Theo dá»± thảo Luật Thuế môi trường Ä‘ang được Bá»™ Tài chính soạn thảo và lấy ý kiến để trình Quốc há»™i trong tháng 10.2010 tá»›i, có 5 nhóm đối tượng chịu thuế: Xăng, dầu; than; dung dịch HCFC; túi nhá»±a xốp và thuốc bảo vệ thá»±c vật thuá»™c nhóm hạn chế sá»­ dụng. Trong số này, Ä‘áng chú ý là các mặt hàng xăng sẽ phải chịu mức thuế cao nhất từ 1.000 - 4.000 đồng/lít. Diesel từ 500 - 2.000 đồng/lít; dầu hỏa, madút từ 300 - 2.000 đồng/lít...

Than có thể chịu mức thuế đến 60.000 đồng/tấn.

Túi nhá»±a xốp sẽ bị Ä‘ánh thuế mạnh.

Việc xây dá»±ng Luật Thuế môi trường được Ä‘ánh giá là Ä‘iều cần làm đối vá»›i Việt Nam hiện nay. Bởi theo tính toán của các chuyên gia nÆ°á»›c ngoài, nếu GDP tăng gấp Ä‘ôi và không kịp thời có các giải pháp giảm dần tình trạng thải chất Ä‘á»™c hại thì nguy cÆ¡ ô nhiá»…m tăng gấp 3 đến 5 lần. Trong khi Ä‘ó, các loại phí bảo vệ môi trường hiện hành má»›i dừng lại ở mục tiêu huy Ä‘á»™ng Ä‘óng góp má»™t phần của những đối tượng xả thải mà không tá»± mình xá»­ lý chất thải, há»— trợ thêm chi phí làm sạch môi trường.

Thế nhÆ°ng, nguồn thu từ phí còn rất hạn chế. Tổng thu các khoản phí bảo vệ môi trường năm 2008 là 1.224 tá»· đồng. Nếu tính cả số thu từ phí xăng dầu 9.000 tá»·/năm thì tổng số thu là 10.224 tá»· đồng /năm. Trong khi Ä‘ó, theo Æ°á»›c tính, hàng năm, nhà nÆ°á»›c phải chi gấp nhiều lần con số này cho sá»± nghiệp bảo vệ môi trường. Chỉ tính riêng nhu cầu cho các đề án tổng thể cải tạo môi trường, xá»­ lý ô nhiá»…m tại các làng nghề, khu công nghiệp Ä‘ã ngốn khoảng 17.000 tá»· đồng.

Má»™t vấn đề Ä‘ang được rất nhiều người quan tâm chính là việc thu thuế mặt hàng xăng. Có ý kiến cho rằng, việc thu thuế này giống nhÆ° mồi lá»­a kéo lạm phát bùng nổ. Bởi Ä‘ây là má»™t mặt hàng khá nhậy cảm, việc thu thuế có mức dao Ä‘á»™ng cao từ 1.000 - 4.000 đồng /lít ắt sẽ tác Ä‘á»™ng lá»›n đến giá cả chung, khi rất nhiều mặt hàng phụ thuá»™c vào xăng. Thậm chí, khi chi phí cho sản xuất và phân phối sản phẩm tăng, không gì khác các doanh nghiệp phải nâng giá thành sản phẩm. Lúc Ä‘ó, tất yếu người tiêu dùng lại chính là đối tượng phải gánh khoản thuế trên và lợi nhuận vẫn tiếp tục rÆ¡i vào túi các doanh nghiệp. NhÆ° vậy, cuối cùng, hậu quả vẫn thuá»™c về người dân khi mức sống và thu nhập vẫn chÆ°a được cải thiện Ä‘áng kể.

Trao đổi vá»›i ĐS&PL về vấn đề này, ông VÅ© Văn Trường, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bá»™ Tài chính) cho biết: "Vá»›i mức thu này, má»›i nghe thì có vẻ hÆ¡i sốc, nhÆ°ng hiểu Ä‘úng ra thì hoàn toàn không phải nhÆ° vậy. Bởi thá»±c chất xăng, dầu là nguyên liệu có cÆ¡ chế quản lý đặc biệt vá»›i việc ra hẳn má»™t Nghị định riêng về quản lý xăng dầu. Trên thế giá»›i họ cÅ©ng Ä‘ã tiến hành thu phí rất cao. Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế há»™i nhập quốc tế. Má»™t vài năm nữa biên giá»›i về hàng hóa ở các nÆ°á»›c trong khu vá»±c sẽ bị xoá bỏ, nên sẽ không còn má»™t chính sách riêng của quốc gia về quản lý lÄ©nh vá»±c này. Việc ra đời Luật Thuế môi trường sẽ là má»™t công cụ Ä‘iều tiết những tổn thất trong việc mất cân bằng ở các thị trường. Vì vậy, đề xuất má»™t mức thu bằng các nÆ°á»›c nhằm tránh trường hợp chảy máu xăng, dầu sang biên giá»›i là Ä‘iều hết sức cần thiết. Tá»· lệ dao Ä‘á»™ng từ 1.000 - 4.000 đồng/lít má»›i có thể quản lý được".

Trong khi Ä‘ó, theo các doanh nghiệp nhập khẩu và kinh doanh xăng dầu thì hiện tại, má»™t lít xăng A92 Ä‘ang có giá 16.400Ä‘ đồng/lít Ä‘ã phải gánh đến 6.200 đồng tiền phí và thuế, gồm: 1.800 đồng thuế nhập khẩu, 1.000 đồng thuế tiêu thụ đặc biệt, 1.200 đồng thuế giá trị gia tăng, 1.000 đồng trích trả nợ tiền bù giá ngân sách, 1.000 đồng tiền phí giao thông và 200 đồng Quỹ bình ổn xăng dầu. NhÆ° vậy, chỉ tiền thuế và phí Ä‘ã chiếm 40% giá của má»™t lít xăng.

Lý giải việc này, ông Trường cho hay, khi áp dụng mức thuế vá»›i giá xăng, dầu, dá»± kiến sẽ không tiếp tục thu phí xăng, dầu (mức thu 1.000 đồng /lít) nhÆ° hiện nay. Mức thuế tối thiểu trong thời gian đầu được quy định bằng mức phí, sau Ä‘ó, tùy thuá»™c vào sá»± biến Ä‘á»™ng và trượt giá thị trường để Ä‘Æ°a ra những mức thu phù hợp trong dao Ä‘á»™ng từ 1.000 - 4.000 đồng/lít nhÆ° Ä‘ã quy định.

CÅ©ng theo dá»± thảo Luật Thuế môi trường, ngoài mức thuế môi trường được áp dụng cho xăng, dầu, má»™t trong những ngành mÅ©i nhọn, then chốt của Việt Nam hiện nay là than cÅ©ng sẽ bị áp thuế. Theo Ä‘ó, mức thuế tối thiểu áp dụng cho than sẽ bằng mức phí bảo vệ môi trường đối vá»›i khai thác khoáng sản hiện hành (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng khoảng 1% giá bán). Mức thuế tối Ä‘a bằng 5% giá bán (tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng từ 30.000 - 60.000 đồng/tấn). Còn đối vá»›i túi nhá»±a xốp, là hàng hóa gây ô nhiá»…m môi trường nghiêm trọng, để tác Ä‘á»™ng đến hành vi của người sá»­ dụng, Bá»™ Tài chính đề xuất quy định mức thu từ 100 - 150% giá bán hiện hành. Việc Ä‘ánh thuế cao nhằm làm tăng giá bán để người bán hàng sẽ không tiếp tục phát miá»…n phí túi nhá»±a xốp, giảm dần dần việc sá»­ dụng túi nhá»±a xốp.

Vá»›i khung thuế này, Bá»™ Tài chính cho biết, dá»± kiến thuế môi trường thu được theo mức thuế tối thiểu khung khoảng 14.300 tá»· đồng/năm, vá»›i mức thu tối Ä‘a khung vào khoảng 57.000 tá»· đồng/năm. Số tiền thu được chủ yếu sẽ tập trung cho sá»± nghiệp bảo vệ môi trường Ä‘ang trở nên nhức nhối ở nÆ°á»›c ta

ông Nguyá»…n Văn Trường, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bá»™ Tài chính): Không gây tác Ä‘á»™ng lá»›n đến sản xuất, tiêu dùng

"Xăng dầu hiện Ä‘ang thuá»™c đối tượng chịu phí xăng dầu. Khi Ä‘Æ°a các sản phẩm xăng, dầu vào đối tượng chịu thuế môi trường dá»± kiến sẽ không tiếp tục thu phí xăng, dầu những sản phẩm thuá»™c diện chịu thuế môi trường. Vì vậy, mức tối thiểu được quy định bằng vá»›i mức phí xăng dầu hiện hành để không gây tác Ä‘á»™ng lá»›n đến sản xuất, tiêu dùng.

Mức thuế tối Ä‘a trong khung quy định bằng khoảng 25% giá bán. Do xăng, dầu là má»™t mặt hàng có tính chất đặc thù, việc quy định mức thuế môi trường, góp phần hạn chế ô nhiá»…m môi trường, còn cần phải đảm bảo mục tiêu Ä‘iều tiết tiêu dùng, thay thế dần thuế nhập khẩu theo cam kết quốc tế. Vì vậy, đối vá»›i nhóm hàng hóa này, cần quy định mức khung rá»™ng để việc Ä‘iều hành được linh hoạt vá»›i sá»± biến Ä‘á»™ng của giá xăng dầu trên thế giá»›i, phù hợp vá»›i chính sách phát triển kinh tế, xã há»™i của từng thời kỳ và cam kết quốc tế”.

ông Andrew Stephens, Chuyên gia dá»± án Star Việt Nam (Dá»± án Há»— trợ và thúc đẩy thÆ°Æ¡ng mại): Cá»™ng tất cả các loại thuế giá xăng sẽ cao hÆ¡n rất nhiều

"Luật Thuế môi trường ra đời hoàn toàn phù hợp vá»›i bối cảnh hiện nay. Việc Ä‘iều chỉnh thuế sẽ giúp ta hoàn thiện vá»›i bối cảnh tÆ°Æ¡ng lai. Tuy nhiên, nếu chúng ta cá»™ng tất cả các loại thuế ở mặt hàng xăng, dầu thì Việt Nam sẽ có giá cao hÆ¡n rất nhiều, ngay cả vá»›i Mỹ. NhÆ°ng vẫn thấp hÆ¡n nhiều nÆ°á»›c trên thế giá»›i".

Doisongphapluat