Xét về hiệu quả, việc các “ông lá»›n” lọc dầu rút khỏi Việt Nam không phải là tín hiệu Ä‘áng lo ngại.

Lãnh đạo tỉnh Bình Định vừa có văn bản gá»­i ban quản lý khu kinh tế của tỉnh yêu cầu tham mÆ°u cho UBND tỉnh báo cáo Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ xin rút dá»± án Tổ hợp lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i ra khỏi quy hoạch phát triển dầu khí Việt Nam đến năm 2025. Đây là dá»± án kéo dài quá lâu và chủ đầu tÆ° là Tập Ä‘oàn PTT (Thái Lan) Ä‘Æ°a ra nhiều Ä‘iều kiện mà phía Việt Nam không thể Ä‘áp ứng được.

Tổ hợp lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i có quy mô 22 tỉ USD, từng được tỉnh Bình Định đặt kỳ vọng rất lá»›n và trải thảm đỏ chào Ä‘ón. Khi Ä‘ó, theo Æ°á»›c tính, dá»± án nếu triển khai sẽ Ä‘óng góp 40% vào GDP của tỉnh Bình Định, 3%-4% GDP cả nÆ°á»›c, tạo công ăn việc làm cho khoảng 30.000 lao Ä‘á»™ng và hàng trăm ngàn lao Ä‘á»™ng gián tiếp.

Tuy nhiên, GS Nguyá»…n Mại, Chủ tịch Hiệp há»™i Doanh nghiệp đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài (VAFIE), cho rằng tỉnh Bình Định tính toán chÆ°a đủ các khía cạnh lợi, hại. Theo Ä‘ó, khả năng khai thác dầu thô của Việt Nam má»—i năm khoảng 14-15 triệu tấn. Trong Ä‘ó, riêng Nhà máy Lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi) Ä‘ã chiếm 6 triệu tấn, sau khi mở rá»™ng sẽ tăng lên đến 8 triệu tấn. Ngoài ra, nếu tính cả dá»± án lọc dầu Nghi SÆ¡n (Thanh Hóa) vá»›i công suất dá»± kiến khoảng 9,6 triệu tấn thì toàn bá»™ số dầu chúng ta khai thác Ä‘ã gần đủ.

Còn xét về nhu cầu, ông Mại cho biết má»—i năm Việt Nam cần 15-16 triệu tấn dầu các loại và tăng khoảng 10% má»—i năm. Tính đến năm 2020, dá»± kiến nhu cầu chỉ cần nhiều nhất là 25 triệu tấn.

“NhÆ° vậy, chỉ cần má»™t vài dá»± án lọc dầu nữa là đủ. Bây giờ, dá»± án lọc hóa dầu Long SÆ¡n (Bà Rịa - VÅ©ng Tàu) cÅ©ng cung cấp 2,7 tấn/năm. Cho nên, những dá»± án lọc dầu vượt qua mức cần thiết Ä‘ó chủ yếu là nhập dầu thô xuất dầu tinh thì giá trị gia tăng chỉ được 10% thôi” - GS Nguyá»…n Mại phân tích.

Theo ông Mại, hiệu quả của dá»± án lọc hóa dầu “tỉ Ä‘ô” tại Bình Định rõ ràng không cao. Bởi lẽ, ngoài giá trị gia tăng thấp, chỉ vá»›i 10% nhÆ° Ä‘ã nêu, thì nhà nÆ°á»›c cÅ©ng không thu được thuế nhập khẩu, xuất khẩu do Chính phủ Ä‘ã đồng ý cho dá»± án này Æ°u Ä‘ãi 7-8 năm đầu không thu thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng cÅ©ng không thu được vì không có tiêu thụ…

Mặt khác, nếu so sánh vá»›i các ngành công nghiệp khác thì lọc dầu cần rất nhiều đất. Trong khi Ä‘ó, lọc dầu sá»­ dụng lao Ä‘á»™ng không nhiều hÆ¡n bao nhiêu và tiềm ẩn nhiều mối nguy hại khác. “Vá»›i việc gần Ä‘ây các nhà đầu tÆ° dá»± án lọc dầu tháo chạy khỏi Việt Nam, tôi cho rằng là tín hiệu mừng hÆ¡n lo” - GS Nguyá»…n Mại nhìn nhận.

Nói rõ hÆ¡n về các mối nguy hại khác từ dá»± án lọc hóa dầu, GS Nguyá»…n Mại nêu khâu vận chuyển là Ä‘áng lÆ°u tâm vì tiềm ẩn hỏa hoạn hoặc các sá»± cố gây ô nhiá»…m môi trường. Do Ä‘ó, ông đề nghị Chính phủ xem xét các dá»± án dầu khí má»›i, các dá»± án Ä‘ã hoặc sắp triển khai nên khắt khe trong vấn đề môi trường. Phải có những cam kết đầu tÆ° cho môi trường trên tỉ lệ vốn đầu tÆ° thích ứng, cam kết không gây ra những thảm họa về môi trường. Dá»± án sau khi Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng phải có thanh tra, kiểm tra, quan trắc về môi trường. Dá»± án nào Ä‘áp ứng phù hợp nhu cầu xăng dầu trong nÆ°á»›c và có sản phẩm đầu ra phục vụ được các ngành công nghiệp thì má»›i Æ°u tiên phát triển.

Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, tÆ°Æ¡ng lai của các dá»± án vô cùng mờ mịt bởi theo dá»± báo thì xu hÆ°á»›ng trên thế giá»›i sẽ không còn khai thác dầu, thay vào Ä‘ó là chạy Ä‘iện phục vụ sản xuất công nghiệp. Bởi vậy, nhu cầu về lọc hóa dầu sẽ hạn chế hÆ¡n.

Nguồn tin: Cafef