Việc nâng cấp, mở rộng và phục hồi lưới điện sẽ cần hàng nghìn tỷ đô la Mỹ đầu tư để bắt kịp với tỷ lệ phát thải ròng bằng 0 và lưới điện sạch hơn sẽ tốn kém hơn nhiều so với dự kiến ban đầu.
Trong thập kỷ này, sản lượng điện tái tạo đã và đang phá kỷ lục ở châu Âu hàng năm, điện mặt trời đã vượt qua tỷ lệ phát thải than và sản lượng điện chạy bằng khí đốt tự nhiên đã giảm trong năm thứ năm liên tiếp vào năm 2024.
Những người ủng hộ năng lượng tái tạo đang ăn mừng việc bổ sung công suất điện mặt trời và gió phá kỷ lục, sự sụp đổ của than và sản lượng điện khí đốt đang giảm.
Mối liên kết cần thiết
Nhưng các nhà hoạch định chính sách đã bắt đầu nhận ra rằng chỉ riêng công suất năng lượng tái tạo kỷ lục sẽ không giúp ích gì trên con đường đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 hoặc bất kỳ tỷ lệ phần trăm giảm phát thải nào mà họ đã cam kết. Đó là bởi vì có một mối liên kết không thể thiếu giữa sản lượng điện và nhu cầu - lưới điện. Mối liên kết cần thiết này không nhận được nhiều sự chú ý như những sự kiện gây chú ý trên các tít báo rằng năng lượng mặt trời hiện tạo ra nhiều điện hơn than ở EU, hoặc than đã kết thúc vào năm 2024 trong hệ thống điện của Anh sau 142 năm.
Phải đến vụ mất điện tồi tệ nhất ở châu Âu trong thời hiện đại, mọi người mới bắt đầu chú ý đến nhu cầu đầu tư lớn vào việc mở rộng và nâng cấp hệ thống điện.
Đúng là, một số khoản đầu tư sẽ được thực hiện để tăng cường khả năng trụ vững của lưới điện và nâng cấp đường dây, nhưng số tiền đó không hề gần với hàng nghìn tỷ đô la Mỹ cần thiết để đảm bảo truyền tải và phân phối điện đến các trung tâm nhu cầu.
Quá trình chuyển đổi năng lượng đang diễn ra nhanh chóng
Quá trình chuyển đổi điện của EU vẫn duy trì được đà tăng từ đầu thập kỷ này vào năm 2024. Năm ngoái, năng lượng mặt trời đã vượt qua than lần đầu tiên và khí đốt đã giảm trong năm thứ năm liên tiếp, theo nhóm nghiên cứu năng lượng sạch Ember.
Ember lưu ý rằng khi nhiên liệu hóa thạch bắt đầu mất dần vị thế trong ngành điện của EU, sự gia tăng của năng lượng mặt trời và gió không thể duy trì nếu không có cơ sở hạ tầng lưới điện.
Ví dụ, năng lượng mặt trời vẫn là nguồn điện tăng trưởng nhanh nhất ở EU, nhưng cần có thêm tính linh hoạt về lưu trữ và nhu cầu để duy trì tăng trưởng và để người tiêu dùng tận dụng tối đa lợi ích của năng lượng mặt trời dồi dào—bằng cách chứng kiến hóa đơn của họ giảm xuống.
Cái giá của khả năng phục hồi lưới điện
Ủy ban châu Âu ước tính rằng cần có 2,28 nghìn tỷ đô la (2 nghìn tỷ euro) đến 2,62 nghìn tỷ đô la (2,3 nghìn tỷ euro) để đáp ứng nhu cầu lưới điện cho đến năm 2050, theo đánh giá về lưới điện của EU do Tòa án Kiểm toán châu Âu thực hiện vào đầu năm nay.
"Thành công phụ thuộc vào việc vượt qua những thách thức chính, bao gồm phối hợp lập kế hoạch lưới điện trên toàn EU, đơn giản hóa quy trình cấp phép và giải quyết tình trạng thiếu hụt thiết bị và lao động", Tòa án Kiểm toán châu Âu (ECA) cho biết trong báo cáo.
"Một phần lớn lưới điện của EU có từ thế kỷ trước: gần một nửa số đường dây tải điện đã hơn 40 năm tuổi", Keit Pentus-Rosimannus, Thành viên ECA chịu trách nhiệm về đánh giá này cho biết.
“Để đảm bảo khả năng cạnh tranh và quyền tự chủ của EU, chúng ta cần cơ sở hạ tầng hiện đại mà có thể hỗ trợ ngành công nghiệp của chúng ta và giữ giá cả phải chăng”.
Chỉ tính riêng trong thập kỷ này, EU cần tổng cộng 666 tỷ đô la (584 tỷ euro) đầu tư vào lưới điện, Ủy ban ước tính trong 'Lưới điện, mắt xích còn thiếu - Kế hoạch hành động của EU cho lưới điện'.
Trong hướng dẫn mới của EU về việc đảm bảo lưới điện phù hợp với tương lai, Ủy ban cho biết vào tuần trước rằng đến năm 2040, EU sẽ cần đầu tư 832 tỷ đô la (730 tỷ euro) vào phân phối và 544 tỷ đô la (477 tỷ euro) vào phát triển lưới truyền tải điện. Tổng cộng gần 1,4 nghìn tỷ đô la - chỉ tính riêng đầu tư vào lưới điện.
"Lưới điện là liên kết cần thiết giữa sản xuất và nhu cầu", Ủy ban cho biết. Ở châu Âu, lưới điện chủ yếu được xây dựng cách đây nhiều thập kỷ và rất cần được hiện đại hóa và tân trang, "nhưng cũng rất cần mở rộng để nắm bắt được sự phức tạp hiện tại của quá trình chuyển đổi năng lượng, cả ở cấp độ truyền tải và phân phối".
Khả năng trụ vững lưới điện thiếu vốn không phải là vấn đề của châu Âu, mà là vấn đề toàn cầu, mà Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã thừa nhận - một lần nữa - trong báo cáo về đầu tư năng lượng toàn cầu tuần trước.
"Trong một dấu hiệu đáng lo ngại cho an ninh điện, đầu tư vào lưới điện, hiện ở mức 400 tỷ đô la mỗi năm, đang không theo kịp chi tiêu cho sản xuất và điện khí hóa", IEA cho biết.
Đầu tư vào lưới điện đang phải vật lộn để theo kịp nhu cầu điện tăng và triển khai năng lượng tái tạo, vì khoản đầu tư 400 tỷ đô la vào lưới điện trên toàn thế giới chỉ bằng một nửa so với khoảng 1 nghìn tỷ đô la cho tài sản sản xuất.
"Để duy trì an ninh điện, đầu tư vào lưới điện phải tăng lên ngang bằng với chi tiêu cho sản xuất vào đầu những năm 2030. Tuy nhiên, điều này đang bị kìm hãm bởi các thủ tục cấp phép kéo dài và chuỗi cung ứng hạn chế cho máy biến áp và cáp", cơ quan này lưu ý.
Các lưới điện được nâng cấp và mở rộng sẽ giúp mở rộng công suất năng lượng mặt trời và gió vì các dự án có thể không phải chờ tới một thập kỷ, xếp hàng để kết nối với hệ thống điện.
Tuy nhiên, chi phí của việc thúc đẩy năng lượng tái tạo hóa ra lại cao hơn nhiều so với dự đoán ban đầu—lưới điện đòi hỏi hàng nghìn tỷ đô la đầu tư bổ sung, trong khi các chính phủ phải tiếp tục trợ cấp cho năng lượng mặt trời và năng lượng gió trong bối cảnh chi phí tăng cao đối với các nhà phát triển.
Nguồn tin: xangdau.net
