Cuối cùng thì đại gia Thái Lan - Tập Ä‘oàn Dầu khí PTT - Ä‘ã chính thức xác nhận việc tạm hoãn thá»±c hiện Tổ hợp Lọc hóa dầu Victory NhÆ¡n Há»™i (Bình Định). Thêm má»™t dá»± án “chết lâm sàng” dù má»›i chỉ trong giai Ä‘oạn khởi Ä‘á»™ng.

Thông tin được PTT phát Ä‘i má»›i Ä‘ây, Ä‘ó là Tập Ä‘oàn sẽ tạm hoãn thá»±c hiện Dá»± án Lọc hóa dầu Victory NhÆ¡n Há»™i (Bình Định), dá»± án mà tập Ä‘oàn này Ä‘ã theo Ä‘uổi từ năm 2012. Lý do nhìn thấy rất rõ, Ä‘ó là việc giá dầu thô giảm mạnh khiến không chỉ PTT mà nhiều tập Ä‘oàn lá»›n khác trên thế giá»›i “chùn tay”.

Thá»±c tế, thông tin PTT Ä‘ang xem xét lại việc đầu tÆ° dá»± án này Ä‘ã được ông Nguyá»…n Ngọc Toàn, Phó trưởng ban Quản lý Khu kinh tế NhÆ¡n Há»™i xác nhận vá»›i phóng viên Báo Đầu tÆ° từ đầu năm 2016. Khi ấy, PTT và đối tác của mình trong Dá»± án là Saudi Aramco (Ả-rập Xê-út) Ä‘ã “xin má»™t cái hẹn” là tá»›i tháng 6/2016 sẽ trả lời chính thức về việc triển khai Dá»± án nhÆ° thế nào, quy mô, tiến Ä‘á»™ ra sao.

Rà soát các Dá»± án lọc hóa dầu thời Ä‘iểm này có lẽ là cần thiết để có được quyết định chính xác về việc có nên tiếp tục cấp phép đầu tÆ° các Dá»± án trong lÄ©nh vá»±c này.

Rà soát các dá»± án lọc hóa dầu thời Ä‘iểm này có lẽ là cần thiết để có được quyết định chính xác về việc có nên tiếp tục cấp phép đầu tÆ° các dá»± án trong lÄ©nh vá»±c này.

Giữa năm nay, các cuá»™c làm việc giữa hai bên Ä‘ã được tiến hành và thông tin chính thức, được cả phía PTT và Ban quản lý Khu kinh tế NhÆ¡n Há»™i xác nhận, là dá»± án này sẽ được tạm hoãn triển khai. Thậm chí, trong thông cáo được PTT phát Ä‘i hôm đầu tháng 7/2016, tập Ä‘oàn này cÅ©ng công bố việc đối tác Saudi Aramco sẽ chính thức rút khỏi Dá»± án kể từ ngày 1/7. Và nguyên nhân xuất phát từ việc cho đến thời Ä‘iểm này, liên doanh các nhà đầu tÆ° chÆ°a tìm được đối tác Việt Nam tham gia Dá»± án.

Ban đầu, Dá»± án Lọc hóa dầu NhÆ¡n Há»™i có quy mô vốn 27 tá»· USD, chỉ do PTT đề xuất. Sau Ä‘ó, năm 2014, PTT chính thức giá»›i thiệu đối tác tham gia Dá»± án là Saudi Aramco và cả hai bên Ä‘ã thống nhất Ä‘iều chỉnh quy mô Dá»± án xuống còn 22 tá»· USD, đổi tên Dá»± án thành Lọc hóa dầu Victory, đồng thời lên kế hoạch tìm má»™t đối tác trong nÆ°á»›c để triển khai Dá»± án. CÅ©ng Ä‘ã có má»™t vài lần, lịch làm việc giữa lãnh đạo tỉnh Bình Định, chủ đầu tÆ° vá»›i đại diện của Tập Ä‘oàn Dầu khí Việt Nam, Petrolimex được sắp đặt, nhÆ°ng rồi bất thành.

Theo thông tin từ ông Nguyá»…n Ngọc Toàn, thì thá»±c tế, PTT không đặt nặng vấn đề tìm đối tác trong nÆ°á»›c, mà chỉ có Saudi Aramco. Nay Saudi Aramco xin rút vì không tìm được nhà đầu tÆ° trong nÆ°á»›c, chỉ còn PTT, tuy nhiên tập Ä‘oàn này khẳng định “vẫn xem Việt Nam nhÆ° má»™t vị trí chiến lược để đầu tÆ°”, đồng thời chuyển giao để IRPC Public Company Limited (IRPC) tiếp tục nghiên cứu, xem xét việc đầu tÆ° dá»± án ở Bình Định. PTT sẽ há»— trợ IRPC trong việc ra quyết định đầu tÆ° này.

NhÆ° vậy, số phận Dá»± án Lọc hóa dầu Victory, dá»± án mà Bình Định rất kỳ vọng sẽ làm thay đổi kinh tế - xã há»™i của tỉnh Ä‘ã chÆ°a thể triển khai. Và trong tình hình hiện nay, giá dầu phập phù, chÆ°a tìm được đối tác tham gia Dá»± án, thì xem ra, cÆ¡ há»™i để phát triển dá»± án này không dá»….

Thêm nữa, sau sá»± cố Formosa, cÅ©ng Ä‘ã có những đề xuất về việc nên xem xét lại toàn bá»™ các dá»± án lọc hóa dầu ở Việt Nam, xem thá»±c sá»± có nên cấp phép các dá»± án má»›i không, khi mà thá»±c tế, các dá»± án này chÆ°a chắc Ä‘ã mang lại nhiều lợi ích kinh tế mà lại Ä‘e dọa đến bảo vệ môi trường.

Hiện tại ở Việt Nam, má»›i chỉ có Lọc dầu Dung Quất Ä‘ã Ä‘i vào hoạt Ä‘á»™ng, nhÆ°ng lại được xem là kém hiệu quả. Dá»± án này vẫn Ä‘ang trong giai Ä‘oạn mở rá»™ng, song đối tác Nga Gazprom Neft cÅ©ng Ä‘ã công bố không tham gia Dá»± án. Trong khi Ä‘ó, Lọc dầu Nghi SÆ¡n vẫn Ä‘ang trong quá trình chuẩn bị vận hành. Còn lại các dá»± án khác, nhÆ° Lọc dầu VÅ©ng Rô, Hóa dầu Long SÆ¡n, Lọc dầu Cần ThÆ¡ vẫn chÆ°a được triển khai. Thậm chí, Hóa dầu Long SÆ¡n cÅ©ng Ä‘ang chật vật tìm kiếm nhà đầu tÆ° thay thế, sau khi Tập Ä‘oàn Dầu khí Quốc gia Qatar rút lui…

Rà soát lại các dá»± án lọc hóa dầu trong thời Ä‘iểm này có lẽ là cần thiết để Việt Nam có được quyết định chính xác về việc nên hay không tiếp tục cấp phép đầu tÆ° các dá»± án trong lÄ©nh vá»±c này.

Thêm vào Ä‘ó, sau câu chuyện của Lọc hóa dầu Victory NhÆ¡n Há»™i, má»™t thá»±c tế cÅ©ng cần được xem xét, Ä‘ó là dường nhÆ° các dá»± án quy mô càng lá»›n thì “tính ảo” cÅ©ng càng nhiều và nguy cÆ¡ đổ vỡ cÅ©ng không nhỏ. Bài học từ các dá»± án tá»· USD bị rút giấy chứng nhận đầu tÆ° trong thời gian qua chính là má»™t lời cảnh báo.

Lọc hóa dầu Victory “chết lâm sàng”, nhÆ°ng dù sao cÅ©ng vẫn chỉ là dá»± án chÆ°a được triển khai, thậm chí chủ đầu tÆ° còn chÆ°a ná»™p hồ sÆ¡ xin cấp giấy chứng nhận đầu tÆ°. Câu hỏi đặt ra là, có bao nhiêu dá»± án Ä‘ã được cấp phép rồi mà Ä‘ang trong tình trạng tÆ°Æ¡ng tá»±?

Chỉ má»™t vài ví dụ, chẳng hạn Dá»± án Guang Lian Dung Quất, vốn đầu tÆ° 3 tá»· USD; hay Thép Kobelco 1 tá»· USD ở Nghệ An; rồi các dá»± án hàng tá»· USD của Berjaya (Malaysia) ở TP.HCM, Đồng Nai… Ä‘ã cho thấy số lượng dá»± án ảo là không nhỏ.

Theo số liệu của Cục Đầu tÆ° nÆ°á»›c ngoài, lÅ©y kế đến ngày 20/6/2016, Việt Nam Ä‘ã thu hút được gần 21.400 dá»± án, vá»›i tổng vốn đăng ký gần 293 tá»· USD. NhÆ°ng chắc chắn má»™t Ä‘iều, số vốn giải ngân chỉ chiếm phân ná»­a số vốn đăng ký này. Nhiều dá»± án FDI Ä‘ã “chết lâm sàng” không thể triển khai mà chÆ°a bị rút phép. Có nên “làm sạch” các dá»± án này để các con số thống kê về FDI vào Việt Nam không còn ảo nữa hay không?

Nguồn tin: Đầu tư