Các thủ phủ than đá của Trung Quốc nằm trong số những trung tâm lớn nhất thế giới, khi quốc gia châu Á này từ lâu đã phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch cho điện và công nghiệp. Tuy nhiên, một số khu vực này hiện đang được chuyển đổi thành các trung tâm năng lượng xanh, khi Trung Quốc dần giảm sự phụ thuộc vào than đá để chuyển sang các giải pháp thay thế tái tạo. Một trong những khu vực như vậy là Sơn Tây ở miền Bắc Trung Quốc.
Năm 2023, Trung Quốc đã sản xuất khoảng 4,71 tỷ tấn than từ hơn 3.000 mỏ. Than đá là nguồn phát thải carbon lớn nhất của Trung Quốc. Tuy nhiên, với việc Trung Quốc cam kết đạt mức phát thải carbon dioxide tối đa vào năm 2030 và mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2060, chính phủ đang dần đóng cửa các mỏ than khi nước này mở rộng công suất năng lượng tái tạo. Sau nhiều năm đầu tư mạnh vào năng lượng xanh, nhiều chuyên gia năng lượng dự đoán rằng Trung Quốc thậm chí có thể đạt mức phát thải carbon dioxide tối đa trước thời hạn.
Năm 2024, khu vực khai thác than chính của Trung Quốc, Sơn Tây, đã sản xuất khoảng 1,27 tỷ tấn than, nhiều hơn cả Ấn Độ. Nếu Sơn Tây là một quốc gia, nó sẽ là quốc gia sản xuất than lớn thứ hai thế giới, sau Trung Quốc. Tuy nhiên, nhờ việc triển khai năng lượng tái tạo nhanh chóng của chính phủ, quốc gia này đang dần giảm phụ thuộc vào than đá và đang phát triển ngành năng lượng xanh. Trung Quốc đang phát triển nhiều điện gió và điện mặt trời hơn so với phần còn lại của thế giới cộng lại, và sản lượng điện gió và điện mặt trời của nước này đã tăng vọt lên gần 1.500 GW vào tháng 4, vượt sản lượng nhiên liệu hóa thạch của quốc gia này.
Tại Sơn Tây, cứ mười người thì có một người làm việc trong ngành than và các ngành liên quan. Có lo ngại rằng khi Trung Quốc đóng cửa các mỏ than, nhiều người dân trong tỉnh sẽ bị mất việc làm. Hơn 1,7 triệu việc làm liên quan đến than đá dự kiến sẽ bị cắt giảm vào năm 2030. Để ứng phó với tác động mạnh mẽ đến thị trường việc làm, Sơn Tây đang phát triển các lĩnh vực kinh tế khác, chẳng hạn như du lịch và năng lượng sạch.
Tính đến cuối năm 2024, Sơn Tây có tổng công suất năng lượng sạch lắp đặt là 61,89 GW, gần bằng với Vương quốc Anh. Hơn một nửa trong số đó đến từ năng lượng mặt trời, đạt 34,8 GW vào năm ngoái. Trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025) về phát triển năng lượng tái tạo của Sơn Tây, tỉnh này đặt mục tiêu đạt tổng công suất điện gió 30 GW và công suất điện mặt trời 50 GW vào cuối năm 2025, nhằm đa dạng hóa cơ cấu năng lượng của tỉnh.
LONGi, một trong những công ty năng lượng mặt trời lớn nhất Trung Quốc, đã khánh thành một nhà máy sản xuất tấm pin mặt trời tại Đại Đồng vào năm 2022, tuyển dụng hơn 160 lao động, với hơn một nửa số nhân viên đến từ ngành công nghiệp than.
Một số công ty khác cũng đã thành lập cơ sở sản xuất tại Sơn Tây để hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ một vùng than đá sang một trung tâm năng lượng tái tạo. Meijin Energy, tại thủ phủ Thái Nguyên của Sơn Tây, là một trong những công ty than cốc tư nhân lớn nhất Trung Quốc, với năng lực xử lý hơn 6 triệu tấn than đá và 11 triệu tấn than cốc mỗi năm. Trong những năm gần đây, Meijin đã mở rộng danh mục đầu tư sang hydro, một sản phẩm phụ của quá trình luyện cốc và có thể được sử dụng làm nhiên liệu cho xe cộ. Meijin hiện sản xuất khoảng 1.500 tấn hydro mỗi năm, phần lớn được sử dụng để cung cấp năng lượng cho phương tiện vận tải. Trước đây, lượng hydro dư thừa được đốt cháy hoặc thải bỏ, gây ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, công ty đã nhìn thấy tiềm năng hỗ trợ cuộc cách mạng năng lượng trong khu vực.
Theo các báo cáo địa phương, vào năm 2024, Tập đoàn Năng lượng Quốc tế Sơn Tây của Trung Quốc đã ký một thỏa thuận với chính quyền địa phương ở miền bắc Trung Quốc để sản xuất 350.000 tấn nhiên liệu hàng không xanh mỗi năm được sản xuất từ hydro năng lượng gió. Dự án trị giá 1,48 tỷ đô la này dự kiến sẽ bao gồm 1 GW điện gió ngoài lưới điện, được sử dụng để sản xuất hydro xanh, sau đó kết hợp với carbon dioxide đã được cô lập để tạo ra e-kerosene, một loại nhiên liệu tương tự về mặt hóa học với nhiên liệu máy bay thông thường.
Dự án dự kiến sẽ được triển khai qua hai giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên bao gồm việc phát triển 300 MW điện gió để sản xuất 100.000 tấn dầu hỏa xanh mỗi năm, và giai đoạn thứ hai bao gồm thêm 700 MW công suất điện gió, cho sản lượng nhiên liệu 250.000 tấn.
Việc đa dạng hóa cơ cấu năng lượng của Trung Quốc và giúp quốc gia châu Á này giảm sự phụ thuộc vào than đá cũng nhận được sự quan tâm của quốc tế, nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu. Năm 2019, Nhóm Ngân hàng Thế giới đã khởi động một dự án trị giá 350 triệu đô la nhằm mục đích đẩy nhanh quá trình "chuyển đổi của Sơn Tây sang nền kinh tế tiêu thụ than ít hơn và đa dạng hóa hơn, đồng thời tạo ra các cơ hội việc làm thay thế, từ đó giảm thiểu biến đổi khí hậu toàn cầu và cải thiện chất lượng không khí".
Tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc, có tiềm năng đáng kể trong việc chuyển đổi từ việc phụ thuộc vào than sang các nguồn năng lượng tái tạo trong những năm tới. Tuy nhiên, việc đóng cửa nhiều mỏ than có thể dẫn đến tình trạng mất việc làm đáng kể trên toàn khu vực. Trung Quốc có thể giảm thiểu nguy cơ thất nghiệp lan rộng ở Sơn Tây. bằng cách đầu tư mạnh vào quá trình chuyển đổi công bằng, đào tạo công nhân trong ngành than để đảm nhận các vai trò trong các lĩnh vực năng lượng khác khi tỉnh mở rộng năng lực năng lượng tái tạo.
Nguồn tin: xangdau.net
