Saudi Arabia Ä‘ã đưa ra lá»i tuyên chiến trên mặt tráºn kinh tế vá»›i má»™t số nhà sản xuất dầu má». Chiến lược này che giấu chương trình nghị sá»± tháºt sá»± cá»§a Nhà Saud, gia tá»™c nắm quyá»n cai trị Saudi Arabia. Nhưng câu há»i được đặt ra là liệu Saudi Arabia có thể thành công vá»›i những toan tính cá»§a mình?
Má»™t tàu chở dầu tại cảng ở thành phố Duba phía tây bắc Saudi Arabia. Ảnh: Reuters
Saudi Arabia khẳng định quốc gia này sẽ vẫn “váºn hành suôn sẻ” vá»›i mức giá dầu má» là 90 USD má»™t thùng, và giảm xuống còn 80 USD trong hai năm tiếp theo, tháºm chí là 50 USD và 60 USD cho các khách hàng châu Á và Bắc Mỹ.
Tuy nhiên, Phó Giám đốc cá»§a công ty dầu má» Rosneft cá»§a Nga Mikhail Leontyev Ä‘ánh giá: “Giá cả có thể trở nên hấp dẫn… Saudi Arabia Ä‘ã bắt đầu đại hạ giá dầu má». Äây là má»™t sá»± thao túng chính trị, và Saudi Arabia Ä‘ang bị cuốn vào hành động có thể có má»™t cái kết không có háºu”.
Sở dÄ© giá dầu Brent giảm xuống dưới mức 90 USD má»™t thùng là bởi vì nhịp độ phát triển kinh tế cá»§a Trung Quốc, và châu Á nói chung, Ä‘ang cháºm lại, dù sá»± cháºm lại này không diá»…n ra nhanh như ở phương Tây.
Trong khi Ä‘ó, nguồn cung sản phẩm vẫn duy trì ở mức cao, đặc biệt là từ hai quốc gia Saudi Arabia và Kuwait, ngay cả khi trên thị trưá»ng Ä‘ã hầu như vắng bóng sản phẩm cá»§a Libya và Syrira còn Iran thì bị buá»™c phải cắt giảm xuất khẩu còn 1 triệu thùng má»™t ngày vì cuá»™c chiến kinh tế mang tên cấm váºn từ Mỹ.
Việc gia tá»™c Saud Ä‘ang áp dụng má»™t “chiến dịch giá săn mồi ở cấp độ cao”, chung quy là để hạn chế thị phần cá»§a các đối thá»§ trong trung và dài hạn. Ít nhất vá» mặt lý thuyết, Ä‘iá»u này có thể khiến các tay chÆ¡i khác, từ Mỹ cho đến các nhà sản xuất dầu nặng như Iran và Venezuela, trở nên khốn đốn vì không có lợi nhuáºn. Tuy nhiên mục tiêu chính được nhắm đến và không thể bị lầm tưởng trong chiến lược này cá»§a Saudi Arabia, lại là Nga.
Má»™t chiến lược đồng thá»i làm tổn thương Iran, Iraq, Venezuela, Ecuador và Nga không thể tránh khá»i việc bị xem là má»™t trò chÆ¡i quyá»n lá»±c, như theo cái cách mà Washington Ä‘ã có má»™t thá»a thuáºn vá»›i Riyadh, bóng gió rằng việc không kích nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tá»± xưng chỉ là khúc dạo đầu cho việc Ä‘ánh bom lá»±c lượng cá»§a Tổng thống Syria al-Assad. Äổi lại, Saudi Arabia sẽ bóp giá dầu để làm suy yếu các đối thá»§. Nhưng má»i chuyện không dừng lại ở Ä‘ó.
Bên ngoài tầm kiểm soát cá»§a Saudi Arabia
Ngân sách quốc gia năm 2015 cá»§a Nga Ä‘òi há»i giá dầu má» ít nhất phải ở mức 100 USD má»™t thùng. Thế nhưng, trong năm 2015, Äiện Kremlin dá»± tính không vay quá 7 tỉ USD từ “các nhà đầu tư nước ngoài” thưá»ng lệ, cá»™ng vá»›i 27,2 tá»· USD trong nước. Do váºy, khó có thể xảy ra má»™t cÆ¡n địa chấn kinh tế.
Bên cạnh Ä‘ó, dù đồng ruble Ä‘ã giảm giá trên 14% so vá»›i đồng USD kể từ hồi tháng 7 nhưng tình trạng rá»›t giá này cÅ©ng diá»…n ra vá»›i các đồng tiá»n cá»§a các thành viên chá»§ chốt trong nhóm các ná»n kinh tế má»›i nổi (BRICS), vá»›i đồng real cá»§a Brazil giảm 7,8%, đồng rupee cá»§a Ấn Äá»™ 1,6%. Không giống như thá»i kì cá»§a Tổng thống Yeltsin, nước Nga không nghèo túng. Quốc gia này nắm giữ ít nhất 455 tá»· USD dá»± trữ nước ngoài.
Má»™t yếu tố khác cần được xét đến là mục tiêu mà gia tá»™c Saud nhắm đến: thế chân Nga, trở thành nhà cung cấp dầu má» hàng đầu cho Liên minh châu Âu (EU), chỉ là má»™t giấc má»™ng xa vá»i. Bởi chuyện chỉ có thể xảy ra khi các nhà máy lá»c dầu EU được thay đổi để có thể sá» dụng loại dầu nhẹ cá»§a Saudi Arabia, việc sẽ ngốn cả má»™t gia tài.
Má»™t cÆ¡ sở cá»§a công ty dầu má» quốc gia Saudi Aramco gần khu vá»±c giàu dầu má» Al-Khurais. Ảnh: AFP
Vá» mặt địa chính trị, chuyện càng trở nên thú vị hÆ¡n khi xem trung tâm cá»§a chiến lược cá»§a gia tá»™c Saud là Ä‘ánh vào Washington vì không giữ được lá»i hứa “Assad phải ra Ä‘i”, cÅ©ng như không Ä‘áp ứng được Ä‘iá»u ám ảnh những nhà tân bảo thá»§ là Ä‘ánh bom Iran.
Má»i chuyện sẽ chỉ trở nên xấu Ä‘i (vá»›i Saudi Arabia) vì thứ nhất, Washington – ít nhất là vào thá»i Ä‘iểm hiện tại – có vẻ như táºp trung nhiá»u hÆ¡n vào việc láºt đổ thá»§ lÄ©nh Ibrahim cá»§a cái gá»i là nhà nước “Caliph” chứ không phải là ông Assad. Thứ hai, chính quyá»n Obama có thể Ä‘ang ngấp nghé trước ngưỡng cá»a cá»§a việc ký má»™t thá»a thuáºn hạt nhân vá»›i Tehran trong chương trình Ä‘àm phán vá»›i nhóm P5+1 dá»± kiến sẽ diá»…n ra vào ngày 24/11.
Trên mặt tráºn năng lượng, cÆ¡n ác má»™ng kinh hoàng nhất cá»§a gia tá»™c Saud sẽ là việc cả Iran và Iraq sá»›m có khả năng chiếm lấy vị thế cá»§a Saudi Arabia để chuyển hướng trở thành những nhà sản xuất dầu má» quan trá»ng trên thế giá»›i. Thế cho nên, Saudi Arabia nóng lòng tước Ä‘i khoản thu nháºp cần thiết từ dầu má» cá»§a cả hai đối thá»§ này. Kế hoạch kìm hãm cá»§a Saudi Arabia có thể thành công bởi việc bị cấm váºn Ä‘ang gây ảnh hưởng nghiêm trá»ng tá»›i Tehran. Dù váºy, Tehran vẫn luôn có thể bù đắp lại nhá» tăng bán gas cho châu Á.
Nói tóm lại, tại Saudi Arabia có má»™t gia tá»™c Saud bị chỉ trích, và tin rằng có thể buá»™c Moskva thôi á»§ng há»™ Damascus, và Washington chấm dứt má»™t thá»a thuáºn vá»›i Tehran. Thứ công cụ được sá» dụng để thá»±c hiện hai nhiệm vụ trên là bán dầu dưới mức giá giao ngay trung bình, hành động được Ä‘ánh giá là phảng phất “mùi tuyệt vá»ng”.
Bên cạnh Ä‘ó, Ä‘iá»u này cÅ©ng có thể được hiểu là gia tá»™c Saud Ä‘ang run rẩy, nếu không phải là ngầm phá hoại, liên minh chưa xác định được phương hướng trong trong chiến dịch chống lại những kẻ khá»§ng bố cá»§a Ibrahim.
Nguồn tin: Báo Tin tức