Trong vài năm qua, Trung Quốc đã trở thành nhà nhập khẩu Khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) lớn nhất thế giới, vượt qua Nhật Bản để trở thành nước mua khí siêu lạnh hàng đầu kể từ năm 2021. Lượng nhập khẩu LNG tăng vọt của Trung Quốc đã định hình các dòng chảy năng lượng châu Á, với việc quốc gia này chiếm hơn 40% tổng mức tăng trưởng nhập khẩu LNG của châu lục. Tuy nhiên, vị thế thống trị của Trung Quốc trên thị trường LNG hiện đang bị đe dọa, và chúng ta đang chứng kiến sự sụt giảm kéo dài trong nhập khẩu.
Theo dữ liệu theo dõi tàu biển của Kpler thông qua Bloomberg, lượng nhập khẩu LNG của Trung Quốc ước tính đạt 5 triệu tấn vào tháng 6 năm 2025, giảm mạnh 12% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng thứ tám liên tiếp giảm. Trong bốn tháng đầu năm, lượng LNG nhập khẩu của Trung Quốc đã giảm mạnh xuống còn 20 triệu tấn, so với mức 29 triệu tấn của cùng kỳ năm ngoái. Lượng nhập khẩu cả năm nay dự kiến sẽ giảm 6-11% xuống còn 76,65 triệu tấn.
Xu hướng này dường như đi ngược lại với những dự báo trước đó về việc nhu cầu LNG của Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng đến năm 2035. Điều này, cùng với những thay đổi liên tục trong động lực nhập khẩu dầu của nước này, báo hiệu những thay đổi lớn trong dòng chảy năng lượng toàn cầu. Năm 2023, Trung Quốc nhập khẩu trung bình 9,5 tỷ feet khối LNG mỗi ngày, trong đó Úc cung cấp 34% tổng lượng nhập khẩu; Qatar 23%, Nga 11% và Malaysia 10%.
Có một số yếu tố thúc đẩy xu hướng bất ngờ này. Trước hết, Trung Quốc đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể lượng nhập khẩu qua đường ống từ Nga và Trung Á, cũng như sản lượng khí đốt trong nước tăng 6%, cả hai đều làm giảm nhu cầu LNG. Khí đốt qua đường ống chiếm 41% trong tổng lượng khí đốt tự nhiên nhập khẩu 16,0 Bcf/ngày của Trung Quốc vào năm 2023, với Nga (thông qua đường ống Power of Siberia 1), Turkmenistan và Myanmar cung cấp phần lớn.
Nga đang tích cực tăng cường xuất khẩu khí đốt qua đường ống sang Trung Quốc như một phần trong chiến lược chuyển hướng xuất khẩu năng lượng từ châu Âu sang châu Á, với Trung Quốc là mục tiêu hàng đầu. Cụ thể, đường ống Power of Siberia 1 dự kiến sẽ đạt công suất tối đa 38 tỷ mét khối (bcm) vào năm 2025, và đường ống mới Power of Siberia 2 dự kiến sẽ tăng thêm 50 bcm mỗi năm để xuất khẩu sang Trung Quốc. Nga cũng đang tìm hiểu các tuyến đường ống tiềm năng khác đến Trung Quốc, bao gồm một tuyến đường trung chuyển qua Kazakhstan. Điều này có thể giúp mở rộng hơn nữa năng lực xuất khẩu và cung cấp các tuyến đường thay thế để đa dạng hóa nguồn cung.
Thứ hai, căng thẳng thương mại giữa Washington và Bắc Kinh đã buộc Trung Quốc phải ngừng nhập khẩu LNG từ Hoa Kỳ kể từ tháng 3 năm 2025 sau khi Trump áp đặt mức thuế trừng phạt 125% đối với đối tác thương mại chủ chốt của mình. Do đó, Trung Quốc đã chuyển hướng mua hàng sang các nhà cung cấp châu Á khác như Qatar và Indonesia.
Thứ ba, nhu cầu công nghiệp yếu do tăng trưởng chậm lại của các ngành công nghiệp và hóa chất của Trung Quốc đã ảnh hưởng đến nhu cầu khí đốt. Các lĩnh vực then chốt này đang trải qua sự suy thoái do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm suy thoái kinh tế nói chung, thị trường bất động sản gặp khó khăn, nhu cầu xuất khẩu toàn cầu yếu hơn và đầu tư nước ngoài giảm. Tình hình càng trở nên trầm trọng hơn khi tăng trưởng GDP của Trung Quốc được dự báo sẽ chậm lại trong những năm tới mặc dù vẫn cho thấy khả năng chống chịu trước thuế quan của Hoa Kỳ, với dự báo cho thấy tăng trưởng thấp hơn mục tiêu chính thức và sẽ tiếp tục giảm vào năm 2026. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ giảm từ 5,0% vào năm 2024 xuống còn 4,7% vào năm 2025 và 4,3% vào năm 2026. Cuối cùng, một mùa đông ấm áp hơn đã làm giảm nhu cầu sưởi ấm dân dụng, đặc biệt là ở miền bắc Trung Quốc.
Việc Trung Quốc giảm nhập khẩu LNG đang tạo ra hiệu ứng lan tỏa trên thị trường năng lượng toàn cầu. Nhu cầu suy yếu đang giải phóng nhiều khối lượng LNG, giúp giảm bớt áp lực nguồn cung cho các nước châu Á khác, bao gồm Nhật Bản và Ấn Độ, cũng như châu Âu. Nhu cầu giảm của Trung Quốc cũng đang làm giảm giá LNG giao ngay tại châu Á, với giá giảm xuống còn 11 USD/MMBtu vào tháng 5 năm 2025 từ mức đỉnh 16,50 USD/MMBtu vào tháng 2. Người mua Trung Quốc có xu hướng chuyển sang sử dụng khí đốt qua đường ống và sản lượng trong nước bất cứ khi nào giá khí đốt châu Á vượt quá 10 USD/MMBtu.
Cuối cùng, việc ngừng xuất khẩu LNG của Hoa Kỳ sang Trung Quốc đe dọa các hợp đồng dài hạn trị giá 20 triệu tấn mỗi năm với các nhà cung cấp Hoa Kỳ. Các công ty mua LNG Trung Quốc hiện đang bán lại các lô hàng của Hoa Kỳ cho châu Âu và cũng tìm kiếm các thỏa thuận mới với các nhà cung cấp Châu Á - Thái Bình Dương và Trung Đông, làm suy yếu tăng trưởng xuất khẩu của Hoa Kỳ.
Trong khi đó, ngành dầu thô chủ chốt của Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với những trở ngại nghiêm trọng.
Năm ngoái, nhu cầu nhiên liệu vận tải của Trung Quốc đã giảm, đánh dấu một sự thay đổi đáng kể so với xu hướng tăng nhu cầu trong lịch sử. Mức tiêu thụ xăng, nhiên liệu máy bay và dầu diesel của Trung Quốc vào năm 2024 là khoảng 8,1 triệu thùng mỗi ngày, thấp hơn 2,5% so với mức năm 2021 và chỉ cao hơn một chút so với mức năm 2019. Sự sụt giảm này chủ yếu do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm sự chuyển dịch sang xe điện, sự chậm lại của ngành xây dựng và sự suy yếu trong chi tiêu của người tiêu dùng. Thật vậy, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) dự đoán rằng việc sử dụng nhiên liệu dầu mỏ ở Trung Quốc đã chững lại.
Nguồn tin: xangdau.net
