Không có gì bí mật khi Nga ngày càng tham gia nhiều hơn vào chương trình hạt nhân của Iran và điều thú vị là tại một thời điểm, Moscow đã đề nghị làm trung gian giữa Washington và Tehran về vấn đề làm giàu uranium và một thỏa thuận giám sát hạt nhân mới.
Vào thứ Hai, trong một tiêu đề bất ngờ với phạm vi lớn và đầy tham vọng, các nguồn tin nhà nước Iran đã nói rằng Nga sẽ xây dựng tám nhà máy điện hạt nhân tại Iran, trong đó có hai nhà máy hiện đang được xây dựng.
"Nga đã ký hợp đồng xây dựng tám nhà máy điện hạt nhân tại Iran, bao gồm bốn nhà máy ở thành phố Bushehr phía nam", Ebrahim Rezaei, phát ngôn viên của ủy ban an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại, tuyên bố vào thứ Hai.
Sự kiện này đánh dấu bước tiến vượt bậc trong mối quan hệ Iran-Nga, sau khi hai bên tăng cường hợp tác quân sự liên quan đến cuộc chiến tranh Ukraine (nơi lực lượng Nga phụ thuộc rất nhiều vào máy bay không người lái Shahed của Iran), vì chỉ vài năm trước, Moscow thậm chí còn chưa sẵn sàng bán nhiên liệu hạt nhân cho Iran.
Nhưng TÁM? Một số nhà phê bình đã lên án đây chỉ là trò PR vô nghĩa và là sự bất công đối với người dân Iran, vì theo một số ước tính, Nga đã lấy hơn một tỷ đô la từ Iran để xây dựng lại chỉ một nhà máy hạt nhân Bushehr mà hầu như không có tiến triển nào.
Ví dụ, một nguồn tin trong ngành đã mô tả về các vấn đề trước đây và sự chậm trễ nghiêm trọng về thời gian:
Iran có một lò phản ứng hạt nhân đang hoạt động, một đơn vị VVER công suất 1.000 MW do Nga thiết kế tại thành phố cảng Bushehr ở phía nam, trên bờ biển Vịnh Ba Tư. Hai đơn vị VVER-1000 khác đang được xây dựng tại địa điểm này. Công tác xây dựng Đơn vị 2 đã bắt đầu vào năm 2019, với hoạt động thương mại hiện dự kiến vào năm 2029 sau khi các báo cáo trước đó cho biết đơn vị này có thể đi vào hoạt động vào năm ngoái. Truyền thông Iran đưa tin rằng việc lắp đặt thiết bị an toàn tại Đơn vị 2 đã bắt đầu vào đầu tháng 2, cùng với việc đào đất cho các nhà máy bơm làm mát nước của cả hai đơn vị.
Truyền thông nhà nước Nga dường như cũng xác nhận thông báo và thỏa thuận đầy tham vọng này, với dòng tweet của Russia Today:
Theo bối cảnh rộng hơn về hợp tác năng lượng giữa Iran và Nga từ Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí:
Việc ký kết thỏa thuận mà theo đó Nga sẽ cung cấp nhiên liệu hạt nhân cho Iran cho lò phản ứng điện hạt nhân nước nhẹ công suất 1.000 megawatt đánh dấu bước tiến mới nhất trong một cuộc tranh cãi kéo dài hàng thập kỷ.
Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Liên bang Nga Alexander Rumyantsev tuyên bố vào ngày 27 tháng 2 rằng Tehran và Moscow cuối cùng đã ký kết một thỏa thuận cung cấp nhiên liệu cho lò phản ứng gần thành phố Bushehr ở miền nam Iran trong thời hạn 10 năm. Mặc dù Hoa Kỳ từ lâu đã phản đối dự án lò phản ứng, nhưng chính quyền Bush đã không công khai chỉ trích thỏa thuận này.
Năm 1995, Nga đã đồng ý hoàn thành dự án lò phản ứng, được báo cáo là có giá trị khoảng 800 triệu đô la. Nhà thầu Đức ban đầu đã từ bỏ dự án sau cuộc cách mạng năm 1979 của Iran.
Thỏa thuận cuối cùng đã bị trì hoãn nhiều lần khi hai bên đàm phán một điều khoản yêu cầu Iran phải trả lại nhiên liệu lò phản ứng đã qua sử dụng cho Nga. Thỏa thuận này được thiết kế để giảm nguy cơ Iran sẽ tách plutonium khỏi nhiên liệu đã qua sử dụng. Plutonium đã tách có thể được sử dụng làm vật liệu phân hạch trong vũ khí hạt nhân.
Iran không có cơ sở nào được biết đến để tái chế nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng để thu được plutonium, mặc dù Tehran đã tiến hành các thí nghiệm liên quan.
Trong những năm gần đây, Nga và Iran đã tăng cường hợp tác song phương về năng lượng, với việc Tổng thống Putin tuyên bố rằng hai nước đã đạt được "quan hệ đối tác chiến lược toàn diện" đặt ra "các mục tiêu đầy tham vọng và phác thảo các hướng dẫn để phát triển đang thúc đẩy hợp tác song phương trong dài hạn."
Tất nhiên, tất cả những điều này diễn ra trong bối cảnh các lệnh trừng phạt nghiêm khắc do Hoa Kỳ dẫn đầu nhắm vào cả nền kinh tế và xã hội của Nga và Iran. Cả hai đều dựa vào BRICS và các quốc gia không liên kết để đáp ứng nhu cầu công nghiệp-quân sự ngày càng tăng của họ.
Nguồn tin: xangdau.net/Zerohedge.com
