu tÆ°, Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c, Tài chính và Công ThÆ°Æ¡ng, dá»± kiến sẽ diá»…n ra vào đầu tuần sau.

Giảm “vừa” thì giúp tăng GDP

Dá»± toán ngân sách của năm 2015 được Quốc há»™i thông qua tại kỳ họp thứ 8 vừa qua được xây dá»±ng vá»›i giá dầu 100 USD/thùng.

NhÆ°ng ngay từ đầu tháng 11 của năm 2014, giá dầu thô Ä‘ã giảm xuống mức còn trên 70 USD/thùng. Trao đổi vá»›i VnEconomy khi Ä‘ó, Bá»™ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng cho biết, nếu ở mức 75 USD/thùng thì lãi là rất ít.

Đầu tháng 12, giá dầu thô vẫn tiếp tục giảm xuống dÆ°á»›i 70 USD/thùng, và theo dá»± báo của má»™t số cÆ¡ quan chuyên môn trong nÆ°á»›c thì còn có thể giảm sâu xuống còn 40 USD/thùng.

Việc giảm giá dầu thô sẽ làm giảm giá bán xăng dầu ở Việt Nam, và theo Bá»™ trưởng VÅ© Huy Hoàng thì Ä‘iều này sẽ có lợi cho dân.

Giả thiết giá bán xăng dầu không giảm cùng vá»›i xu hÆ°á»›ng giảm giá dầu thô mà chỉ giảm ở mức 10% và 20% do Chính phủ tăng thuế nhập khẩu xăng dầu thì tác Ä‘á»™ng đến giá sản xuất, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và tăng trưởng nhÆ° thế nào?

Trong quá trình chuẩn bị cho phiên họp nói trên, má»™t cÆ¡ quan chuyên môn Æ°á»›c tính, nếu giá bán xăng dầu giảm 10% thì giá sản xuất giảm 0,57%, CPI giảm 0,55% và tăng trưởng kinh tế (GDP) tăng thêm 0,91% GDP.

Còn nếu giá bán xăng dầu giảm 20% thì giá sản xuất giảm 1,14%, CPI giảm 1,1% và GDP tăng thêm 1,82%.

NhÆ°ng, vá»›i phÆ°Æ¡ng án giá dầu thô giảm đến mức thấp hÆ¡n giá thành và giả định ngành khai thác dầu phải cắt giảm 30% sản lượng, thì khi Ä‘ó tăng trưởng GDP lại bị giảm khoảng 2,04 Ä‘iểm phần trăm tăng trưởng, cÆ¡ quan này Æ°á»›c tính.

Hụt Ä‘áng kể ngân sách 2015

Trong tác Ä‘á»™ng đến thu ngân sách, má»™t số tính toán khác cho thấy, ở góc Ä‘á»™ xuất khẩu, nguồn thu từ dầu thô đến từ thuế tài nguyên, phân chia lợi nhuận theo hợp đồng hợp tác liên doanh của các công ty dầu khí và thuế thu nhập doanh nghiệp.

Bình quân má»—i năm, Việt Nam xuất khẩu hÆ¡n 14 triệu tấn dầu thô. Má»—i tấn tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng 7 thùng, nhÆ° vậy sản lượng xuất khẩu trung bình má»—i năm khoảng 100 triệu thùng.

Theo tính toán, nếu giá dầu thô giảm 1 USD (1% giá dá»± tính), ngân sách sẽ hụt thu trên 1.000 tá»· đồng, nhÆ° vậy việc giá dầu thô giảm từ trên 100 USD/thùng đầu năm 2014 xuống còn 65 USD/thùng hiện nay thì ngân sách hụt thu 35.000 tá»· đồng so vá»›i dá»± toán.

Còn nếu xuống mức 40 USD/thùng nhÆ° má»™t số dá»± báo thì thì ngân sách hụt thu khoảng 55.000 tá»· đồng.

Ở góc Ä‘á»™ nhập khẩu, khoản thu ngân sách đến từ thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu và hàng loạt phí nằm trong má»—i lít xăng dầu. Khoản thu này Ä‘ã được tính toán đạt khoảng 11.000-15.000 tá»· đồng/năm. Khi giá dầu thô giảm má»™t ná»­a cÅ©ng đồng nghÄ©a vá»›i việc thu thuế chỉ còn má»™t ná»­a giá trị.

NhÆ° vậy, vá»›i mức giá dầu thô hiện nay, các khoản thu này sẽ làm ngân sách giảm thêm 5.500 tá»· đồng; còn nếu giá xuống 40 USD/thùng thì ngân sách giảm thêm 7.500 tá»· đồng.

NhÆ° vậy, tính chung cả hụt thu về giá xuất khẩu và thuế nhập khẩu, thì giảm thu ngân sách vá»›i giá dầu thô hiện nay là 40.000 tá»· đồng; còn nếu giá xuống 40 USD/thùng thì ngân sách giảm 62.500 tá»· đồng.

Đến nay, thu ngân sách năm 2014 Ä‘ã bằng dá»± toán, nên diá»…n biến giá dầu thô không ảnh hưởng Ä‘áng kể đến thu chi ngân sách năm nay. Tuy nhiên, đối vá»›i năm 2015, việc giá dầu giảm sẽ ảnh hưởng rất lá»›n đến thu ngân sách, theo lo ngại của nhiều chuyên gia và cả cÆ¡ quan Ä‘iểu hành.

Má»™t số phÆ°Æ¡ng án cÅ©ng Ä‘ã được dá»± kiến để ứng xá»­ vá»›i tình trạng giá dầu thô giảm. NhÆ° tìm nguồn thu bổ sung và tính toán cân đối lại ngân sách. Thậm chí, nếu khó khăn thì phải tính đến khả năng vay mượn hoặc phát hành trái phiếu bù lại.

Bên cạnh Ä‘ó cÅ©ng có thể tính đến tăng sản lượng khai thác dầu hoặc giảm sản lượng chờ giá, nhÆ°ng thá»±c tế là rất khó tăng sản lượng khai thác, vì các mỏ của Việt Nam đều Ä‘ã khai thác đến công suất thiết kế. Còn giảm sản lượng đợi giá lên thì ngân sách vẫn có nguy cÆ¡ hụt thu vì sản lượng xuất khẩu dầu thô giảm.

Tăng các khoản thu ngân sách khác và cÆ¡ cấu lại chi để bảo đảm không tăng thâm hụt ngân sách cÅ©ng là phÆ°Æ¡ng án được dá»± kiến.

Lợi ích nằm ở lâu dài

Má»™t số chuyên gia cho rằng, về dài hạn, việc giảm giá dầu thô là má»™t trong những Ä‘iều kiện để Việt Nam buá»™c phải tính toán lại căn bản chi tiêu ngân sách. Chiến lược chung là sẽ phải chuyển sang hệ thống ngân sách cứng, mạnh mẽ, quyết liệt thay cho ngân sách mềm - mà nói nhÆ° đại biểu Trần Du Lịch là “mềm đến tùy tiện” nhÆ° hiện nay.

Phân tích từ má»™t số cÆ¡ quan chuyên môn cÅ©ng chỉ ra rằng, giá dầu thô giảm có thể gây khó khăn cho ngân sách, nhÆ°ng Ä‘ó chỉ là ngắn hạn, còn lợi ích đối vá»›i nền kinh tế thì lá»›n hÆ¡n rất nhiều khi mọi thành phần kinh tế khác đều có lợi.

Đây chính là cÆ¡ há»™i rất tốt để các mặt hàng sá»­ dụng xăng dầu giảm chi phí nhằm phục hồi sản xuất, có tăng trưởng, có tiền chi vào hoạt Ä‘á»™ng khác, qua Ä‘ó nền kinh tế vÄ© mô sẽ ổn định và lạm phát sẽ được kiềm chế.

Trao đối vá»›i VnEconomy hồi đầu tháng 11/2014, Bá»™ trưởng Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng VÅ© Huy Hoàng cho biết, Bá»™ Ä‘ang xây dá»±ng kịch bản ứng phó vá»›i diá»…n biến phức tạp của giá dầu thô thế giá»›i.

Và rất có thể những kịch bản này sẽ được thông tin rá»™ng rãi hÆ¡n sau cuá»™c họp của bá»™ này vá»›i các bá»™ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tÆ°, Ngân hàng Nhà nÆ°á»›c, nhÆ° Ä‘ã nói ở trên.

Nguồn tin: NDH