Nhà máy lọc dầu Yulong Sơn Đông, nhà máy lọc dầu mới nhất của Trung Quốc, đã nhanh chóng trở thành biểu tượng mạnh mẽ cho những tác động không mong muốn của các lệnh trừng phạt của phương Tây. Chỉ chưa đầy một năm sau khi đi vào hoạt động, tổ hợp công suất 400.000 thùng/ngày tại tỉnh Sơn Đông đã mua khoảng 350.000 thùng/ngày dầu thô của Nga để giao hàng vào tháng 11, trên thực tế gần như hoàn toàn dựa vào dầu thô Nga được giảm giá sau khi mất quyền tiếp cận nguồn cung từ phương Tây do các lệnh trừng phạt của Anh và EU. Sự trỗi dậy của Yulong minh họa cho cách các biện pháp trừng phạt nhằm cô lập Moscow thay vào đó lại gắn kết các nhà sản xuất Nga bị trừng phạt và các nhà máy lọc dầu Trung Quốc bị trừng phạt, tạo ra một nền thương mại ngầm mới, khép kín của thị trường dầu mỏ toàn cầu.
Vào tháng 10 năm 2025, các chính phủ phương Tây đã siết các hạn chế đối với xuất khẩu năng lượng của Nga. Vương quốc Anh đã chỉ định Shandong Yulong vào ngày 15 tháng 10 là một thực thể "hỗ trợ ngành năng lượng Nga", sau đó là việc EU chính thức đưa nhà máy lọc dầu này vào danh sách vào ngày 23 tháng 10. Một ngày trước đó, Hoa Kỳ đã trừng phạt Rosneft và Lukoil, hai nhà sản xuất quốc doanh của Nga chiếm phần lớn xuất khẩu dầu của Moscow. Thay vì cô lập những công ty này, các biện pháp này đã thực sự liên kết họ lại với nhau: một nhà máy lọc dầu Trung Quốc mới được đưa vào vận hành đang tìm kiếm nguồn cung dầu thô ổn định, và các nhà sản xuất Nga đột nhiên bị loại khỏi thị trường phương Tây.
Trước tháng 11, Yulong đã nhập nguồn nguyên liệu từ một danh mục đa dạng bao gồm Canada, Trung Đông, Angola, Brazil và Nga. Nhưng mô hình đó giờ đã thay đổi. Đối với khối lượng giao tháng 11, nhà máy lọc dầu đã đảm bảo khoảng 350.000 thùng/ngày dầu thô Nga, so với chỉ 100.000 thùng/ngày trong những tháng đầu năm. Với việc nhà máy hiện đang hoạt động ở khoảng 90% công suất 400.000 thùng/ngày, nguồn cung từ Nga hiện cung cấp gần như toàn bộ nguyên liệu đầu vào cho nhà máy. Trên thực tế, Yulong đã chuyển đổi từ một nhà máy mới với nguồn cung kết hợp sang một cơ sở gần như hoàn toàn sử dụng dầu thô Nga.
Sự thay đổi này xuất phát từ cả nhu cầu và cơ hội. Một số lô hàng của Canada (báo cáo 4 lô hàng Aframax dầu thô có hàm lượng axit cao, hàm lượng TAN cao) đã được sắp xếp cho chu kỳ giao vào tháng 12 không còn có thể được chuyển đến nhà máy lọc dầu này. Những thùng dầu này hiện đang được bán lại trên thị trường thứ cấp, do các lệnh trừng phạt khiến việc xuất khẩu sang Trung Quốc trở nên bất khả thi. Kết quả là dầu thô Nga không chỉ trở thành lựa chọn rẻ nhất cho Yulong mà còn là lựa chọn có sẵn duy nhất. Nguồn cung dầu của Venezuela cũng có thể đáp ứng vào một thời điểm nào đó trong tương lai, tuy nhiên, việc thanh toán ở đó thậm chí còn khó khăn hơn so với trường hợp xuất khẩu của Nga. Đối với Moscow, nhà máy này là một đầu ra đáng tin cậy, với việc các nhà xuất khẩu Nga đã tăng gấp ba lần doanh số bán hàng sang Sơn Đông trong giai đoạn nhiều nhà máy lọc dầu Ấn Độ đang do dự giữa việc duy trì tốc độ nhập khẩu dầu Urals hay hạn chế nhập khẩu.
Về mặt vận hành, nhà máy lọc dầu non trẻ này đang hoạt động hết công suất. Trong tháng 9 và tháng 10, sản lượng đạt khoảng 90% công suất thiết kế 400.000 thùng/ngày, góp phần vào sản lượng dầu thô kỷ lục của Trung Quốc trong hai tháng đó. Vào giữa tháng 9, Yulong đã đạt sản lượng ethylene đúng tiêu chuẩn từ nhà máy cracking naphtha 12 triệu tấn/năm mới, đây là nhà máy thứ hai của công ty sau nhà máy đầu tiên (cùng công suất) đi vào hoạt động vào tháng 12 năm 2024. Đầu năm nay, bốn nhà máy hóa dầu hạ nguồn đã bắt đầu hoạt động, và đến đầu tháng 9, công ty đã bổ sung thêm một nhà máy sản xuất ethylene oxide và ethylene glycol.
Những sản phẩm này đang được bán ra thị trường bên ngoài, vốn đã tràn ngập nguồn cung, làm trầm trọng thêm tình trạng dư cung vốn đang đè nặng lên giá hóa chất trên khắp châu Á. Trong điều kiện bình thường, điều này sẽ đe dọa biên lợi nhuận của bất kỳ nhà sản xuất nào, đặc biệt là một nhà sản xuất mới được đưa vào hoạt động và vẫn đang mở rộng quy mô. Tuy nhiên, vị thế độc nhất của Yulong đã biến điểm yếu tiềm ẩn thành lợi thế cạnh tranh. Bị buộc phải nhập khẩu gần như toàn bộ nguyên liệu đầu vào từ Nga do các lệnh trừng phạt và hạn chế thương mại, nhà máy lọc dầu này hiện đang được hưởng lợi từ một số loại dầu thô rẻ nhất trên thế giới. Việc chuyển đổi bắt buộc sang dầu thô Nga giá rẻ đã giúp giảm mạnh chi phí vận hành, bù đắp cho tình trạng giảm phát giá sản phẩm và duy trì lợi nhuận cho tổ hợp ngay cả trong bối cảnh thị trường khu vực dư cung. Với gần như toàn bộ dầu thô hiện được nhập khẩu từ Nga, cơ sở chi phí của Yulong đã giảm ngay cả khi sản lượng tăng trưởng - một sự đảo ngược áp lực mà các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm tạo ra.
Việc tái cấu trúc nguồn nhập khẩu dầu thô của Yulong chắc chắn sẽ đòi hỏi một số điều chỉnh thận trọng trong chiến lược nguyên liệu đầu vào để duy trì sản lượng mục tiêu của nhà máy lọc dầu. Cho đến gần đây, Yulong vẫn dựa vào sự kết hợp cân bằng giữa dầu thô Canada rất nặng và chua cùng dầu Basrah Heavy của Iraq kết hợp với các loại dầu nhẹ hơn như Sokol và ESPO của Nga – để tạo ra sự kết hợp tối ưu cho các thiết bị chưng cất cực kỳ tinh vi của mình. Với việc các thùng dầu của Canada và Trung Đông hiện bị cấm, sự cân bằng đó đang bị đe dọa.
Một số nhà phân tích vẫn hoài nghi về việc liệu Yulong có thể đảm bảo nguồn dầu thô nặng cần thiết để duy trì sản lượng ổn định hay không. Tuy nhiên, những người khác lưu ý rằng dầu Urals của Nga có hồ sơ năng suất tương tự như loại trước đây của Yulong và có thể thay thế mà không cần điều chỉnh lớn – mặc dù điều đó có thể đồng nghĩa với việc hạn chế mua các loại dầu Sokol và ESPO nhẹ hơn trong tương lai. Trong mọi trường hợp, chỉ riêng Nga cũng có thể đáp ứng hầu hết các yêu cầu của Yulong: Gazprom Neft có thể chuyển hướng một phần dầu thô Arctic ARCO (API 24 độ) sang Yulong, cung cấp nguồn dầu nặng cần thiết để duy trì hiệu suất và sản lượng có giá trị cao của nhà máy.
Trong bối cảnh năng lượng đang biến động mạnh, Công ty Hóa dầu Sơn Đông Vũ Long là một biểu tượng cho thấy các lệnh trừng phạt có thể hình thành chuỗi cung ứng mới nhanh hơn là phá hủy chuỗi cung ứng cũ – một khu phức hợp mới được Trung Quốc xây dựng gần như hoàn toàn dựa vào dầu mỏ Nga, cả hai bên đều hỗ trợ lẫn nhau trong một thị trường ngầm do chính họ tạo ra.
Nguồn tin: xangdau.net
