Theo nghiên cứu và phân tích của Rystad Energy, Trung Đông đang trên đà vượt qua châu Á để trở thành nhà sản xuất khí đốt lớn thứ hai thế giới vào năm 2025, chỉ xếp sau Bắc Mỹ. Sản lượng khí đốt ở Trung Đông đã tăng khoảng 15% kể từ năm 2020, và sự tăng trưởng trong tương lai nhấn mạnh quyết tâm của các nhà sản xuất trong khu vực trong việc khai thác trữ lượng khí đốt và phát triển tiềm năng xuất khẩu để đáp ứng nhu cầu toàn cầu.
Khu vực này hiện sản xuất khoảng 70 tỷ feet khối khí mỗi ngày (Bcfd), con số này được dự báo sẽ tăng 30% vào năm 2030 và 34% vào năm 2035 nhờ những diễn biến đáng kể tại Ả Rập Xê Út, Iran, Qatar, Oman và UAE. Đến năm 2030, khu vực này sẽ tăng thêm 20 Bcfd, tương đương một nửa nhu cầu khí đốt của toàn châu Âu tính đến thời điểm hiện tại. Triển vọng này phụ thuộc vào việc giá dầu Brent giữ ở mức 70 đô la một thùng và giá khí đốt theo chỉ số dầu dao động trong khoảng 7-9 đô la một triệu đơn vị nhiệt Anh (MMBtu). Nếu giá giảm xuống dưới 6 đô la một MMBtu, các dự án mới có thể bị trì hoãn, và dự kiến tăng trưởng sản lượng vào năm 2030 có thể giảm từ 30% xuống 20% hoặc ít hơn, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và thời gian giá giảm.
Để tận dụng tối đa sự tăng trưởng này, khu vực đang chuẩn bị cho sự gia tăng đáng kể trong xuất khẩu khí đốt. Đến năm 2030, nơi đây sẽ có thêm 10 Bcfd khí đốt để xuất khẩu, định vị là nhà cung cấp chính cho cả châu Âu - nơi đang nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào năng lượng Nga - và các thị trường đang phát triển nhanh chóng ở châu Á. Sự mở rộng này được hỗ trợ bởi mức tăng sản lượng hàng năm ổn định khoảng 6%, với tổng sản lượng dự kiến đạt 90 Bcfd vào cuối thập kỷ.
Khoảng một nửa trong số 20 Bcfd nguồn cung mới sẽ đáp ứng nhu cầu nội địa ngày càng tăng, đặc biệt là từ các ngành công nghiệp, trong khi phần còn lại sẽ được xuất khẩu. Khi ngày càng nhiều hợp đồng khí đốt dài hạn được ký kết và khối lượng xuất khẩu tăng lên, Trung Đông đang trên đà trở thành một trung tâm năng lượng quan trọng cho các quốc gia đang tìm kiếm nguồn khí đốt tự nhiên ổn định và đáng tin cậy.
Một phần đáng kể của sự mở rộng này sẽ đến từ các dự án mới có thể sản xuất khí đốt với mức chi phí hiệu quả dưới 5 đô la cho mỗi nghìn feet khối. Bộ ba quốc gia vùng Vịnh gồm Qatar, UAE và Ả Rập Xê Út đang dẫn đầu sự tăng trưởng dựa vào khí đốt, với việc Qatar tham vọng mở rộng mỏ North Field, dự kiến sẽ nâng công suất khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) lên 80%, từ 77 lên 142 triệu tấn mỗi năm (Mtpa) vào cuối thập kỷ này, đồng thời duy trì mức giá hòa vốn cạnh tranh dưới 6 đô la Mỹ/MMBtu.
Mức giá giảm xuống dưới 6 đô la Mỹ/MMBtu không phải là lý tưởng cho các khoản đầu tư, nhưng các dự án ở Trung Đông vẫn có khả năng phục hồi cao nhờ chi phí hòa vốn thấp, thường dưới 5 đô la Mỹ/1000 feet khối. Ngay cả trong bối cảnh giá thấp kéo dài, chúng tôi kỳ vọng sản lượng sẽ tăng trưởng mạnh từ khu vực này. Mặc dù một số quyết định đầu tư cuối cùng có thể bị trì hoãn trong kịch bản này, nhưng tác động tổng thể đến sản lượng sẽ được hạn chế.
Đến năm 2028, khu vực này dự kiến sẽ bổ sung thêm 60 Mtpa công suất mới, chiếm một phần đáng kể trong mức tăng trưởng toàn cầu dự kiến là 150 Mtpa của Rystad Energy. Qatar đang dẫn đầu việc mở rộng này, bổ sung 48 triệu tấn mỗi năm thông qua các dự án North Field East và North Field South. UAE sẽ đóng góp thêm 10 triệu tấn mỗi năm từ dự án LNG Ruwais, và TotalEnergies đang phát triển dự án LNG Marsa với công suất 1 triệu tấn mỗi năm tại Oman. Dự kiến những dự án này sẽ bao gồm các khoản đầu tư hơn 50 tỷ đô la, làm nổi bật nỗ lực chiến lược của khu vực nhằm củng cố vị thế trên thị trường LNG toàn cầu.
Iran hiện dẫn đầu Trung Đông về sản lượng khí đốt, với khoảng 25 Bcfd, tiếp theo là Qatar với 16 Bcfd và Ả Rập Xê Út với 8 Bcfd. Sản lượng khí đốt của Iran, vốn đã trì trệ trong vài năm qua do các lệnh trừng phạt của phương Tây, dự kiến sẽ tăng nhẹ 6% lên khoảng 26 Bcfd khi thập kỷ này kết thúc. Sản lượng của quốc gia này sẽ đến từ mỏ South Pars, vốn đã bị đóng cửa một phần gần đây trong cuộc xung đột Iran-Israel sau một cuộc không kích của Israel. Ngược lại, Qatar đang sẵn sàng cho sự tăng trưởng đáng kể, với sản lượng dự kiến sẽ tăng gần 50% lên 24 Bcfd, nhờ vào việc khai thác mỏ North Field khổng lồ của nước này.
Ngoài hai quốc gia sản xuất khí đốt lớn này, UAE và Ả Rập Xê Út dự kiến sẽ tăng thêm 3 Bcfd khí đốt mỗi nước, trong khi sản lượng của Israel dự kiến sẽ tăng 1,5 Bcfd sau các giai đoạn mở rộng tiếp theo tại các mỏ Leviathan và Tamar. Mặc dù Iran được dự đoán sẽ kết thúc thập kỷ với tư cách là nhà sản xuất khí đốt lớn nhất Trung Đông, kỳ vọng Qatar sẽ vượt qua Iran vào đầu những năm 2030.
UAE và Qatar đang tiến hành mở rộng công suất đáng kể, củng cố thêm vai trò của khu vực này như một cường quốc tương lai trong thương mại LNG toàn cầu. Khối lượng LNG mới được sản xuất tại cả Qatar và UAE chủ yếu dành cho các khách hàng châu Á và châu Âu, với các hợp đồng cho thấy sự ưu tiên lớn cho thị trường châu Á. Đáng chú ý, tổng số hợp đồng mua bán đã tăng vọt, đạt đỉnh khoảng 21 Mtpa trong giai đoạn 2027-2030, với các công ty dầu khí quốc gia Trung Quốc và các tập đoàn năng lượng lớn toàn cầu nổi lên như những khách hàng chủ chốt.
Nguồn tin: xangdau.net/Rystad Energy
