 |
| Má»—i lít xăng bán ra sẽ được trích 500 đồng để thành láºp Quỹ Bình ổn giá xăng dầu. |
Tiến sỹ Nguyá»…n Minh Phong lo ngại là có thể có hiện tượng lạm dụng tạo ra Quỹ Bình ổn giá xăng dầu lá»›n, nhÆ°ng khi cần dùng lại không dùng. Các DN kinh doanh xăng dầu "dá»±a" vào quỹ này để tăng giá không Ä‘úng.
TrÆ°á»›c tình trạng giá xăng dầu lên xuống thất thÆ°á»ng và phụ thuá»™c vào giá xăng dầu thế giá»›i, đầu năm 2009, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu được thành láºp để sá» dụng cho mục Ä‘ích Ä‘iá»u hoà giá thị trÆ°á»ng, bình ổn giá. Theo quy định, má»—i lít khi bán cho khách hàng, sẽ được trích ra 500 đồng để góp vào quỹ. Tuy nhiên, má»™t số ý kiến cho rằng, tiá»n trích từ túi ngÆ°á»i dân là không hợp lý.
Tiến sỹ Nguyá»…n Minh Phong, Trưởng phòng Nghiên cứu Kinh tế - Viện Nghiên cứu kinh tế xã há»™i, Ä‘ã chia sẻ vá» vấn Ä‘á» này.
PV: ThÆ°a ông, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu có phải là má»™t mô hình má»›i, ra Ä‘á»i để Ä‘áp ứng nhu cầu thá»±c tại?
TS Nguyá»…n Minh Phong: Thá»±c ra, Quỹ Bình ổn giá xăng dầu không phải là má»›i, sản phẩm này Ä‘ã có từ thá»i chúng ta chống lạm phát từ trÆ°á»›c. Tuy nhiên, khi lạm phát không còn nguy cÆ¡, quỹ này Ä‘ã ngừng hoạt Ä‘á»™ng, bị giải thể.
Năm 2008, do sức ép cao, và do đặc thù của xăng dầu, nên việc tái láºp quỹ là phù hợp, vì thứ nhất là trong xu hÆ°á»›ng giá dầu khó kiểm soát, Ä‘iá»u chỉnh nhanh nhiá»u khi không kịp, hÆ¡n nữa, trong cÆ¡ chế hệ thống Ä‘iá»u tiết giá còn nặng ná», vá» mặt xin cho hành chính, thì rõ ràng là đặt ra má»™t mức dao Ä‘á»™ng giá, hoặc là láºp quỹ để DN kinh doanh xăng dầu nhằm tăng khả năng can thiệp, giữ quyá»n lợi trong kinh doanh là cần thiết.
NhÆ°ng tôi cho rằng trong việc này vẫn có sá»± cứng nhắc, khi quy định chỉ tăng giá 500 đồng, mức Ä‘ó vá»›i lúc này là cao, nhÆ°ng lúc khác lại là thấp, vì thế nên Ä‘iá»u chỉnh theo mức thay vì 500 đồng, hãy Ä‘iá»u chỉnh theo % của mức giá hiện hành.
PV: Má»™t số ý kiến cho rằng quỹ này Ä‘iá»u hành rất khó khăn. Và liệu nó sẽ tồn tại đến bao giá»?
TS Nguyá»…n Minh Phong: Vá» khách quan, lâu dài sẽ không cần 1 quỹ mang tính chất nhÆ° váºy, vì 2010, theo lá»™ trình sẽ tá»± do phân phối vá» xăng dầu, nhÆ° váºy tính Ä‘á»™c quyá»n giảm bá»›t rất nhiá»u, thị trÆ°á»ng tá»± Ä‘iá»u chỉnh, chứ không mang tính áp đặt nữa. Tuy nhiên, 1 quỹ bình ổn giá chung cho cả ná»n kinh tế là cần thiết.
PV: Quỹ khác dùng lợi nhuáºn của chính DN, riêng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu lại dùng tiá»n của ngÆ°á»i tiêu dùng. Váºy ngÆ°á»i tiêu dùng có bị thiệt thòi không, khi mà tiá»n vẫn là của há»?
TS Nguyá»…n Minh Phong: DN trích má»™t phần Ä‘Æ°a vào quỹ, khi thị trÆ°á»ng giảm sút, DN lá»— sẽ được trích quỹ bù vào, Ä‘ó là bản chất quỹ. Nhiá»u ngÆ°á»i cho rằng, hiện nay, giá bán xăng dầu Ä‘ang Ä‘á»™i lên thêm 500 đồng/lít, số tiá»n này dùng để trích vào quỹ, nằm ngoài mức giá bán lẻ. Tuy nhiên, tôi cho rằng Ä‘ó là cách diá»…n đạt, còn thá»±c chất là giá bán lẻ bao nhiêu Ä‘á»u phụ thuá»™c vào giá hiện hành, định mức lợi nhuáºn và quy định của Chính phủ, sau Ä‘ó má»›i trích % Ä‘Æ°a vào.
PV: Váºy ông nháºn định thế nào vá» việc Ä‘iá»u hành quỹ? Có Ä‘iá»u gì Ä‘áng lo ngại trong quá trình váºn hành?
TS Nguyá»…n Minh Phong: Tôi nghÄ© Ä‘iá»u lo ngại là có thể có hiện tượng lạm dụng tạo ra má»™t quỹ lá»›n, nhÆ°ng khi cần dùng lại không dùng. Hoặc nó tạo ra cÆ¡ chế để các DN kinh doanh xăng dầu dá»±a vào Ä‘ó để tăng giá má»™t cách không Ä‘úng vá»›i thá»±c tế.
PV: Xin cảm Æ¡n ông!
(CAND)
