Xăng dầu Ä‘ã váºn hành theo cÆ¡ chế thị trÆ°á»ng. Việc láºp Quỹ bình ổn giá xăng dầu cÅ©ng là việc thu - chi từ tiá»n của dân. NhÆ°ng vá»›i cách thức quản lý hiện nay ai dám khẳng định quỹ thu bao nhiêu, chi bấy nhiêu. Nếu không làm được nhÆ° váºy thì ngÆ°á»i dân lại chịu thiệt.
Không chỉ váºy, việc thu (khi giá xăng dầu thấp) tiá»n của dân và chi để bình ổn thị trÆ°á»ng (khi giá xăng dầu cao) của Quỹ bình ổn giá xăng dầu còn bị giá»›i chuyên gia e ngại có khả năng làm méo mó tín hiệu thị trÆ°á»ng và doanh nghiệp (DN) thì thấy tù mù, khó thá»±c hiện.
Ai dám khẳng định quỹ thu bao nhiêu sẽ chi ra bấy nhiêu? Ảnh: VNN.
Tù mù trích láºp
Äây là cảm giác cùa khá nhiá»u DN nháºp khẩu xăng dầu và ngÆ°á»i tiêu dùng khi nói vá» quỹ .
“Quỹ là cần thiết nhÆ°ng được thành láºp Ä‘úng vào thá»i Ä‘iểm kinh tế Ä‘ang suy thoái, DN xăng dầu cứ lao Ä‘ao vá»›i các khoản lá»— gối đầu nhau thì quả là không khả thi. Nếu giá thế giá»›i cứ nhích lên, tình hình cứ lá»— mãi thế này thì biết đến bao giá» má»›i có tiá»n trích quỹ,” đại diện của công ty xăng dầu Quân Ä‘á»™i băn khoăn.
Cho đến nay, không ít ngÆ°á»i tiêu dùng vẫn lầm tưởng rằng, tiá»n trích quỹ là lợi nhuáºn của DN. Thá»±c chất, theo Thông tÆ° 56 của Bá»™ Tài chính thì Ä‘ó lại là tiá»n của ngÆ°á»i tiêu dùng. Khoản tiến dành trích quỹ là thành tố cuối cùng trong kết cấu giá vốn bán ra của DN xăng dầu, sau khi Ä‘ã tính mức lợi nhuáºn. Äiá»u Ä‘ó có nghÄ©a, để thành láºp được quỹ thì má»—i lít xăng, dầu sẽ được tăng giá thêm tối Ä‘a 500 đồng.
Má»™t chuyên gia trong ngành xăng dầu Ä‘ã bình luáºn, quy định Ä‘ó Ä‘ã Ä‘i ngược lại vá»›i kỳ vá»ng của ngÆ°á»i tiêu dùng. Bá»—ng dÆ°ng, ngÆ°á»i tiêu dùng phải chịu mua đắt thêm 500 đồng để rồi sau Ä‘ó, khi thị trÆ°á»ng có biến Ä‘á»™ng thì ngÆ°á»i tiêu dùng cÅ©ng không thể nắm bắt được, liệu tiá»n Quỹ có được DN sá» dụng Ä‘úng mục Ä‘ích, có được xả ra và xả đủ để giữ giá trong nÆ°á»›c hay không?
Vá» hình thức thì quỹ sẽ nằm tại các DN nhÆ°ng vá» bản chất, nhất cá» nhất Ä‘á»™ng thu chi của Quỹ là theo liên Bá»™ Tài chính- Công ThÆ°Æ¡ng quy định.
Bá»—ng dÆ°ng, ngÆ°á»i tiêu dùng phải chịu mua đắt thêm 500 đồng má»—i lít để rồi sau Ä‘ó, khi thị trÆ°á»ng có biến Ä‘á»™ng thì há» cÅ©ng không thể nắm bắt được, liệu tiá»n quỹ có được DN sá» dụng Ä‘úng mục Ä‘ích, có được chi ra đủ để giữ giá xăng dầu hay không?
Thá»i Ä‘iểm nào thì trích láºp quỹ, lúc nào thì xả quỹ ra để giữ giá thị trÆ°á»ng và trích ở mức bao nhiêu sẽ là giống nhau ở 11 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu do liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng- Tài chính thông báo.
Thá»i Ä‘iểm nào thì trích láºp quỹ, lúc nào thì xả quỹ ra để giữ giá thị trÆ°á»ng và trích ở mức bao nhiêu sẽ là giống nhau ở 11 doanh nghiệp đầu mối xăng dầu do liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng- Tài chính thông báo.
“Tuy nhiên, căn cứ để Ä‘Æ°a ra các quyết định trên là giá vốn trong khi, giá vốn của má»—i má»™t DN là không đồng nhất. Äây là Ä‘iểm rất bất hợpl ý”, đại diện cùa Công ty ThÆ°Æ¡ng mại kỹ thuáºt và đầu tÆ° Petec nói.
Hiện nay, Petrrolimex chiếm tá»›i 51% thị phần, các DN còn lại chỉ giữ 5-6% thị phần thị trÆ°á»ng xăng dầu. Thông thÆ°á»ng, DN lá»›n mua được lô hàng lá»›n, chở tàu lá»›n nên giá thành nháºp khẩu thấp hÆ¡n, chi phí váºn chuyển cÅ©ng thấp hÆ¡n. Trong khi Ä‘ó, các DN nhò chỉ mua lô hàng nhá», chở tàu nhá» phải chịu giá cao hÆ¡n….
Do váºy, Ä‘iá»u hoàn toàn có thể xảy ra là ở cùng má»™t thá»i Ä‘iểm, DN lá»›n lãi hoặc hòa vốn thì DN nhá» lại Ä‘ang chịu lá»—. Váºy, căn cứ nào để bắt tất cả các DN phải trích láºp má»™t mức quỹ nhÆ° nhau?
Sẽ làm méo mó tín hiệu thị trÆ°á»ng
Má»™t chuyên gia có thâm niên công tác hàng chục năm trong ngành xăng dầu Việt Nam Ä‘ã cảnh báo nhÆ° váºy.
Khi quỹ thành láºp, ngÆ°á»i sá» dụng nhiá»u xăng dầu vào thá»i Ä‘iểm giá thế giá»›i tăng cao sẽ được lợi. Ngược lại, ngÆ°á»i sá» dụng nhiá»u xăng dầu vào thá»i Ä‘iểm giá thế giá»›i thấp tá»± dÆ°ng bị thiệt. Bởi lẽ, khi giá thế giá»›i thấp thì ngÆ°á»i mua xăng dầu sẽ phải bá» thêm tiá»n cho quỹ và chÆ°a chắc, sau này há» sẽ được hưởng lợi từ quỹ. Tháºm chí, khi áp dụng việc trích quỹ đồng nhất trên toàn quốc thì ngÆ°á»i nghèo cÅ©ng phải Ä‘óng tiá»n cho quỹ. Äó là sá»± bất hợp lý dá»… nháºn thấy nhất.
.jpg)
NgÆ°á»i dùng nhiá»u có lợi, ngÆ°á»i dùng ít bị thiệt là nguy cÆ¡ rất dá»… xảy ra khi Quỹ bình ổn giá xăng dầu váºn hành. Ảnh: VNN.
Sá»± méo mó tín hiệu thị trÆ°á»ng còn được vị chuyên gia này cắt nghÄ©a: khi giá thế giá»›i thấp, giá xăng dầu trong nÆ°á»›c lại tăng lên để lấy tiá»n cho quỹ bình ổn, còn khi giá thế giá»›i tăng cao thì DN phải giữ giá và lấy tiá»n bình ổn xả ra. CÆ¡ chế này trở nên phức tạp, rối rắm và bóp méo của hoạt Ä‘á»™ng kinh doanh của DN. Trong khi Ä‘ó, giá xăng dầu váºn hành theo thị trÆ°á»ng có nghÄ©a là giá trong nÆ°á»›c phải lên xuống theo xu hÆ°á»›ng giá thế giá»›i.
Nghị định 55 ra Ä‘á»i là để thị trÆ°á»ng hóa xăng dầu nhÆ°ng việc thành láºp Quỹ bình ổn chung nhÆ° váºy sẽ là siết chặt và can thiệp sâu vào thị trÆ°á»ng này.
Bá»™ Tài chính cho biết, từ ngày, 9/5/2009, tạm thá»i ngừng trích vào Quỹ bình ổn giá xăng dầu đối vá»›i mặt hàng dầu madut áp dụng cho những lô hàng dầu madut bán ra từ 0h ngày 9/5/2009. Cháºm nhất đến ngày 31/5/2009, các DN kinh doanh xăng dầu đầu mối phải báo cáo tổng mức trích ná»™p vào Quỹ đối vá»›i mặt hàng dầu DO, dầu há»a, madut đến ngày 10/5/2009.
“Còn nhá»› cách Ä‘ây không lâu, Liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng- Tài chính Ä‘ã giảm giá dầu DO theo kiến nghị của Petrolimex. DÄ© nhiên Petrolimex Ä‘ang lãi và chúng tôi cÅ©ng Ä‘ang có lãi nhÆ°ng ít hÆ¡n. Tuy nhiên, sau quyết định giảm giá Ä‘ó, giá dầu thế giá»›i nhích lên khiến cho DN từ lãi, hòa vốn Ä‘ã chuyển sang lá»—, đại diện công ty TM dầu khí Äồng Tháp kể.
Khá nhiá»u DN xăng dầu Ä‘ã lo ngại, kịch bản này sẽ xảy ra khi Quỹ bình ổn được váºn hành thống nhất trên toàn quốc.
Sá»± cứng nhắc, thiếu linh hoạt cÅ©ng Ä‘ã và Ä‘ang thể hiện ngay trong cÆ¡ chế đăng ký giá bán xăng dầu hiện nay. Trên thá»±c tế, thÆ°á»ng chỉ má»™t vài DN xin Ä‘iá»u chỉnh giá nhÆ°ng Liên Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng- Tài chính lại "bắt" tất cả các DN còn lại phải theo.
Khá nhiá»u DN Ä‘ã kiến nghị, việc thành láºp quỹ phải dể cho DN tá»± nguyện thá»±c hiện và váºn hành linh hoạt uyển chuyển nhÆ° má»™t hoạt Ä‘á»™ng trong chiến lược kinh doanh. Nhà nÆ°á»›c chỉ nên khuyến khích vá» chủ trÆ°Æ¡ng thành láºp Quỹ bình ổn giá.
Äược biết, trÆ°á»›c khi thành láºp quỹ, cÅ©ng không ít công ty phản đối nhÆ°ng rốt cục, việc thành láºp quỹ theo cÆ¡ chế trên vẫn được tiến hành vá»›i lá»i Ä‘á»™ng viên, trong quá trình thá»±c hiện, nếu có vÆ°á»›ng mắc, các DN hãy kiến nghị để Bá»™ tháo gỡ.
(VietnamNet )
