Bá»™ Tài chính áp thuế nhập khẩu bình quân gia quyền (số lượng nhập khẩu bình quân của các doanh nghiệp), doanh nghiệp và chuyên gia cho rằng Ä‘iều Ä‘ó không có lợi cho người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp, chỉ có lợi cho cÆ¡ quan quản lý.

Cuá»™c tranh luận về tính pháp lý của thuế nhập khẩu xăng dầu chÆ°a dừng lại khi má»›i Ä‘ây, Hiệp há»™i Xăng dầu Việt Nam (VINPA) cho rằng cách tính thuế hiện nay Ä‘ang gây ra những bất lợi cho người tiêu dùng (NTD).

Người tiêu dùng phải mua xăng dầu giá cao

Ông Phan Thế Ruệ, Chủ tịch VINPA, nói Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu không quy định thuế nhập khẩu bình quân gia quyền theo quý để hình thành giá cÆ¡ sở. Việc Bá»™ Tài chính lấy mức thuế nhập khẩu xăng dầu bình quân gia quyền áp cho doanh nghiệp (DN) vừa không Ä‘úng luật vừa không Ä‘úng thá»±c tế. Theo Ä‘ó khi áp dụng cách tính này, mức thuế nhập khẩu bình quân gia quyền dùng để tính giá cÆ¡ sở vá»›i xăng là 18,35%. Trong khi Ä‘ó, DN phải nhập xăng từ ASEAN vá»›i thuế suất 20% và Hàn Quốc là 10%. NhÆ° vậy, mức thuế dùng tính giá cÆ¡ sở thấp hÆ¡n gần 1,7% mức thuế DN phải chịu khi nhập từ ASEAN và cao hÆ¡n 8,35% nếu nhập từ Hàn Quốc. Do Ä‘ó vẫn xảy ra sá»± chênh lệch thuế nhập khẩu và cÅ©ng không Ä‘úng vá»›i quy định trong Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu.

Ông Ruệ cÅ©ng cho rằng áp thuế nhập khẩu bình quân gia quyền sẽ không có lợi cho NTD, cÅ©ng không có lợi cho DN mà chỉ có lợi cho cÆ¡ quan quản lý. Ngoài ra, Bá»™ Tài chính còn lấy số liệu quý trÆ°á»›c để tính bình quân gia quyền cho quý sau là chÆ°a hợp lý. “Xăng dầu biến Ä‘á»™ng liên tục, nếu lấy số liệu quý trÆ°á»›c tính cho quý sau là không Ä‘úng thá»±c tế, không phản ánh đầy đủ diá»…n biến giữa giá thế giá»›i và giá trong nÆ°á»›c”. Minh chứng, trong kỳ Ä‘iều hành đầu tiên của quý II-2016 áp dụng từ ngày 5-4, dù giá dầu diesel thế giá»›i giảm nhÆ°ng giá trong nÆ°á»›c lại không giảm theo.

Áp thuế nhập khẩu bình quân gia quyền sẽ không có lợi cho người tiêu dùng. Ảnh: HTD

Sai quy trình, trái quy định

Đồng tình vá»›i quan Ä‘iểm trên, PGS-TS Phạm Tất Thắng, chuyên gia thÆ°Æ¡ng mại, Viện Nghiên cứu ThÆ°Æ¡ng mại (Bá»™ Công ThÆ°Æ¡ng), cÅ©ng cho rằng việc áp dụng cách tính thuế lấy số liệu của quý trÆ°á»›c để phản ánh trong giá quý sau sẽ gây ra Ä‘á»™ trá»… cho giá bán trong nÆ°á»›c.

Theo ông Thắng, Bá»™ Tài chính áp thuế nhập khẩu theo bình quân gia quyền Ä‘ã không tuân thủ theo Luật Thuế xuất nhập khẩu. Theo quy định của luật thuế này, thuế suất áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu bao gồm ba loại: thuế suất thông thường, thuế suất Æ°u Ä‘ãi và thuế suất Æ°u Ä‘ãi đặc biệt. Nay Bá»™ Tài chính Ä‘Æ°a thêm mức thuế nhập khẩu bình quân gia quyền để tính giá cÆ¡ sở nghÄ©a là có đến bốn loại thuế nhập khẩu Ä‘ang được áp dụng. “Theo quy định, chỉ có Quốc há»™i má»›i là cÆ¡ quan quyết định Ä‘Æ°a ra các loại thuế. Việc Bá»™ Tài chính Ä‘ã tá»± ý thêm thuế nhập khẩu bình quân gia quyền là sai quy định và trái quy trình” - ông Thắng nêu quan Ä‘iểm.

Trong khi Ä‘ó, TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, lại cho rằng mức thuế bình quân gia quyền là má»™t phÆ°Æ¡ng pháp tính thuế chứ không phải má»™t loại thuế. Cách tính thuế nhập khẩu xăng dầu của Bá»™ Tài chính Ä‘Æ°a ra là hoàn toàn phù hợp. Bởi khi Việt Nam tham gia ký kết các hiệp định thÆ°Æ¡ng mại tá»± do, Ä‘ã xuất hiện tình trạng áp dụng các mức thuế xăng dầu không giống nhau. Vì vậy, Bá»™ Tài chính áp dụng mức thuế bình quân gia quyền của ba loại thuế trên là hoàn toàn Ä‘úng đắn về lý thuyết khi tính giá cÆ¡ sở.

Tuy nhiên, ông Long cÅ©ng Ä‘ánh giá cách tính thuế bình quân gia quyền sẽ tạo ra sá»± bất bình đẳng giữa các DN. Điều này dẫn đến tình trạng các DN đầu mối sẽ hÆ°á»›ng đến nhập khẩu từ thị trường có mức thuế thấp, trong khi giá bán ra vẫn theo mức thuế nhập khẩu chung 18,35%, Nhà nÆ°á»›c sẽ thất thu thuế mà NTD chịu thiệt.

Nên bỏ thuế bình quân gia quyền?

Trả lời Pháp Luật TP.HCM, Thứ trưởng Bá»™ Tài chính VÅ© Thị Mai khẳng định việc áp dụng thuế nhập khẩu bình quân gia quyền vẫn đảm bảo theo quy định Nghị định 83. Bá»™ Tài chính lấy mức thuế theo quý cÅ©ng tÆ°Æ¡ng tá»± việc lấy theo bất kỳ loại thuế nhập khẩu nào.

Theo bà Mai, nếu thuế nhập khẩu được tính theo mức thuế thông thường ở mức cao sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi NTD. Nếu áp dụng mức thuế Æ°u Ä‘ãi và Æ°u Ä‘ãi đặc biệt thì sẽ có mức thuế thấp, NTD hưởng lợi nhÆ°ng nó lại khiến các DN cùng quay sang nhập khẩu từ má»™t thị trường có mức thuế thấp dẫn đến tình trạng không đảm bảo nguồn cung cÅ©ng nhÆ° ảnh hưởng an ninh năng lượng quốc gia.

Tuy nhiên, bà Mai cÅ©ng thừa nhận áp dụng thuế nhập khẩu bình quân gia quyền chỉ là phÆ°Æ¡ng án hiện tại. Về lâu dài, Bá»™ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất các phÆ°Æ¡ng án khác khi có những biến Ä‘á»™ng về thị trường.

Ông Phan Thế Ruệ cho rằng Bá»™ Tài chính cần bỏ thuế bình quân gia quyền và thá»±c hiện mức thuế nhập khẩu đối vá»›i xăng là 10%; đối vá»›i mặt hàng dầu là 0%. Đồng thời, lãnh đạo VINPA cÅ©ng đề nghị Bá»™ Tài chính nghiên cứu trình Quốc há»™i có thể tăng thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường từ năm 2017 theo tỉ lệ phù hợp vá»›i mức Ä‘á»™ giảm thuế nhập khẩu.

Còn theo TS Ngô Trí Long, để giải quyết bất cập trên, Bá»™ Tài chính cần có giải pháp giải quyết đảm bảo sá»± công bằng giữa các DN nhập khẩu xăng dầu. CÆ¡ quan chức năng phải có sá»± tính toán, Ä‘iều chỉnh bù trừ chênh lệch mức thuế giữa các DN. Ông Long đề nghị Bá»™ Tài chính cần xem xét lại thời gian lấy số liệu để tính thuế. Cách tính hiện nay tạo Ä‘á»™ trá»… quá lá»›n, không phù hợp vá»›i sá»± biến Ä‘á»™ng kinh doanh xăng dầu theo cÆ¡ chế thị trường. “Nên chăng tính mức thuế bình quân gia quyền của tháng trÆ°á»›c tính cho tháng sau là phù hợp” - ông Long kiến nghị.

Nguồn tin: Plo