Tổng thống Trump đã sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Lisa Cook, với lý do bị cáo buộc là có những sai phạm trong đơn xin vay thế chấp của bà, trong một động thái leo thang đáng kinh ngạc trong chiến dịch chống lại sự độc lập của ngân hàng trung ương Hoa Kỳ.
Trong một bức thư được đăng tải vào cuối ngày thứ Hai, Trump nói với bà Cook rằng việc bà bị cách chức "có hiệu lực ngay lập tức", lập luận rằng có "lý do chính đáng" để tin rằng bà đã làm giả hồ sơ vay thế chấp khi mua nhà ở Michigan và Georgia vào năm 2021. Trump đã viện dẫn cả Hiến pháp Hoa Kỳ và Đạo luật Dự trữ Liên bang, cho phép cách chức một thống đốc "có lý do chính đáng", mặc dù điều khoản đó chưa bao giờ được thực hiện đối với ban lãnh đạo của Fed.
Động thái này ngay lập tức làm thị trường chao đảo, với đồng đô la Mỹ giảm 0,3% so với rổ các đồng tiền khác. Lợi suất trái phiếu kho bạc cũng phản ứng mạnh, với lợi suất ngắn hạn giảm và lợi suất dài hạn tăng, phản ánh kỳ vọng về áp lực chính trị đối với việc cắt giảm lãi suất trong ngắn hạn.
Cook, được Tổng thống Biden bổ nhiệm vào năm 2022, là người phụ nữ da đen đầu tiên phục vụ trong Hội đồng Thống đốc Fed. Bà đã phục vụ nhiệm kỳ 14 năm, dự kiến kết thúc vào năm 2038, và đã công khai phản đối những lời kêu gọi từ chức. "Tôi không có ý định bị ép buộc phải từ chức", bà tuyên bố vào tuần trước.
Việc bà bị cách chức đánh dấu cuộc đối đầu trực diện nhất từ trước đến nay giữa Trump và ngân hàng trung ương. Tổng thống đã nhiều lần chỉ trích Chủ tịch Fed Jerome Powell và sa thải người đứng đầu Cục Thống kê Lao động sau một báo cáo việc làm yếu kém. Các nhà phân tích cảnh báo rằng quy mô và cường độ của chiến dịch chống lại Fed của Trump là chưa từng có trong lịch sử hiện đại của Hoa Kỳ và có thể làm suy yếu niềm tin vào các dữ liệu kinh tế quan trọng.
"Đây là một hành động gây hấn bất thường, vi phạm tính độc lập của Fed", Eswar Prasad, giáo sư tại Đại học Cornell, cho biết. "Trump hiện đã tuyên chiến công khai với khuôn khổ thể chế của Hoa Kỳ, vốn là nền tảng cho sự thống trị của đồng đô la trong tài chính toàn cầu."
Việc Trump sa thải bà Cook có thành công hay không vẫn còn chưa rõ. Đầu năm nay, Tòa án Tối cao đã tái khẳng định rằng các tổng thống không có thẩm quyền đơn phương cách chức các thống đốc Fed, và bất kỳ nỗ lực nào nhằm làm như vậy có thể sẽ phải đối mặt với thách thức pháp lý ngay lập tức.
Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren (Dân chủ-Mass.), thành viên Đảng Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, gọi sự can thiệp của Trump là "một hành vi thâu tóm quyền lực độc đoán, vi phạm trắng trợn Đạo luật Dự trữ Liên bang và phải bị lật ngược tại tòa án."
Các chuyên gia pháp lý cho rằng chính quyền sẽ phải chứng minh bà Cook đã phạm tội gian lận hoặc "vi phạm trắng trợn" để biện minh cho việc sa thải. Nếu bà Cook phản đối việc sa thải bà, tranh chấp này có thể gây ra một cuộc đối đầu về mặt hiến pháp giữa Nhà Trắng và ngân hàng trung ương vào thời điểm Fed đang cân nhắc việc cắt giảm lãi suất sớm nhất là vào tháng tới.
Việc bà Cook bị sa thải cũng mở ra một ghế mới trong hội đồng gồm bảy thành viên, chỉ vài tuần sau khi Thống đốc Adriana Kugler tuyên bố từ chức. Trump đã đề cử Stephen Miran, một đồng minh thân cận, thay thế Kugler, và bổ nhiệm Michelle Bowman làm người đứng đầu bộ phận giám sát ngân hàng. Các nhà phân tích tin rằng Trump có thể sớm tái cấu trúc hội đồng với những người trung thành, có khả năng mở đường cho những đợt cắt giảm lãi suất mạnh tay hơn.
Tim Duy của SGH Macro Advisors nhấn mạnh rằng động thái mới nhất này "thể hiện quyết tâm của chính quyền này trong việc tái cấu trúc Cục Dự trữ Liên bang và là lời cảnh báo cho những người khác được Biden bổ nhiệm".
Giá dầu đã giảm trong phiên giao dịch đầu giờ sáng tại châu Á sau tin tức này, với giá dầu WTI giao dịch ở mức 64,46 đô la và giá dầu Brent giảm xuống còn 68,48 đô la.
Nguồn tin: xangdau.net
