Làn sóng toàn cầu đang chuyển sang ủng hộ năng lượng hạt nhân sau nhiều thập kỷ bị ngờ vực và môi trường chính sách bất lợi. Tuần này, sự thay đổi lớn đã diễn ra nhanh hơn khi Ngân hàng Thế giới tuyên bố sẽ quay trở lại lĩnh vực năng lượng hạt nhân với tư cách là nhà tài trợ, đánh dấu một "sự đảo ngược lớn" và "một sự thay đổi quan trọng đối với chính sách năng lượng quốc tế" theo Hiệp hội Hạt nhân Thế giới.

Ngân hàng Thế giới ghi nhận sự thay đổi đột phá này là do nhu cầu đáp ứng nhu cầu năng lượng đang tăng vọt từ các nước đang phát triển mà không ảnh hưởng đến các mục tiêu về khí hậu. Yêu cầu cấp thiết là phải xây dựng mới, các dự án năng lượng phát thải thấp đang cấp bách hơn bao giờ hết khi điện khí hóa tăng tốc ở các nước đang phát triển và các nước phát triển chứng kiến ​​nhu cầu năng lượng tăng cao do các trung tâm dữ liệu và trí tuệ nhân tạo thúc đẩy.

"Nhu cầu điện toàn cầu tăng tốc làm nổi bật những thay đổi đáng kể đang diễn ra trong các hệ thống năng lượng trên toàn thế giới và cách tiếp cận Kỷ nguyên Điện mới. Nhưng nó cũng đặt ra những thách thức đang thay đổi cho các chính phủ trong việc đảm bảo nguồn cung cấp điện an toàn, giá cả phải chăng và bền vững", Giám đốc Thị trường Năng lượng và An ninh của IEA Keisuke Sadamori cho biết.

Ngân hàng Thế giới tính toán rằng chi phí hàng năm để xây dựng năng lực sản xuất năng lượng và cơ sở hạ tầng hỗ trợ sẽ tăng từ mức hiện tại là 280 tỷ đô la lên mức khổng lồ 630 tỷ đô la vào năm 2035. Và một khoản đầu tư ngày càng tăng từ Ngân hàng Thế giới cũng như từ các nhà đầu tư tư nhân và công cộng sẽ dành cho các dự án điện hạt nhân.

Ưu tiên ban đầu của Ngân hàng Thế giới sẽ là kéo dài thời gian hoạt động của các nhà máy điện hạt nhân hiện có, sau đó mở rộng phát triển các lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) trong dài hạn, tập trung vào các nước đang phát triển. "Chúng tôi sẽ không thực hiện công việc ở Pháp hoặc Hoa Kỳ. Nhưng Brazil, Romania, Ấn Độ và bất kỳ ai khác có thể cần đến nó. Và rõ ràng là, kinh tế học về việc kéo dài tuổi thọ của các dự án điện hạt nhân này hiện được ưu tiên hơn nhiều so với việc xây dựng một dự án mới”, chủ tịch Ngân hàng Thế giới Ajay Banga cho biết.

Sự thay đổi táo bạo này của Ngân hàng Thế giới có thể sẽ gây ra hiệu ứng domino cho các ngân hàng phát triển khác. Financial Times đưa tin rằng Ngân hàng Phát triển Châu Á đã chỉ ra rằng họ có ý định xem xét lại lệnh cấm tài trợ cho các dự án năng lượng hạt nhân của chính mình và đang đối thoại với các bên liên quan chính về việc “mở rộng cam kết về năng lượng hạt nhân”. Times tiếp tục nói rằng “các bên cho vay khác, chẳng hạn như Ngân hàng Phát triển Châu Phi và Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng Châu Á, có thể làm theo”.

Ngân hàng Thế giới chỉ là nhà hoạch định chính sách toàn cầu mới nhất tham gia vào quá trình quay trở lại phát triển năng lượng hạt nhân trên toàn cầu. Tại hội nghị khí hậu toàn cầu COP28 năm ngoái, hơn 20 quốc gia – trong đó có Hoa Kỳ - đã hợp tác để đưa ra Tuyên bố đầy tham vọng về Năng lượng hạt nhân ba lần. Và cho đến nay, năng lượng hạt nhân dường như là một trong số ít ưu tiên của thời Biden mà Trump sẽ tiếp tục ủng hộ.

Các nhà lãnh đạo châu Âu gần đây cũng đã quay trở lại ủng hộ năng lượng hạt nhân "với một quyết tâm mới". Chỉ trong vài tháng qua, chính phủ Ý và Đan Mạch đã bắt đầu các động thái nhằm hủy bỏ lệnh cấm sản xuất điện hạt nhân kéo dài 40 năm của họ, Tây Ban Nha đã thể hiện sự cởi mở mới trong việc kéo dài thời gian hoạt động của các nhà máy điện hạt nhân của mình và Đức - vốn là một trong những quốc gia phản đối hạt nhân quyết liệt nhất thế giới - đã đồng ý từ bỏ sự phản đối năng lượng hạt nhân trong luật pháp của Liên minh Châu Âu.

Lauren Hughes, phó giám đốc Sáng kiến ​​Chính sách Năng lượng Hạt nhân, gần đây đã nói với Hội đồng Đại Tây Dương rằng xét về tổng thể, những quyết định chính sách quan trọng này "cho thấy năng lượng hạt nhân đang được ưa chuộng trở lại và được công nhận về khả năng cung cấp nguồn điện cơ bản đáng tin cậy".

Tuy nhiên, đây không phải là động lực duy nhất. Tờ Financial Times đưa tin rằng “động lực ở Washington trong những năm gần đây nhằm thuyết phục Ngân hàng Thế giới thay đổi chính sách hỗ trợ hạt nhân cũng phản ánh một mục tiêu chiến lược: cạnh tranh với Nga và Trung Quốc”. Hiện tại, Nga và Trung Quốc đang đi trước rất xa trong việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân và mở rộng chuỗi cung ứng năng lượng hạt nhân ở các nền kinh tế mới nổi. Việc Ngân hàng Thế giới thâm nhập vào lĩnh vực này có thể giúp cân bằng sân chơi.

Nguồn tin: xangdau.net